Ραγδαίες και δραματικές εξελίξεις εκ νέου στα τουρκολιβυκά ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο, που θυμίζουν μετά από σχεδόν τρία χρόνια τα γνωστά Μνημόνια Ερντογάν - Σάρατζ για τις «επαφές»/οριοθετήσεις των ΑΟΖ και τη διμερή στρατιωτική συνεργασία Τρίπολης - Αγκυρας.
Ως γνωστόν, το πρώτο Μνημόνιο τότε είχε ληφθεί από τη χώρα μας ως παράνομο, αφού γεωγραφικά αποκλείει και δεν λαμβάνει υπόψη τα ενδιάμεσα νησιά μας και «ενώνει» την τουρκική ΑΟΖ, από τη Μούγκλα της Μαρμαρίδας (έναντι Δωδεκανήσων), αγνοώντας νησιά μας όπως η Κάλυμνος, η Κάσος κ.ά., και ενώνεται μέσα από μία στενή θαλάσσια λωρίδα με την ανατολική ακτή της Λιβύης (Κυρηναϊκή).
Νέα δεδομένα
Το υπογραφέν χθες μνημόνιο, ως και το σχετικό πρωτόκολλο αποτελούν μία νέα πρόκληση από την αναθεωρητική Τουρκία και προφανώς δημιουργούν νέα δεδομένα ως και ευρύτερες ανησυχίες, ενώ το λιβυκό κοινοβούλιο την απέρριψε (όπως και τις άλλες του 2019 κάνοντας λόγω για παράνομη, ενώ η κυβέρνηση της Τρίπολης τονίζεται ότι δεν έχει το δικαίωμα να υπογράψει γιατί δεν έχει νομιμότητα, αφού δεν διεξήχθησαν το 2020 οι γενικές και προεδρικές εκλογές). Επιπλέον αναφέρεται ότι η συμφωνία αυτή απορρίπτεται από το κοινοβούλιο ως «παράνομη», καθώς δεν διαθέτει την έγκριση του λιβυκού νομοθετικού σώματος, δηλαδή του Κοινοβουλίου.
Επιπρόσθετα, το Κοινοβούλιο τόνισε ότι «η συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες αφαιρεί από την ανατολική περιοχή της Κυρηναϊκής δικαίωμα για το πετρέλαιο».
Υπενθυμίζεται πως το λιβυκό Κοινοβούλιο είναι το μοναδικό εκλεγμένο σώμα στη χώρα (από το 2014) έχει άρει την εμπιστοσύνη του από την κυβέρνηση του Ντμπεϊμπά και κατά συνέπεια δεν αναγνωρίζει καμία πράξη του.
Υπογραφές
Στην υπογραφή των δύο κειμένων «Μνημονίων Συναντίληψης» προχώρησε χθες ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της βορειοαφρικανικής χώρας, Αμπντούλ Χαμίτ Ντμπεϊμπά, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιχειρώντας να δημιουργήσουν εντελώς νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Τσαβούσογλου προανήγγειλε την υπογραφή ειδικής συμφωνίας και για το φυσικό αέριο, ως έκφραση της περαιτέρω εμβάθυνσης της συνεργασίας των δύο χωρών. Δίνοντας ένα πρώτο στίγμα, είπε ότι «συζητήσαμε τα βήματα προς μια πολιτική λύση και τις σχέσεις μας με τον πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά. Υπογράψαμε «Μνημόνιο Συναντίληψης στους τομείς των Υδρογονανθράκων ως και Πρωτόκολλο», τόνισε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος έχει τεθεί επικεφαλής πολυμελούς υψηλής αντιπροσωπείας που επισκέπτεται για δύο ημέρες (από χθες το πρωί) την Τρίπολη, πυροδοτώντας ανησυχητικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Τσαβούσογλου τόνισε ότι «θα σταθούμε στο πλευρό της Λιβύης χωρίς κανένα δισταγμό», προσθέτοντας ότι η Αγκυρα υποστηρίζει την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση εθνικής ενότητας στη Λιβύη, ενώ πρόσφατα είχε συναντήσεις και με την ανατολική κυβέρνηση, επισημαίνοντας ότι η Λιβύη είναι πολύτιμη σύμμαχος και ανακοίνωσε και την επανέναρξη των πτήσεων των Τουρκικών Αερογραμμών προς τη Λιβύη.
Για φυσικό αέριο
Αναφερόμενος στην ειδική συμφωνία για το φυσικό αέριο, ο Τσαβούσογλου τόνισε ότι βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση μεταξύ των υπουργείων ενέργειας των δύο κρατών, τονίζοντας πως «η συμφωνία υδρογονανθράκων που μόλις υπογράψαμε στοχεύει στη συνεργασία μεταξύ τουρκικών εταιριών και λιβυκών εταιριών, όπως σε έρευνα και σε γεώτρηση, τόσο στη στεριά στη θάλασσα, με αμοιβαία κατανόηση».
Συμβούλιο στην Τρίπολη
Με αφορμή τις χθεσινές συνομιλίες, η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Νάζλα αλ Μανγκούς, γνωστοποίησε ότι συζητήθηκαν και οι προετοιμασίες για τη συνεδρίαση του ανώτατου λιβυκο-τουρκικού συμβουλίου στην Τρίπολη, ενισχύοντας το πλαίσιο συνεργασίας των δύο χωρών.
Σχετικά με τις αντιρρήσεις τρίτων κρατών για τα συμφωνηθέντα ο Τσαβούσογλου προκλητικά ισχυρίστηκε ότι δεν μας αφορούν, γιατί είναι συμφωνίες μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών! Πάντως πριν τις υπογραφές είχε διαρρεύσει η πληροφορία πως η εν λόγω συμφωνία θα αφορούσε σε μίσθωση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Λιβύης στην Τουρκία για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου από τουρκικές εταιρίες, κάτι που επιβεβαιώθηκε από τον Τσαβούσογλου.
Πάντως αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι η ΥΠΕΞ της Λιβύης, ως και ο επικεφαλής του ανώτατου προεδρικού συμβουλίου (διατελέσας μάλιστα και ως πρέσβης της Λιβύης στην Αθήνα) εμφανίστηκαν ως υποστηρικτές των κειμένων.
Στρατιωτική άσκηση
Οι ναυτικές δυνάμεις της Τουρκίας χθες και προχθές πραγματοποίησαν κοινή στρατιωτική άσκηση με τους Λίβυους ομολόγους τους στα ανοικτά των ακτών της βορειοαφρικανικής χώρας στην Κεντρική Μεσόγειο.
ΟΙ ΕΠΑΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η υψηλόβαθμη αποστολή στην Τρίπολη
Η υψηλόβαθμη τουρκική διπλωματικο-στρατιωτική αντιπροσωπεία βρίσκεται από χθες στη Τρίπολη της Λιβύης για επίσημη επίσκεψη, κατόπιν εντολής του προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν. Σε αυτή συμμετέχουν ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Φατίχ Ντονμέζ, ο υπουργός Εμπορίου Mεχμέτ Mους, ο διευθυντής Επικοινωνιών του Ερντογάν Φαχρετίν Αλτούν, ο προεδρικός σύμβουλος Iμπραήμ Kαλίν, ο αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και 6 ανώτατοι αξιωματικοί των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι συνομιλίες περιλαμβάνουν πολλά θέματα, όπως στρατιωτικά, εξοπλιστικά, οικονομικά, ενεργειακά περιβαλλοντικά, συνεργασία μυστικών υπηρεσιών κ.ά.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι συναντηθήκαν με τους ομολόγους τους, καθώς και με τον Μοχάμεντ αλ Μενφί, πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης (και γνωστό προ χρόνων από τη θητεία του ως πρέσβη στην Αθήνα). Επίσης είχαν και έχουν επαφές με τον Αμπντουλάχ αλ Λάφι και τον Mουσά αλ Κόνι, αναπληρωτές Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης. Επίσης είχαν εκτενείς επαφές με τον πρωθυπουργό, Αμπντούλ Χαμίτ Ντμπεϊμπά, και τον Χαλίντ αλ Μίσρι, επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου της Επικρατείας της Λιβύης.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, οι Τούρκοι αξιωματούχοι συζήτησαν και συζητούν τις διμερείς σχέσεις και τη συνεργασία ως μέρος των συμφωνιών του 2019 για την ασφάλεια και τη στρατιωτική συνεργασία και για τον περιορισμό της θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο (τουρκο-λιβυκό μνημόνιο).
ΑΥΣΤΗΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ
«Θα υπάρξει αντίδραση και σε διμερές επίπεδο»
Αυστηρή ήταν η απάντηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών προς την Aγκυρα, που επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο το παράνομο τουρκο-λιβυκό «μνημόνιο» του 2019, για το οποίο η χώρα μας επανέλαβε ότι «είναι άκυρο και ανυπόστατο και ως εκ τούτου ουδείς έχει κανένα δικαίωμα να το επικαλείται», ενώ υπογράμμισε ότι «οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω “μνημονίου” θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και αναλόγως της βαρύτητάς της θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ε.Ε. και ΝΑΤΟ».
Σε ανακοίνωσή του αναφορικά με την υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής συνεργασίας της Λιβύης και Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων, το υπουργείο Εξωτερικών κατέστησε σαφές ότι «η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας».
Ο Νίκος Δένδιας θα μεταβεί την προσεχή Κυριακή στο Κάιρο για συνομιλίες με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι, όπως συμφωνήθηκε κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν χθες και στη διάρκεια της οποίας αμφότερες οι πλευρές αμφισβήτησαν τη νομιμότητα της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο κατανόησης.
Η χώρα μας εξέφρασε ικανοποίηση και για τις δηλώσεις του προέδρου, καθώς και της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων αναφορικά με την ακυρότητα και έλλειψη νομιμότητας του μνημονίου που υπεγράφη στην Τρίπολη.
Τις εξελίξεις στη Λιβύη συζήτησε ο κ. Δένδιας και με τον πρέσβη των ΗΠΑ, Τζορτζ Τσούνη, ενώ στη σκιά όλων αυτών των εξελίξεων ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σημερινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου του Κυριάκου Μητσοτάκη με αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου