Το Χρηματιστήριο της Αθήνας άνοιξε την πύλη της Αβύσσου

Του Νίκου Χρυσικόπουλου
Από το capital.gr

Αντιμέτωπο με το σκοτάδι της Αβύσσου βρίσκεται πλέον το ελληνικό χρηματιστήριο, έχοντας υποχωρήσει σε επίπεδα τιμών χαμηλότερα και αυτών του εφιαλτικού 2012, όταν το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη εμφανιζόταν ορθάνοιχτο. Σε διάστημα πέντε, μόλις, εβδομάδων το 2016, η αγορά έχασε 12 δισ. κεφαλαιοποίησης, έχοντας καταγράψει απώλειες (-26,5%), μεγαλύτερες από το σύνολο του 2015 (-24%). Αν και με διαφορετική σύνθεση, αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως ο Γενικός Δείκτης έχει γυρίσει σε επίπεδο μονάδων 27 χρόνια πίσω, στα επίπεδα του 1989.

Το ρίσκο χώρας έχει επανακάμψει δριμύτερο, κάτι που αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις κινήσεις των ξένων χαρτοφυλακίων, ακόμη και όσων συμμετείχαν προ ολίγων μόλις εβδομάδων στην τρίτη ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, αλλά και στην αγορά ομολόγων. Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου έπειτα από καιρό ξεπέρασε το 10% και κινήθηκε στο 10,356%, ενώ αυτή του πενταετούς βρίσκεται στο 12,83%, αποτυπώνοντας για ακόμη μία φορά τον κίνδυνο για μια χώρα που έχει βιώσει μια εθνική χρεοκοπία, έξι εκλογικές αναμετρήσεις, ένα δημοψήφισμα, ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών, περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων και επτά χρόνια ύφεσης.

Η αγορά "φώναζε” εδώ και καιρό ότι ισορροπούσε σε τεντωμένο σχοινί. Η επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα και η, ουσιαστικά, απόρριψη, της πλειονότητας των κυβερνητικών προτάσεων (και κυρίως πάνω στις δύο μεταρρυθμίσεις, το ασφαλιστικό και το αγροτικό) στο πλαίσιο της αξιολόγησης πυροδότησε το πρώτο κύμα ρευστοποιήσεων που εντάθηκε λόγω των κλιμακούμενων ανησυχιών για το ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό-τραπεζικό σύστημα, με αιχμή την Ιταλία και τη Γερμανία (Deutsche Bank). Η αφορμή για το πανευρωπαϊκό τραπεζικό ξεπούλημα δεν είναι φυσικά η Ελλάδα, αλλά οι τεράστιες ανάγκες για αυξήσεις κεφαλαίου που υπάρχουν σε πολλές αγορές της Γηραιάς Ηπείρου. Η φετινή χρονιά είναι άκρως ριψοκίνδυνη για όλους όσους έχουν μετοχές και ομόλογα τραπεζών στα χέρια τους για έναν πολύ σημαντικό λόγο: είναι η χρονιά που τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος για το κούρεμα ("bail in”) των πάντων.


Όπως έχει γράψει το Capital.gr., το τεράστιο ιδιωτικό χρέος στην αναπτυγμένη Ευρώπη το οποίο όλοι προτιμούν να κρύβουν κάτω από το χαλί, ο ασύλληπτα υψηλός όγκος των κόκκινων δανείων που έχουν διπλασιαστεί από το 2009 και σήμερα ξεπερνούν το 1 τρισ. ευρώ (σ.σ μόνο στην Ιταλία υπολογίζονται σε 360 δισ. ευρώ μαζί με τα επισφαλή), η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στον πετρελαϊκό κλάδο διεθνώς (σ.σ αναλυτές την εκτιμούν σε πάνω από 100 δισ. ευρώ τα δάνεια μόνο των Γαλλικών τραπεζών στον ενεργειακό κλάδο), η εμπλοκή μεγάλων τραπεζικών ομίλων με την αγορά παραγώγων (π.χ  Deutsche Bank), είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους οι επενδυτές ανησυχούν έντονα  για την επόμενη ημέρα στις τράπεζες. Χθες, η Deutsche Bank που για το 2015 εμφάνισε ζημιές 6,8 δις.ευρώ (!), κατέγραψε ακόμη μια μέρα πτώσης (-8,8%), έχοντας ήδη χάσει το 38% της αξίας της από την αρχή του έτους...

Έτσι και στο Χ.Α. Εθνική, Eurobank, Alpha και Πειραιώς υποχωρούν διαρκώς σε νέα ιστορικά χαμηλά, με τους μετόχους τους να έχουν ήδη υποστεί συντριπτικές απώλειες από 40% έως 50% μέσα στις πρώτες εβδομάδες της χρονιάς. Αποτελεί δραματικό στοιχείο το γεγονός ότι κάποιες τραπεζικές μετοχές χρειάζεται πλέον να ανέβουν από 80 ως 100% μόνο για να φτάσουν στην τιμή των αυξήσεων κεφαλαίου του περασμένου Δεκεμβρίου.... Χθες η Εθνική είδε τα 0,144 ευρώ, η Alpha τα 1,12 ευρώ Πειραιώς είδε ξανά τα 0,099 ευρώ, ενώ η Eurobank που δέχεται και τις μεγαλύτερες πιέσεις στατιστικά σε όλες τις συνεδριάσεις, υποχώρησε στα 0,38 ευρώ και αποτιμάται μόλις στα 1,19 δισ.ευρώ, λίγες μόνο μέρες μετά την επίσκεψη Watsa στην Αθήνα.

Συνολικά, μερικές εβδομάδες μετά την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η πτώση των αποτιμήσεων ξεπερνά το 50%. Οι τέσσερις τράπεζες έκαναν αυξήσεις κεφαλαίων ύψους 15 δισ. και σήμερα η κεφαλαιοποιησή τους είναι στα 4,75 δισ. ευρώ. Η πτώση των τραπεζικών μετοχών, σε σύγκριση με τις τιμές τις αύξησης, αγγίζει το 67% για την Πειραιώς, το 61% για την Eurobank, το 52% για την Εθνική και το 44% για την Alpha. Η εκτίμηση, δε, της Κομισιόν για ύφεση 0,7% το 2016 ενίσχυσε τις ανησυχίες για τις ελληνικές τράπεζες και το καυτό ζήτημα των "κόκκινων δανείων”, καθώς εάν επιδεινωθεί η κατάσταση στο μέτωπο αυτό, θα επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις όσων υποστηρίζουν πως θα χρειαστούν και νέα κεφάλαια.

Η συνέχεια

Πλέον η αγορά έχει εισέλθει σε περιοχές όπου όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Τυπικά, οι 450 μονάδες αποτελούν μια τεχνική στήριξη, όμως ουσιαστικά η ψυχολογία στην αγορά είναι ανύπαρκτη και το πιθανότερο σενάριο είναι πως η αγορά θα δει και χαμηλότερα επίπεδα, παρά τις όποιες τεχνικής φύσεως αντιδράσεις και τα πιθανά (;) ράλι ανακούφισης. Τα hedge funds που είχαν διατηρήσει θέσεις στην αγορά έχουν ενεργοποιήσει μηχανισμούς διακοπής των απωλειών τους (stop loss) και επί του παρόντος δεν υπάρχει ορατός ορίζοντας για την έκταση των ρευστοποιήσεών τους.

Έμπειροι χρηματιστές ανέφεραν πως επί του παρόντος θέση πωλητή έχουν λάβει hedge funds που είχαν συμμετάσχει στην τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση, όχι όμως και τα μακροπρόθεσμου χαρακτήρα επενδυτές και οι cornerstone investors κάθε τράπεζας. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε επενδυτικά κεφάλαια του βεληνεκούς της Wellington και της KKR να προχωρήσουν σε πωλήσεις μετοχών. Όσο καθυστερεί η αξιολόγηση, τόσο το κλίμα αβεβαιότητας θα παραμένει, αναφέρουν, επισημαίνοντας πως οι δηλώσεις Τσακαλώτου και το περίφημο... "καήκαμε, αν φθάσουμε Μάιο-Ιούνιο" δεν επιτρέπουν άμεση αποκλιμάκωση της κατάστασης.

Nikos.chrissikopoulos@capital.gr