Ιούλιος 18, 2024. Ελλάδα.
Φωτο: Οι Κούρδοι της Σουλεϊμανίγια στο βόρειο Ιράκ φωνάζουν
να συμμετάσχουν στον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας στο βορρά- Euronews/arabic
Τις τελευταίες εβδομάδες σημειώθηκαν εντυπωσιακές και ραγδαίες εξελίξεις στη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε σε συνέντευξή του στο αεροπλάνο κατά την επιστροφή του από το Βερολίνο στις 8 Ιουλίου: «Θα απευθύνουμε την πρόσκλησή μας (στον πρόεδρο της Συρίας) στον Άσαντ και με αυτήν την πρόσκληση, θέλουμε να αποκαταστήσουμε τις τουρκοσυριακές σχέσεις στο ίδιο επίπεδο με το παρελθόν».
Αυτό ήρθε μια εβδομάδα μετά από παρόμοια δήλωση του Ερντογάν, κατά την οποία εξέφρασε την ετοιμότητά του να αποκαταστήσει τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μετά από περισσότερο από μια δεκαετία υποστήριξης της Άγκυρας στις ένοπλες συριακές φατρίες που αντιτίθενται στην κυριαρχία της κυβέρνησης της Δαμασκού.
Εμπειρογνώμονες που μίλησαν στο BBC πίστευαν ότι η δήλωση του Ερντογάν για την αποκατάσταση των σχέσεων με τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ είναι πιο σοβαρή από πριν και ότι τα πράγματα μπορεί σύντομα να προχωρήσουν προς την επίσημη εξομάλυνση μεταξύ των δύο χωρών.
Ποια είναι η τύχη της σχέσης μεταξύ του Ερντογάν και της συριακής αντιπολίτευσης υπό το πρίσμα αυτής της πιθανής προσέγγισης; Ποια είναι η τύχη των περιοχών της Συρίας στο βορρά, που βρίσκονται υπό τον τουρκικό έλεγχο;
Ο Χαντέρ Χαντούρ ερευνητής στο Ινστιτούτο Carnegie, είπε σε μια συνομιλία με το BBC ότι η βάση αυτής της προσέγγισης «είναι η ασφάλεια που έχει τις ρίζες της στην επίσημη και δημοφιλή οντότητα στην Τουρκία, η οποία είναι πολύ πέρα από τα σύνορα της κυβέρνησης του Ερντογάν». Αφορά «τον κίνδυνο του φαντάσματος του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν».
Για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις διεξήγαγαν ένοπλη σύγκρουση με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, που προέκυψε στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Ο Λιβανέζος ερευνητής που ειδικεύεται στο Κέντρο Ανάλυσης Πολιτικής στην Κωνσταντινούπολη, Μαχμούντ Αλούς, είπε στο podcast “Deserving Attention” του BBC: «Το σχέδιο αυτονομίας για τις κουρδικές μονάδες αποτελεί κοινή ανησυχία μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού, ειδικά μετά την ανακοίνωση ( από τις κουρδικές μονάδες) τη διεξαγωγή εκλογών για τα τοπικά συμβούλια».
Ο Αλούς πίστευε ότι αυτή η ανησυχία είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους και κίνητρα αυτής της προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών.
Περιφερειακά συμφέροντα και βλέμμα στην ανατολική Συρία
Φωτό: «Τουρκία και Συρία: Το δίλημμα της συριακής αντιπολίτευσης και της τουρκικής επιρροής»- BBC arabic
Ο Χαντέρ Χαντούρ λέει ότι υπάρχει ένα κοινό περιφερειακό συμφέρον πίσω από την τουρκοσυριακή προσέγγιση.
Εξηγεί ότι το θέμα για τους Ρώσους είναι και η ασφάλεια.
«Μπορούμε να το δούμε αυτό στο πλαίσιο των Συμφωνιών της Αστάνα, που αντιπροσωπεύουν μια προσέγγιση Ρωσίας, Ιράν και Τουρκίας, για να χαράξουν νέες γραμμές σύγκρουσης και να παγώσουν τη σύγκρουση στη Συρία».
Προσθέτει, «Αυτό το πλαίσιο επεκτείνεται σήμερα. Το ενδιαφέρον που φέρνει κοντά τους Ιρανούς, τους Ρώσους και τους Τούρκους βασίζεται στο να κρατήσει τους Αμερικανούς μακριά από τη Συρία και έτσι – για τους Τούρκους – να αποδυναμώσει την οργάνωση SDF (Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις).
- Οι «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF)» ιδρύθηκαν το 2015 με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και με την έντονη αντίθεση από την τουρκική πλευρά, λόγω της συμπερίληψης κουρδικών φατριών εχθρικών προς την Τουρκία.
Ο Χαντούρ συνέχισε, λέγοντας: «Για τους Ρώσους, οι Αμερικανοί θα φύγουν από τη Συρία, για τους Ιρανούς, αυτό είναι ένα ενδιαφέρον γιατί μπορεί να το δουν ως ευκαιρία να επεκταθούν σε ορισμένες περιοχές στην ανατολική Συρία».
Είπε ότι αυτή η προσέγγιση πραγματοποιείται σε αυτό το πλαίσιο και ότι η προτεραιότητα στην ατζέντα αυτής της προσέγγισης είναι η αποχώρηση των Αμερικανών από την ανατολική Συρία και συνεπώς η διάλυση της διοίκησης των SDF.
Σύμφωνα με τον Χαντούρ, η έρευνα βρίσκεται «στο πλαίσιο στο οποίο οι περιοχές της ανατολικής Συρίας μπορούν να ενσωματωθούν στην κεντρική κυβέρνηση της Δαμασκού χωρίς πόλεμο και ταυτόχρονα με την τουρκική συναίνεση».
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον Χαντούρ, «οι Τούρκοι θα κάνουν ένα βήμα προς το καθεστώς στη Συρία, το οποίο έχει προτεραιότητα σε αυτές τις περιοχές (ανατολική Συρία), λόγω της ανάγκης του σε πόρους εκεί, όπως πετρέλαιο, βαμβάκι και άλλα που θα την αναζωογονήσει οικονομικά, αν μπορέσει να τα ανακτήσει».
Ο ερευνητής Μαχμούντ Αλούς πιστεύει ότι υπάρχει ένας παράγοντας που σχετίζεται με την αμερικανική πολιτική στην περιοχή.
- Λέει ότι υπάρχει μια αυξανόμενη πεποίθηση μεταξύ των χωρών της περιοχής ότι οι νέες προεδρικές εκλογές «θα επιστρέψουν τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ότι οποιαδήποτε πιθανή επιστροφή Τραμπ θα συνοδεύεται από αλλαγή των αμερικανικών πολιτικών στην περιοχή, και ως εκ τούτου αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια αμερικανική απόσυρση από τη Συρία».
Ο Αλούς πρόσθεσε: «Η κοινή ανησυχία μεταξύ του Ιράν, της Ρωσίας και της Τουρκίας είναι να καλυφθεί οποιοδήποτε κενό που αφήνει η αμερικανική αποχώρηση».
Πολλά ζητήματα αναφύονται: η τουρκική κατοχή και η εδραίωση των τουρκικών θεσμών στη βόρεια Συρία
Ένα θέμα δύσκολο ζήτημα η ύπαρξη του Δημοκρατικού Συριακού Στρατού που υποστηρίζεται από τους Αμερικανούς
Υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τα αποτελέσματα ή τις επιπτώσεις της αποκατάστασης των σχέσεων μεταξύ Ερντογάν και Άσαντ, το σημαντικότερο από τα οποία είναι ο αντίκτυπος στη συριακή αντιπολίτευση που υποστηρίζεται από την Τουρκία και στις περιοχές τουρκικής στρατιωτικής και διοικητικής επιρροής στη βόρεια Συρία.
Ο Χαντούρ πιστεύει ότι ο δρόμος της εξομάλυνσης θα είναι πολύ μακρύς και συνδέεται με την ικανότητα της συριακής πλευράς και όχι με τη βούληση της Τουρκίας, «έτσι οι Τούρκοι δεν μπορούν να αποσυρθούν ξαφνικά από τις περιοχές και να τις παραδώσουν στο καθεστώς , που θα έχει ως συνέπεια τον πόλεμο».
Ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Carnegie εξηγεί: «Αυτές οι περιοχές είναι οπλισμένες και η Hay’at Tahrir al-Sham είναι ένα σημαντικό μπλοκ στο βορρά, ωστόσο, πρέπει να εξεταστεί η ικανότητα του καθεστώτος να ανακτήσει νέες περιοχές».
Μπορεί όμως η συριακή κυβέρνηση να το πετύχει αυτό με ιρανο-ρωσική βοήθεια;
Ο Χαντέρ Χαντούρ αρνείται την πιθανότητα να συμβεί αυτό με βάση την εμπειρία της κυβέρνησης της Δαμασκού να ανακτήσει τον έλεγχο στη νότια Συρία.
Λέει: «Είδαμε τι συνέβη στη νότια Συρία όταν το καθεστώς ανέκτησε τον έλεγχο αυτών των περιοχών, που ήταν λιγότερο περίπλοκες, με τη βοήθεια Ιρανο-Ρωσίας».
«Παρά τη διάλυση του σχεδίου της αντιπολίτευσης και το άνοιγμα των συνόρων με την Ιορδανία, εξακολουθούμε να βλέπουμε χάος στο νότο καθημερινά, όπως συνέβη στη Σουουέιντα, η οποία έπεσε από την εξουσία της Δαμασκού».
Ο Χαντούρ επισημαίνει ένα άλλο εμπόδιο, το οποίο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι «το καθεστώς στη Συρία δεν έχει τα προσόντα» να ανακτήσει νέες περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει τα προσόντα οικονομικά και ανθρώπινα.
Εξηγεί, «τα περισσότερα στελέχη Σύροι τεχνικοί και ελίτ βρίσκονται εκτός Συρίας».
«Ο κύκλος του καθεστώτος τώρα, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών, του προσωπικού ασφαλείας και του στρατιωτικού προσωπικού, δεν είναι σε θέση να διαμορφώσει ένα μεταπολεμικό όραμα».
Ο Χαντούρ λέει, «Η βοήθεια των Ρώσων και των Ιρανών από τη στρατιωτική πλευρά είναι αποτελεσματική, αλλά όχι από την πλευρά της διακυβέρνησης. Αυτά είναι τοπικές υποθέσεις».
Πιστεύει ότι «προτεραιότητα του καθεστώτος είναι η πολιτική αναγνώριση ότι είναι η μόνη νόμιμη αρχή στη Συρία. Αυτό το πήρε από τη Σαουδική Αραβία, τον Αραβικό Σύνδεσμο και τους Τούρκους». Και ότι «το καθεστώς εξακολουθεί να ζει σε μια εποχή πολέμου, και δεν έχει όραμα για την επόμενη μέρα».
Θα εγκαταλείψει η Τουρκία την αντιπολίτευση και τις περιοχές επιρροής της στη Συρία;
Ο Χαντούρ λέει ότι η μόνη διέξοδος είναι να κάνουν οι Τούρκοι το πρώτο βήμα για να διαλύσουν την «επανάσταση», δηλαδή να διαλύσουν ολόκληρη τη δομή που ιδρύθηκε εκεί πριν από χρόνια, «συμπεριλαμβανομένων των φατριών, της διοίκησης, του εκπαιδευτικού προγράμματος σπουδών και της οικονομίας».
Ωστόσο, ακόμη και αυτό το βήμα, σύμφωνα με τον ερευνητή του Ινστιτούτου Carnegie, θεωρείται απίθανο, οι Τούρκοι δεν εγκαταλείπουν ό, τι έχουν καταλάβει και βρίσκεται στην κατοχή τους.
Εάν οι Τούρκοι αποφασίσουν να πραγματοποιήσουν αυτή την επιχείρηση, ο Χαντούρ αποκλείει ότι αυτό θα οδηγήσει σε συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεών τους και των παρατάξεων της αντιπολίτευσης, «γιατί οι Τούρκοι έχουν ισχυρό κύρος στο βορρά, αλλά δεν βλέπω ότι θα κάνουν αυτό το βήμα γιατί τα αποτελέσματά του δεν είναι εγγυημένα».
Ο Μουχάμαντ Αλούς, ερευνητής στο Κέντρο Ανάλυσης Πολιτικής στην Κωνσταντινούπολη, λέει ότι ο δρόμος της τουρκοσυριακής προσέγγισης θα είναι ένας μακρύς και περίπλοκος δρόμος που θα βασίζεται στην αρχή του «βήμα προς βήμα» και από τις δύο πλευρές.
Αλλά πιστεύει ότι η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Συρία θα παραμείνει σε ισχύ».
«Η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να εγκαταλείψει τη στρατιωτική της παρουσία ή τα καθημερινά διοικητικά της καθήκοντα στη βορειοδυτική Συρία».
Ανησυχία στη συριακή αντιπολίτευση;
Η συριακή κυβέρνηση απάντησε στην τουρκική πρωτοβουλία με μια δήλωση δηλώνοντας ότι οποιαδήποτε αποκατάσταση των σχέσεων πρέπει να «χτιστεί σε ξεκάθαρα θεμέλια», κύρια από τα οποία είναι «η αποχώρηση των δυνάμεων που υπάρχουν παράνομα από το συριακό έδαφος και η καταπολέμηση τρομοκρατικών ομάδων που δεν απειλούν μόνο την ασφάλεια της Συρίας, αλλά και την ασφάλεια της Τουρκία».
Ο ερευνητής Μουχάμαντ Αλούς λέει ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει μια μεγάλη πρόκληση για να εξισορροπήσει το σημείο καμπής στη σχέση με τη Δαμασκό και τις απαιτήσεις που επιβάλλει στη σχέση με την αντιπολίτευση.
Διότι αυτή η σχέση, σύμφωνα με τον Αλούς , «αποτελεί ένα βασικό θεμέλιο και είναι αδιανόητο η Τουρκία να το εγκαταλείψει».
—
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου