Κυριακή 21 Αυγούστου 2011

ΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΟΖ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ/ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ/ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΦΩΤΙΟΥ.

Από το ιστολόγιο http://www.drougos.gr/


Γράφει ο Παύλος Φωτίου

Θα προσπαθήσω μιας και θέλησες την συνεισφορά των απόψεών μου, να σου τις παραθέσω, όσο το δυνατόν πιο σύντομα και περιεκτικά, με βάση δύο άξονες σκεπτικού ώστε να αφενός να παρουσιαστεί η διαπλοκή που υπάρχει μεταξύ τους, και αφετέρου εφόσον το θελήσεις με την ανάλυσή σου να προχωρήσεις περαιτέρω σε εκτιμήσεις θεμελιωμένες όμως πάνω στα γεγονότα που συμβαίνουν ή και εξυφαίνονται στην περιοχή.
Η Τουρκία δεν έχει κυρώσει την Σύμβαση 1982 για το διεθνές δίκαιο θαλάσσης, αλλά αυτό δεν της αποστερεί το δικαίωμα να διεκδικεί και να οριοθετεί θαλάσσια ζώνη εθνικής κυριαρχίας δηλαδή Χωρική Θάλασσα έως 12νμ και θαλάσσιες ζώνες εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, δηλαδή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και Υφαλοκρηπίδα, γιατί όλες αυτές οι θαλάσσιες ζώνες έχουν προγενέστερο εθιμικό νομικό χαρακτήρα και συνεπώς μπορούν να οριοθετούνται και από κράτη που δεν έχουν κυρώσει την Σύμβαση.
Για την ΑΟΖ ειδικότερα, έχει αποφανθεί από το 1985 το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ότι η ύπαρξή της και το δικαίωμα των κρατών να την διεκδικούν και να την οριοθετούν, είναι διεθνές έθιμο.
Συνεπώς, η Τουρκία δικαιούται και νομιμοποιείται να έχει ΑΟΖ. Όταν μάλιστα στην Μαύρη Θάλασσα οριοθέτησε ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδα με αρχή την μέση γραμμή με την τότε Σοβιετική Ένωση δεν υπήρξε από κανένα κράτος αντίδραση.
Η Τουρκία αντιδρά για την Κύπρο με δύο αιτιάσεις: α)ότι δεν μετείχαν στις διαπραγματεύσεις οι τουρκοκύπριοι και ότι δεν μπορεί την πρόσοδο της αξιοποιήσεως των πόρων της ΑΟΖ να την απολαμβάνουν μόνο οι ελληνοκύπριοι. Την αντίδραση αυτή την είχαν καταθέσει με επίσημες δηλώσεις όταν οριοθετήθηκε η ΑΟΖ με την Αίγυπτο από το 2003 και πάνω σε αυτό στηρίζουν επίσης και την από το 2010, αντίδρασή τους για την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Κύπρου με το Ισραήλ, θέλοντας σε αυτήν την τελευταία περίπτωση να ασκηθεί διπλωματική πίεση το Ισραήλ, αφ’ ης στιγμής εκτραχύνθηκαν οι εκατέρωθεν σχέσεις τους (αλλά αυτά τα δύο στοιχεία δεν αποτελούν νομικές αιτιάσεις αλλά πολιτική που βασίζεται στην γενικότερη αναθεωρητική στάση/προσδοκία της Τουρκίας να της αναγνωρισθεί περιφερειακή στρατηγική σημασία και έτσι να αποκομίσει τα διπλωματικά ωφελήματα της Περιφερειακής Δυνάμεωςκ, και β)ότι στην οριοθέτηση με την Αίγυπτο, όπως έχουν δημοσιεύσει οι Τούρκοι και στην Χουριέτ , εμφανίζονται βορειοδυτικά, να διεκδικούν κάποια περιοχή ΑΟΖ, αποκλειστικά τουρκικής δικαιοδοσίας, όπου η οριοθέτηση του 2003, την έχει, κατά την άποψη της Τουρκίας η Κυπρο-Αιγυπτιακή Συμφωνία, παραχωρήσει στην Κύπρο. Εδώ έχουμε δύο επιμέρους ζητήματα: ι) με αυτήν την χαρτογραφημένη διεκδίκηση, η Τουρκία επιχειρεί να εμφανισθεί ότι νομιμοποιείται να υπεισέλθει/παρέμβει στην Κυπρο-Αιγυπτιακή Συμφωνία και να την ακυρώσει έως ότου μέσω του μηχανισμού επιλύσεως των διεθνών διαφορών να μπορέσει να πιέσει τα δύο Κράτη να καθίσουν και οι τρεις σε επαναδιαπραγμάτευση, οπότε όπως γίνεται αντιληπτό αποκτά ουσία η παρουσία της στην επαναχάραξη της ΑΟΖ, ενώ παράλληλα μπορεί να θεμελιώνει δικαίωμα να μην επιτρέπει εργασίες εκμεταλλεύσεως έως ότου επιλυθεί η εκκρεμότητα. Η τακτική αυτή της αμφισβητήσεως με προβολή διεκδικήσεως υπό ενός Κράτους, των κατά την άποψή του εννόμων συμφερόντων τα οποία θίγονται από μια Συμφωνία γειτονικών Κρατών για περιοχή δικαιοδοσίας που διατείνεται το πρώτο ότι νοσφίζονται τα άλλα κράτη, νομιμοποιείται από το γενικό διεθνές δίκαιο, το οποίο ζητά την με καλή πίστη και μέσω της ειρηνικής επιλύσεως των διαφορών, διευθέτηση του ζητήματος και ιι) στην υπόψη περιοχή που φαίνεται στον χάρτη πως διεκδικεί δικαιοδοσία ΑΟΖ η Τουρκία, δημιουργείται και (αυτό που κατά κόρον έχει συζητιέται εδώ και δύο χρόνια από πάρα πολλούς διεθνολόγους και στρατηγικολόγους) το σοβαρό για την Ελλάδα ζήτημα ότι, με αυτήν την τουρκική προβολή διεκδικήσεως η ελληνική ΑΟΖ, δεν θα εφάπτεται με την κυπριακή και έτσι ο χάρτης δείχνει ανάγλυφα να αγνοείται ή να αμφισβητείται εμμέσως από την Τουρκία η πλήρης επήρεια του Καστελόριζου (πράγμα που εμείς δεν θέλουμε να συζητάμε).
Αν εξετάσουμε τώρα την νομική παράμετρο, εάν η Τουρκία νομιμοποιείται βάσει του διεθνούς δικαίου, στην με απειλή (όπως κάνει ρητορικά με δηλώσεις επισήμων προς Κύπρο, Ισραήλ και ΗΠΑ), ή με προβολή (αεροναυτική παρουσία υπό τύπον ασκήσεων στην περιοχή, όταν νομίζει ότι οι εξελίξεις δεν ευνοούν την άποψή της, ώστε να πιέσει ή σε αδράνεια ή σε ακύρωση δραστηριοτήτων), ή τέλος με πραγματική χρήση δυνάμεως (παρεμπόδιση εργασιών ακόμη και με χρήση όπλων), ώστε να αποσοβήσει δραστηριότητες που νομίζει ότι παραβαίνουν τις αρχές του διεθνούς δικαίου και ιδιαίτερα να επιβάλει την αυστηρή τήρηση και εφαρμογή των κανόνων του, δηλαδή αυτοαναγορεύοντας την παραπάνω διεκδίκησή της ως παράβαση διεθνούς δικαίου, που της παρέχει δικαιοδοσία να προχωρήσει σε στρατιωτικά μέτρα εάν οι διπλωματικές της κινήσεις δεν επιτύχουν, είναι καθόλα νομιμοποιημένη διεθνώς πρακτική όταν τα κράτη δεν προχωρούν σε ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, και μάλιστα οι ΗΠΑ και το Ισραήλ την έχουν εφαρμόσει κατά κόρον, την είχε εφαρμόσει η τότε Σοβιετική Ένωση, ενώ τελευταία την άσκησε και η Ρωσία. Η πρακτική αυτή είναι αμφίβολο βέβαι εάν αποκρυσταλλώνει νομικό κανόνα διεθνούς δικαίου, αλλά τα κράτη την εφαρμόζουν και οι αντιδράσεις είναι χλιαρές και χωρίς αντίμετρα ώστε θεωρητικά να καταλήγουμε πως αν ως πρακτική δεν ευνοείται τουλάχιστον την ανέχεται το διεθνές δίκαιο, αφού δεν χρησιμοποιεί μηχανισμό επιβολής κυρώσεων σε όσα κράτη την εφαρμόζουν.
Συνεπώς ενδέχεται η Τουρκία να προχωρήσει σε δυναμική όπως διατείνεται προβολή ισχύος για να αποτρέψει τις δραστηριότητες εκμεταλλεύσεως της ΑΟΖ, όπου αμφισβητεί.
Και εδώ αρχίζει να υπεισέρχεται η διπλωματικο-πολιτική παράμετρος, η οποία όμως είναι της αποκλειστικής σου αρμοδιότητος, κατά πόσο θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους της.
Κατά την άποψή μου, εάν θέλεις να την λάβεις υπόψη σου, θα διέκρινα τα ακόλουθα:
Α)πιέζει τις ΗΠΑ να αποδεχτούν την άποψή τους και να αναβληθούν οι εργασίες
Β)εάν το στρατηγικό συμφέρον των ΗΠΑ είναι να κρατήσουν την Τουρκία στο άξονά τους και να την χρησιμοποιήσουν για διευθέτηση των εκκρεμοτήτων με Συρία, Λίβανο, Αίγυπτο, Παλαιστίνιους, την θέλουν όπως λες και εσύ να αποκαταστήσει την λυκο-συμμαχία με Ισραήλ και να δρα ως ανάχωμα και μαξιλάρι για να αποκτηθεί σταδιακά οιονεί εμπιστοσύνη και τελικά ο έλεγχος του Ιράν, θυσιάζοντας όπως έχεις γράψει και την δημιουργία του Κουρδικού κράτους (προς το παρόν και βλέπουμε αργότερα αναλόγως των συνθηκών που θα δημιουργηθούν) κρατώντας την προοπτική αυτή ως εκβιαστικό χαρτί στενή (αμερικανο-τουρκικής)συνεργασίας,
ΤΟΤΕ διαβλέπω ότι οι ΗΠΑ, θα ζητήσουν από τις αμερκανο-ισραηλινές εταιρείες να βρουν κάποιο πρόσχημα να αναβάλουν προσωρινά την έναρξη των εργασιών(και βλέπουμε αναλόγως των εξελίξεων τι μέλλει γενέσθαι).
Έτσι θα αποσοβηθεί να τρωθεί το γόητρο όλων των παικτών. Βέβαια η καθυστέρηση αυτή δεν θα ευνοεί το χαρτί της Κύπρου, αλλά μπροστά σε τόσο σοβαρά διαπλεκόμενα συμφέρονται στην περιοχή, οι ΗΠΑ δεν θα υπολογίσουν την Κύπρο. Νομίζω πως οι δικαιολογίες που θα προβληθούν από κάθε μια πλευρά καίτοι αν μελετηθούν θα είναι αντικρουόμενες αλλά τελικώς όλοι θα βρουν τρόπο να εμφανισθούν ευχαριστημένοι. Τέλος αυτή η εξέλιξη δεν σημαίνει πως θα είναι απόλυτη επιτυχία της Τουρκικής διπλωματίας γιατί δεν ξέρουμε τους αστάθμητους παράγοντες της λύσης που θα δοθεί σε όλα τα ζητήματα της αναδιανομής ρόλων στην ευρύτερη περιοχή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου