Δύο έτη από την έναρξη ισχύος του Νόμου για την Εθνοφυλακή, Ανάγκη αξιοποίησης των προβλέψεων του Νόμου και της Στρατηγικής για την Αναβάθμιση της Εθνοφυλακής και «Ατζέντα 2030».
Γράφει ο υποστράτηγος ε.α. Κίμων Κωστής
Συμπληρώθηκαν δύο έτη από την έναρξη ισχύος του Ν. 5018/2023 (ΦΕΚ Α΄ 25/ 9.2.2023) με τίτλο: «Μέριμνα υπέρ του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων, εξορθολογισμός της νομοθεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, οργάνωση της Εθνοφυλακής και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας» [1], του οποίου ο σκοπός, σύμφωνα με το άρθρο 1, είναι «η αναβάθμιση του θεσμού της Εθνοφυλακής προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερος και να συμβάλει στην αμυντική θωράκιση της χώρας».
Σύμφωνα με την Ατζέντα 2030, Ένοπλες Δυνάμεις 2030: Νέα Εποχή στην Εθνική Άμυνα, «Ο τομέας της Εθνικής Άμυνας έχει ανάγκη από μια βαθιά μεταρρύθμιση. Οι συνθήκες υπό τις οποίες διαμορφώνεται το διεθνές γίγνεσθαι, οι συγκρούσεις των τελευταίων ετών, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι νέες συμβατικές και υβριδικές απειλές, αλλά και η περιφερειακή κατάσταση, έχουν δραματικά επιδεινωθεί. Έχουν αλλάξει συνολικά» [2].
Η 1η από τις 7 μεταρρυθμίσεις είναι ο «Εκσυγχρονισμός της δομής και εξορθολογισμός της λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων», όπου αναγράφεται ότι «H Νέα Δομή Δυνάμεων 2024-2035 αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση της “Ατζέντας 2030”, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που έγινε ποτέ στην ιστορία του ελληνικού κράτους στον τομέα της Εθνικής Άμυνας.». Στα «Βασικά στοιχεία των αλλαγών» αναγράφεται η «[…] μεταρρύθμιση της Εθνοφυλακής […]». Με βάση ανοικτές πηγές δεν αναφέρεται σε άλλο σημείο της «Ατζέντας 2030» ο θεσμός της Εθνοφυλακής.
Η εκτίμηση είναι ότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν βασικά στοιχεία για την Εθνοφυλακή με αποτέλεσμα εσφαλμένα να υποτιμούν την αξία της και τη συμβολή της στον Στρατό Ξηράς (ΣΞ). Γι’ αυτό τον σκοπό θα αναφέρω ορισμένα δεδομένα που αφορούν στην Εθνοφυλακή και στον νόμο που τη διέπει.
Για τον σκοπό, οργάνωση και αποστολή της Εθνοφυλακής στο άρθρο 61 του νόμου ορίζονται τα εξής:
«1. H Εθνοφυλακή, ως οργανική ένοπλη δύναμη του Στρατού Ξηράς, συγκροτείται στην περίοδο ειρήνης για την ενίσχυση και υποβοήθηση των Ενόπλων Δυνάμεων στην εκπλήρωση της αποστολής τους σε περιόδους ειρήνης, επιστράτευσης (γενικής ή μερικής) και πολέμου.
2. Η Εθνοφυλακή οργανώνεται σε ενεργές και επιστρατευόμενες Μονάδες, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ειδικές στρατιωτικές και ονομάζονται Τάγματα Εθνοφυλακής (ΤΕΘ), με την προσθήκη του ονόματος της περιοχής όπου εδρεύουν. […] Για τη συγκρότηση, οργάνωση και υπαγωγή των Μονάδων Εθνοφυλακής, εφαρμόζεται η διαδικασία που ισχύει κάθε φορά για τη συγκρότηση, οργάνωση και υπαγωγή των Μονάδων του ενεργού στρατού.
3. Αποστολή της Εθνοφυλακής είναι η συμβολή στην άμυνα της χώρας, η ενίσχυση και υποβοήθηση του Στρατού Ξηράς στην εκπλήρωση της αποστολής του, όπως αυτή καθορίζεται στο πλαίσιο της διακλαδικής λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων, σε περιόδους ειρήνης, επιστράτευσης (γενικής ή μερικής) και πολέμου.
4. Οι επιμέρους αποστολές της Εθνοφυλακής, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εκπλήρωσή τους, καθορίζονται στον Στρατιωτικό Κανονισμό Οργάνωσης και Λειτουργίας της Εθνοφυλακής, στους αντίστοιχους Πίνακες Οργάνωσης και Υλικού, στα σχέδια επιχειρήσεων των κλιμακίων διοίκησης, στα οποία υπάγονται οι Μονάδες Εθνοφυλακής και στις διαταγές του Γενικού Επιτελείου Στρατού.».
Ο ΡΟΛΟΣ των Ταγμάτων Εθνοφυλακής ΔΕΝ είναι επικουρικός και ΔΕΝ περιορίζεται στην εκτέλεση δευτερευουσών αποστολών, αλλά ΑΝΤΙΘΕΤΑ είναι ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ, διότι είναι ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΕΖΙΚΟΥ, με ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ, οι οποίες είναι ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ και με αντίστοιχη ΟΡΓΑΝΩΣΗ, με τη ΔΙΑΦΟΡΑ ότι στελεχώνονται κυρίως από Αξιωματικούς και Οπλίτες ΕΘΝΟΦΥΛΑΚΕΣ αντί για Στελέχη και Οπλίτες θητείας. Τα ΤΕΘ βρίσκονται κυρίως σε παραμεθόριες περιοχές. Κάθε Εθνοφύλακας εκπαιδεύεται μία Κυριακή κάθε μήνα. Ο ΣΞ είναι ο μόνος Κλάδος των ΕΔ που διαθέτει Εθνοφυλακή.
Η Εθνοφυλακή εδράζεται στην ανιδιοτελή προσφορά των Εθνοφυλάκων στην Πατρίδα, οι οποίοι είναι χιλιάδες και ως τοπικά διαμένοντες στην κυριολεξία μάχονται υπέρ βωμών και εστιών, ενώ έχουν άριστη γνώση της μορφολογίας και των καιρικών συνθηκών της περιοχής που ενεργούν, σημαντική εμπειρία, συνυπηρετούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και πολλοί από τους Εθνοφύλακες έχουν εξειδικευμένες γνώσεις, ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ τα οποία είναι αναγκαίο να αξιοποιηθούν κατάλληλα.
Στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) υπήρχε Διεύθυνση Εθνοφυλακής (ΔΕΘ), με Διευθυντή Ανώτατο Αξιωματικό βαθμού Υποστρατήγου, η οποία όμως καταργήθηκε το 1988 και τα θέματα της Εθνοφυλακής υπήχθησαν στην αρμοδιότητα ενός Τμήματος της Διεύθυνσης Πεζικού (ΔΠΖ), που είχε και άλλες αρμοδιότητες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το αποτέλεσμα στην Εθνοφυλακή.
Στις 2 Ιανουαρίου 2017, με απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) και του ΓΕΣ, το 2017 κηρύχθηκε ως «Έτος Εφέδρων και Εθνοφυλάκων», με ΣΚΟΠΟ την ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ των δύο ΘΕΣΜΩΝ. Στο πλαίσιο αυτό τον Μάρτιο του 2017, δηλ. μετά από 30 χρόνια, συγκροτήθηκε στο ΓΕΣ εκ νέου η ΔΕΘ, με Διευθυντή Ανώτατο Αξιωματικό με βαθμό Ταξιάρχου, με σκοπό να αναλάβει και να συντονίσει το έργο της ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ της ΕΘΝΟΦΥΛΑΚΗΣ, στην οποία είχα την τιμή να τοποθετηθώ ως Διευθυντής από τον Αρχηγό ΓΕΣ Αντιστράτηγο Αλκιβιάδη Στεφανή, αμέσως μετά την προαγωγή μου σε Ταξίαρχο.
Εξαρχής προσεγγίσαμε την Εθνοφυλακή με μη αποσπασματικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ανάγκες του ΣΞ και της Εθνοφυλακής. Η εκπόνηση νέου ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ για την Εθνοφυλακή, δηλ. νέου ΝΟΜΟΥ και ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ και ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ, αποτέλεσε την ΠΡΩΤΗ μας ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ πιστεύοντας ότι θα έχει καταλυτικό ρόλο στην επίτευξη του ΣΚΟΠΟΥ της ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ της Εθνοφυλακής.
Κάθε μήνα από τον Απρίλιο 2017 όλο και περισσότεροι Εθνοφύλακες συμμετείχαν στην εκπαίδευση την Κυριακή και τον Σεπτέμβριο 2018 επετεύχθη η συμμετοχή 10.000 Εθνοφυλάκων στα ΤΕΘ και ο κ.Α/ΓΕΣ παρακολουθούσε την εκπαίδευση των ΤΕΘ. Αξίζει να σημειωθεί η συμμετοχή περισσότερων από 700 Εθνοφύλακες την 29 Μαι 17 στην Τελετή Έναρξης του Έτους Εφέδρων και Εθνοφυλάκων για την Εθνοφυλακή, που γέμισαν το Νεστορίδειο Μέλαθρο Ρόδου, περισσότερων από 2.500 Εθνοφύλακες τη 18 Δεκ 17 από όλη την Ελλάδα στην Τελετή Λήξης του Έτους για την Εθνοφυλακή, που κατέκλυσαν το Βελλίδειο Θεσσαλονίκης και περισσότερων από 2.000 Εθνοφύλακες στις παρελάσεις της «28ης Οκτωβρίου 1940» το 2018, εκ των οποίων 300 Εθνοφύλακες στη Θεσσαλονίκη.
Η μεγάλη προσπάθεια, που στόχευε στη βελτίωση της εκπαίδευσης και στην αύξηση του αριθμού αυτών που ήθελαν να υπηρετήσουν στην Εθνοφυλακή και των Εθνοφυλάκων που συμμετείχαν στην εκπαίδευση την Κυριακή, είχε σημαντικά αποτελέσματα.
Παραδόξως και ενώ συνέβαιναν τα παραπάνω, στα μέσα του 2018 εμφανίστηκε στασιμότητα στη διαδικασία υποβολής του σχεδίου του νέου νόμου, ενώ τον Ιανουάριο 2019 η προτεραιότητα σχετικά με την Εθνοφυλακή άλλαξε, γεγονός που επηρέασε το ηθικό των Εθνοφυλάκων, είχε ως αντίκτυπο τη μείωση της συμμετοχής τους στην εκπαίδευση και επέδρασε ανασταλτικά στη δυναμική που είχε αποκτήσει ο θεσμός από το 2017. Το ποσοστό συμμετοχής των Εθνοφυλάκων στην εκπαίδευση το 2018 ήταν στο 35%, ενώ το 2019 σημείωσε μείωση στη συμμετοχή τους, όπως δημοσιεύτηκε. [3]
Όμως, στο τέλος Αυγούστου 2019 δόθηκαν από το ΥΠΕΘΑ νέες κατευθύνσεις για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής, εκ των οποίων η κύρια αφορούσε στη σύνταξη νέου Νόμου για την Εθνοφυλακή, που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και θα επιλύει τις χρόνιες αγκυλώσεις και νέου Κανονισμού που θα ρυθμίζει τις λεπτομέρειες λειτουργίας της.
Σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» γράφονταν ότι: «Στην αναβάθμιση της Εθνοφυλακής, με σειρά αλλαγών, προχωράει το υπουργείο Άμυνας με στόχο να γίνει σύγχρονη και περισσότερο μάχιμη και συνακόλουθα να ενισχυθεί η συμβολή της στην άμυνα της χώρας. Οι παρεμβάσεις μάλιστα θα προωθηθούν άμεσα, αφού κάθε αποτρεπτικό εργαλείο για τις Ένοπλες Δυνάμεις θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο σε μία περίοδο που η τουρκική προκλητικότητα αυξάνεται και παγιώνεται.
Ανάμεσα στις αλλαγές είναι η θέσπιση κινήτρων για την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των εθνοφυλάκων στη στρατιωτική εκπαίδευση, η εξέταση για τη δυνατότητα εθελοντικής συμμετοχής και των γυναικών, η συγκρότηση μονάδων σε Αττική και Θεσσαλονίκη στον τομέα της κυβερνοάμυνας και σε αντικείμενα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών και η εκπαίδευση σε ημέρες εκτός Κυριακής.» [4], [5]
Σημειώσεις:
[1] «Νόμος 5018/2023 – ΦΕΚ 25/Α/9-2-2023 (Κωδικοποιημένος)», https://www.e-nomothesia.gr/kat-enoples-dynameis/n-5018-2023.html, πρόσβαση 17 Φεβρουαρίου 2025
[2] «Κυβερνητικό Έργο/Υπουργείο Εθνικής Άμυνας», https://dendias.gr/kyvernitiko-ergo/ypourgeio-ethnikis-amynas/, πρόσβαση 17 Φεβρουαρίου 2025
[3] «Ο τουρκικός κίνδυνος στο Αιγαίο αλλάζει τα πάντα και στην Εθνοφυλακή», https://www.pentapostagma.gr/ethnika-themata/stratos-xiras/7131332_o-toyrkikos-kindynos-sto-aigaio-allazei-ta-panta-kai-stin, πρόσβαση 17 Φεβρουαρίου 2025
[4] Χαραλαμπάκης Μάνος, «Το Νέο Σχέδιο και Γυναίκες θα Εκπαιδεύονται στην Εθνοφυλακή», ΤΑ ΝΕΑ, 31 Αυγούστου-1 Σεπτεμβρίου 2019, σελ. 1, 28 και 37.
[5] Χαραλαμπάκης Μάνος, «Υπουργείο Άμυνας: Το σχέδιο για την αναβάθμιση της Εθνοφυλακής», https://www.tovima.gr/2019/09/01/society/ypourgeio-amynas-to-sxedio-gia-tin-anavathmisi-tis-ethnofylakis/, πρόσβαση 17 Φεβρουαρίου 2025
______________
O Υποστράτηγος ε.α. Κίμων Κωστής στο βαθμό του Ταξιάρχου διετέλεσε Διευθυντής Εθνοφυλακής του ΓΕΣ από 6 Μαρ 17 έως 8 Μαρ 19 και από 8 Νοε 19 έως 11 Μαρ 22, συνολικά για 4 έτη και 4 μήνες [στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα των 8 μηνών τοποθετήθηκε Διευθυντής Σπουδών στη Σχολή Εθνικής Άμυνας (Σ.ΕΘ.Α)]. Είναι κάτοχος με «Άριστα», 9,49, Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης από το Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου και Πτυχιούχος του ίδιου Τμήματος του Παντείου Πανεπιστημίου, με βαθμό «Λίαν Καλώς», 8,23. Είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας (Σ.ΕΘ.Α.) με βαθμό «Άριστα» και της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (Α.ΔΙ.Σ.ΠΟ.) με «Λίαν Καλώς».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου