Βασίλης Νέδος
Την ανάγκη προσεκτικής διαχείρισης της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή του νότιου Καυκάσου και δη στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ επισημαίνει ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας Αραράτ Μιρζογιάν στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ»
Την ανάγκη προσεκτικής διαχείρισης της ειρηνευτικής διαδικασίας στη περιοχή του νότιου Καυκάσου και δη στον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, επισημαίνει ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας Αραράτ Μιρζογιάν στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στη «Κ» κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα. Επισημαίνει την ετοιμότητα της Αρμενίας να συζητήσει εποικοδομητικά, αλλά αφήνει αιχμές κατά του Αζερμπαϊτζάν, λέγοντας ότι το Μπακού επιχείρησε να εκμεταλλευτεί τη στροφή της παγκόσμιας προσοχής στην Ουκρανία, προκειμένου να εκδιώξει αρμενικούς πληθυσμούς από τις πατρογονικές του εστίες. Ο κ. Μιρζογιάν αναφέρεται στις στενές και ιστορικές σχέσεις Ελλήνων και Αρμενίων και ζητά τη μετατροπή της σχέσης των δύο κρατών σε στρατηγική.
– Οι Ελληνοαρμενικές σχέσεις ήταν παραδοσιακά φιλικές. Υπάρχει χώρος για περαιτέρω ανάπτυξη; Ποια ήταν τα βασικά θέματα των επαφών σας στην Αθήνα;
– Η Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικότερους εταίρους της Αρμενίας στην Ευρώπη και στον κόσμο. Στο βάθος των αιώνων Αρμένιοι και Έλληνες έζησαν ειρηνικά ο ένας δίπλα στον άλλο, συνεργάστηκαν ώστε να δημιουργήσουν αξία και ευημερία και πολέμησαν μαζί κατά τω εξωτερικών καταπιεστών. Σε αυτό το πλαίσιο θέλω να τονίσω ότι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την ολόθερμη υποστήριξη του Ελληνικού λαού και της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια των πολύ δύσκολων χρόνων στην ιστορία του έθνους μας, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον πόλεμο του 2020. Αυτή τη χρονιά γιορτάζουμε την 30η επέτειο της εγκαθίδρυσης διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο δημοκρατίες μας. Σε αυτές τις τρεις δεκαετίες, περισσότερα από 40 έγγραφα έχουν υπογραφεί ανάμεσα στις δύο χώρες μας και έχουμε αναπτύξει ισχυρές διακρατικές σχέσεις και μια στέρεη διμερή ατζέντα που φθάνει από τον ενεργό πολιτικό διάλογο μέχρι την εταιρική σχέση σε διάφορους τομείς, περιλαμβανομένης της άμυνας, της οικονομίας, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και πολλών άλλων τομέων, όπως και της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας μας σε διμερείς πλατφόρμες. Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης εργασίας μου στην Αθήνα, είχα πολύ παραγωγικές συνομιλίες με την Πρόεδρο Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τον πρωθυπουργό Κυριακο Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών και καλό μου φίλο Νίκο Δένδια. Κάναμε πρόοδο και φτάσαμε σε μια κοινή αντίληψη για μια σειρά σημαντικών θεμάτων και θα συνεχίσουμε. Πιστεύω, επίσης, ότι πρέπει να αναβαθμίσουμε την συνεργασία Ελλάδας-Αρμενίας σε σημαντικά ανώτερο επίπεδο, όπως θα έπρεπε για στρατηγικούς εταίρους.
– Πως θα εξελιχθεί περαιτέρω η τριμερής συνεργασίας Ελλάδας, Αρμενίας και Κυπριακής Δημοκρατίας;
– Η Αρμενία αποδίδει μεγάλη σημασία στην τριμερή μορφή συνεργασίας. Έχουμε, έως τώρα, επιτυχημένα συνεργαστεί αρκετές φορές και θέλουμε να φιλοξενήσουμε μια τριμερή Σύνοδο σε επίπεδο ηγετών των χωρών μας. Τα έθνη μας έχουν πλούσια εμπειρία συνεργασία και αμοιβαίας υποστήριξης και πιστεύουμε ότι υπάρχει δυναμική για την προώθηση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ειρήνης στη περιοχή μέσα από τον αυξημένο πολιτικό διάλογο και τη συνεργασία των τριών χωρών.
– Το 2020 έγινε ο πόλεμος στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Αρμενία θα δεχθεί το σημερινό στάτους κβο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ; Και αν όχι, ποια θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική;
– Παρά τους ισχυρισμούς των αρχών του Αζερμπαϊτζάν ότι μετά τον πόλεμο των 44 ημερών του 2020, το Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν υπάρχει πλέον ως οντότητα και ότι η σύγκρουση έχει τελειώσει, η πραγματικότητα και η θέση της διεθνούς κοινότητας αποδεικνύουν το αντίθετο: το Ναγκόρνο Καραμπάχ υπάρχει και ο αρμενικός πληθυσμός του που συνεχίζει να ζει στη γη των προγόνων του και που η ασφάλειά τους εξασφαλίζεται τώρα από τις ειρηνευτικές δυνάμεις των Ρώσων, σε συμφωνία με την τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου 2020, που σταμάτησε τον καταστροφικό πόλεμο.
Η σύγκρουση δεν σταματάει απλά επειδή μια από τις δύο πλευρές διακήρυξε ότι δεν υπάρχει. Αυτό είναι αυταπάτη. Επιπλέον, οι επίσημες δηλώσεις από τους πολλούς διεθνείς εταίρους μας και οργανισμούς, περιλαμβανομένων των χωρών που μεσολαβούν, επίσης δείχνουν ξεκάθαρα ότι η σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ απαιτεί έναν τελικό συμβιβασμό μέσα από διαπραγματεύσεις υπό την εντολή της αντιπροεδρίας του ΟΑΣΕ της Ομάδας του Μινσκ, έναν συμβιβασμό που θα πρέπει να παρέχει εγγυήσεις ασφάλειας και προστασίας όλων των δικαιωμάτων των Αρμένιων του Αρτσάχ και ακολούθως το τελικό καθεστώς του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
– Έχετε διάφορες διαδρομές για τις επαφές με το Αζερμπαϊτζάν. Μπορεί ο πόλεμος της Ουκρανίας να επηρεάσει τις διπλωματικές εξελίξεις στο νότιο Καύκασο;
– Η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Ενώ η Αρμενία με τις πράξεις της φιλοδοξεί να επανεκκινήσει περιεκτικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, περιλαμβανομένης της επίλυσης της σύγκρουσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, άρα να φέρει σταθερότητα και ειρήνη στη περιοχή, το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει την πολιτική των προκλητικών πράξεων και απειλών για τη χρήση ισχύος. Μετά την κατάσταση που ξετυλίχθηκε στην Ουκρανία, οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εισέβαλαν στο χωριό του Παρούχ στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο νωρίτερα είχε βομβαρδιστεί, ωθώντας τον φιλήσυχο Αρμενικό πληθυσμό των γειτονικών χωριών να αφήσουν τα σπίτια τους υπό την απειλή της βίας, την διακοπή του εφοδιασμού με φυσικό αέριο μέσα από τον αγωγό για αρκετές εβδομάδες, μάλιστα σε μια άνευ προηγουμένου περίοδο κρύου καιρού.
Πρόσφατα, όσο ο κόσμος ήταν με στραμμένη τη προσοχή του στην Ουκρανία, το Αζερμπαϊτζάν ίσως μπήκε στον πειρασμό να εξαπολύσει μια μεγάλης κλίμακας πρόσκληση ανά πάσα στιγμή. Οπότε, είναι πολύ σημαντικό για την διεθνή κοινότητα να κάνει αποτελεσματικά βήματα ώστε να αποφευχθούν οι απόπειρες αποσταθεροποίησης της κατάστασης στο νότιο Καύκασο.
– Είστε αισιόδοξος για την εξομάλυνση των σχέσεων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν;
– Σύμφωνα με τις Τριμερείς Δηλώσεις που εγκρίθηκαν από τη ρωσική μεσολάβηση στις 11 Ιανουαρίου 2021 και στις 26 Νοεμβρίου 2021, και τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στις Βρυξέλλες, η Αρμενία ξεκίνησε εποικοδομητικό διάλογο με το Αζερμπαϊτζάν για τη γενική εξομάλυνση των σχέσεων, την οριοθέτηση και την ασφάλεια των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών και την απεμπλοκή των περιφερειακών οικονομικών συνδέσεων και των μεταφορών.
Επαναλαμβάνουμε τη δέσμευσή μας να εργαστούμε εποικοδομητικά προς όλες τις κατευθύνσεις και θέλω να τονίσω ότι η διαδικασία θα ήταν πολύ πιο ομαλή και πολύ πιο αποτελεσματική εάν το Αζερμπαϊτζάν απέφευγε από τον επικίνδυνο μαξιμαλισμό και την αρμενοφοβική ρητορική του, κρατώντας πολλούς Αρμένιους αιχμαλώτους πολέμου και άλλους κρατούμενους σε αιχμαλωσία, καταστρέφοντας την αρμενική πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά, παρεμποδίζοντας την πρόσβαση διεθνών ανθρωπιστικών οργανώσεων στη ζώνη σύγκρουσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κ.λπ.
Συνολικά, πιστεύουμε ότι παρά το αίμα και το μίσος που γνώρισε η περιοχή, υπάρχει μια πραγματική ευκαιρία για ειρήνη στον Νότιο Καύκασο. Η Αρμενία έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει την ετοιμότητά της να δημιουργήσει μακροπρόθεσμη σταθερότητα και να ανοίξει μια εποχή ειρηνικής ανάπτυξης στην περιοχή. Ταυτόχρονα, είναι προφανές ότι αυτές οι προσπάθειες δεν μπορούν να είναι μονόπλευρες και αναμένουμε μια παρόμοια εποικοδομητική προσέγγιση και ειλικρινή πρακτικά βήματα από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν προς αυτή την κατεύθυνση.
– Πρόσφατα η Αρμενία ξεκίνησε μια διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών της με την Τουρκία. Είστε αισιόδοξος για απτά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση; Ποια μπορεί να είναι αυτά τα βήματα;
– Η ηγεσία της Αρμενίας δήλωσε πολλές φορές και αναφέρεται επίσης στο κυβερνητικό μας πρόγραμμα ότι η Αρμενία είναι έτοιμη για τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με την Τουρκία και το άνοιγμα των συνόρων μεταξύ των χωρών μας που η Τουρκία έκλεισε μονομερώς το 1993.
Οι Ειδικοί Αντιπρόσωποι έχουν οριστεί για τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας και έχουν ήδη πραγματοποιηθεί τέσσερις συναντήσεις όπου οι πλευρές επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να συνεχίσουν τη διαδικασία χωρίς προϋποθέσεις με στόχο το άνοιγμα των συνόρων και τη δημιουργία διπλωματικών σχέσεων. Για να δώσω μια θετική δυναμική σε αυτή τη διαδικασία, αποδέχτηκα την πρόσκληση του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας να συμμετάσχω στο Διπλωματικό Φόρουμ της Αττάλειας και συναντήθηκα με τον ομόλογό μου στο περιθώριο του Φόρουμ.
Σήμερα, για την επιτυχία της διαδικασίας απαιτείται πολιτική βούληση και ετοιμότητα να γίνουν συγκεκριμένα βήματα προς την εξομάλυνση των σχέσεων. Η αρμενική πλευρά έχει επιδείξει επανειλημμένα και τα δύο και περιμένουμε το ίδιο και από την τουρκική πλευρά.
– Ποια είναι η θέση της Αρμενίας για τα πιο ευαίσθητα ζητήματα για την Ελλάδα αυτή τη στιγμή, όπως η τακτικά αυξανόμενη ένταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα και το Κυπριακό;
– Η Αρμενία υποστηρίζει πλήρως την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η Αρμενία θεωρεί απαράδεκτες οποιεσδήποτε ενέργειες και βήματα που μπορεί να παραβιάζουν κατάφωρα τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς και τον Χάρτη του ΟΗΕ.
Ως προς το Κυπριακό, όπως και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, και σε αυτήν την περίπτωση, κάθε προσπάθεια να παρουσιαστούν οι συνέπειες της χρήσης βίας ως λύση είναι απαράδεκτη για εμάς. Η Αρμενία και η Κύπρος πάντα αλληλοϋποστήριζαν η μία την άλλη σε διμερείς και πολυμερείς πλατφόρμες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου