Ακριβά μου κόμματα

Ρεπορτάζ : Τόνια Κανελλίδου από το zougla

Το ζήτημα της συνεχιζόμενης χρηματοδοτήσης των κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό έχει απασχολήσει αρκετές φορές, όχι μόνο την κοινή γνώμη, αλλά και το ελληνικό κοινοβούλιο.

Πολλές ήταν και οι αποκαλύψεις της zougla.gr για τις τακτικές και έκτακτες χρηματοδοτήσεις των πολιτικών σχηματισμών. Το 2011 κόμματα έλαβαν συνολικά 54 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 6 εκατ. περισσότερα σε σχέση με το 2010.  Ενώ πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το συνολικό ποσό που μοιράστηκε στους πολιτικούς σχηματισμούς που βρέθηκαν στη Βουλή από το 2001 έως το 2011 ήταν 606.770.259 ευρώ.


Ένας νεοσύστατος σύλλογος, αυτός των Ελλήνων Φορολογουμένων, αποφάσισε να κάνει κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα: να συγκεντρώσει αρχικά και στη συνέχεια να παραθέσει μέσα από μελέτη που πραγματοποίησε, τα συστήματα και τις πρακτικές χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να τα συγκρίνει με αυτά που εφαρμόζονται στην ελληνική πολιτική σκηνή.

Ο πρόεδρος του συλλόγου και οικονομολόγος Γιάννης Σιάτρας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εκπομπή «Πέτρα Σκανδάλου» στο zougla radio, αναφέρθηκε στα ενδιαφέροντα στοιχεία που πρόεκυψαν από την συγκεκριμένη έρευνα.

Τι έδειξε η έρευνα 

Η μελέτη έγινε ώστε να πληροφορηθεί η ελληνική κοινωνία για τις αρχές και τις μεθόδους που λειτουργεί το σύστημα της πολιτικής χρηματοδότησης στην Ελλάδα, αλλά και το πώς τα ευρωπαϊκά κόμματα καταφέρνουν, με λιγότερα κρατικά χρήματα, να επιτελούν το έργο τους, με πολύ μεγαλύτερο βαθμό διαφάνειας.

Χαρακτηριστικά ο κ. Σιάτρας ανέφερε «Κατά την περιόδο 2007-2011, φαίνεται πως η ετήσια χρηματοδότηση προς τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα είναι € 64,42 εκατομμύρια. Από την άποψη του ποσού, αυτή είναι η 5η μεγαλύτερη δαπάνη χρηματοδότησης κομμάτων στην Ευρώπη, τη στιγμή που η Ελλάδα είναι μόλις η 9η μεγαλύτερη χώρα σε πληθυσμό».

Ένα άλλα στοιχείο που προκαλεί εντύπωση είναι πως η Ελλάδα έχει το 3ο υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης ανά εγγεγραμμένο ψηφοφόρο, το οποίο φθάνει € 6,49. Το αντίστοιχο κόστος της Γερμανίας είναι μόλις € 2,14 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι € 2,44.

Στη σχετική ευρωπαϊκή λίστα, την πρώτη θέση καταλαμβάνει το «πλούσιο» Λουξεμβούργο, όπου η κατά κεφαλή επιβάρυνση ανήλθε σε 19,3 ευρώ, ενώ στη δεύτερη και την τρίτη θέση βρίσκονται η Νορβηγία και η Φινλανδία, με «δείκτες κρατικής χρηματοδότησης» ανά κάτοικο 7,81 και 5,73 ευρώ αντίστοιχα.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η  Ελλάδα δαπανά € 9,39 ανά έγκυρη ψήφο, ενώ η Γερμανία δαπανά € 3,08, τη στιγμή που ο μέσος όρος των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μόλις € 3,73.
Τα στοιχεία γίνονται πιο εντυπωσιακά σε ότι έχει να κάνει το επίπεδο των δαπανών ως ποσοστό το ΑΕΠ. Ενώ για την Ελλάδα, το ΑΕΠ και τα φορολογικά έσοδα του κρατικού Προϋπολογισμού αποτελούν το 1,85% και το 1,44% αντίστοιχα, του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δαπάνες χρηματοδότησης των ελληνικών κομμάτων φθάνουν στο 6,88% του συνόλου των 27 χωρών!

Οι παραπάνω διαφορές είναι ακόμη πιο εντυπωσιακές αν ληφθεί υπόψη ότι στα γραφεία των ελλήνων βουλευτών και ευρωβουλευτών για το 2009 είχαν αποσπασθεί 857 δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι στην ουσία εκτελούσαν κομματική εργασία, και πληρωνόντουσαν από τα κρατικά και όχι κομματικά ταμεία. Όταν σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποσπώνται δημόσιοι υπάλληλοι για να στελεχώσουν κομματικά γραφεία, η αμοιβή τους συνυπολογίζεται στην ετήσια επιχορήγησή τους.

Ελεγχόμενοι που γίνονται ελεγκτές 

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, σύμφωνα με τις αναφορές της «Οργάνωσης Κρατών εναντίον της Διαφθοράς» (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενώ η νομοθεσία για τη χρηματοδότηση των κομμάτων στη χώρα μας δείχνει να είναι αρκετά πλήρης, σε πρακτικό επίπεδο η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται πλήρως. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, ουδέποτε έχουν επιβληθεί κυρώσεις για παράβαση της νομοθεσίας χρηματοδότησης των κομμάτων ή της χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών!

Το κυριότερο πρόβλημα που εντοπίζεται στην εφαρμογή της νομοθεσίας είναι η αδυναμία της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία είναι και το ανώτατο εποπτικό όργανο για τον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων και των υποψηφίων, να επιτελέσει το έργο της.

Στη συγκεκριμένη μελέτη υπάρχουν περιπτώσεις συστημάτων όπου ο κρατικός έλεγχος και η εποπτεία απουσιάζουν εντελώς, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στη Σουηδία. Όμως, θα διαπιστώσουμε ότι, στις περιπτώσεις αυτές, την κρατική εποπτεία έχουν υποκαταστήσει συστήματα αρχών που εθελοντικά ακολουθούν τα κόμματα, έτσι ώστε ο πολίτης να γνωρίζει τον τρόπο που εκλέγονται τα πρόσωπα που τον κυβερνούν.

Τα περί ασυλίας

Επιπλέον στη Γερμανία, τα κόμματα έχουν επίσης αυτοδεσμευθεί σε θέματα διαφάνειας έχοντας μάλιστα απαρνηθεί το δικαίωμα της ασυλίας που δίνει ο νόμος στους βουλευτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το Γερμανικό Κοινοβούλιο έχει εκδώσει ψήφισμα με τίτλο “Αρχές που ισχύουν στις περιπτώσεις ασυλίας”, το οποίο έχει ενσωματωθεί στον Κανονισμό Λειτουργίας του Κοινοβουλίου και στο οποίο αναφέρονται με σαφήνεια οι προβλέψεις περί ασυλίας.

Ο κ. Σιάτρας κατέληξε λέγοντας «Οι πολίτες των άλλων κρατών δεν είναι ούτε πιο έξυπνοι ούτε περισσότερο εργατικοί από εμάς, αλλά γιατί πιστεύουν ότι  Ο πλούτος των εθνών είναι η ποιότητα των θεσμών τους».

Αξίζει να αναφερθεί πως η μελέτη σε μορφή βιβλίου διανεμήθηκε στον Πρωθυπουργό, στον Υπουργό Εσωτερικών, στον Υπουργό Δικαιοσύνης, στον Υπουργό Οικονομικών, στον Πρόεδρο της Βουλής και στα μέλη της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, τα οποία στα τέλη του μήνα θα ξεκινήσουν το διάλογο για την αναμόρφωση του υπάρχοντος συστήματος χρηματοδότησης των ελληνικών πολιτικών κομμάτων.