Σάββας Ιακωβίδης
Η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, προς το παρόν δι’ αντιπρόσωπων (Χεζμπολάχ, Χαμάς, Χούθι), η συνεχής κατατριβή των δύο χωρών σε αντίποινα, απειλές, συναγερμούς, πιθανότητα μεγαλύτερης ανάφλεξης, δίνουν την εντύπωση στην Τουρκία να νομίζει ότι της προσφέρουν την ευκαιρία για να διαδραματίσει περιφερειακό ή και άλλο παρεμβατικό ρόλο στην ευρασιατική σκακιέρα.
Η Τουρκία είναι ένα αναθεωρητικό, αυτόχρημα επεκτατικό και επιθετικό κράτος, με νεο-oθωμανικές ονειρώξεις. Έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται από την Ελλάδα και την Κύπρο
Ενώ σύρονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι ακόμα βέβαιο ότι το Ιράν θα εξαπολύσει επίθεση αντιποίνων κατά του Ισραήλ, μετά τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στις 31 Ιουλίου 2024, στην Τεχεράνη. Το Ιράν επιδίδεται σε μια επιτυχή προσπάθεια διατήρησης του Ισραήλ και των ΗΠΑ σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού, χωρίς ν’ αφήνει καμία ένδειξη πότε, πώς και πόσο θα διαρκέσει πιθανή αντίδρασή του. Δημοσιεύματα στον δυτικό Τύπο, όπως και δηλώσεις του Αμερικανού ΥπΕξ, Μπλίνκεν, άφηναν να νοηθεί ότι ήταν ζήτημα ωρών ή και μερικών ημερών η εκδήλωση ιρανικών αντιποίνων κατά του Ισραήλ, απείρως ισχυροτέρων από εκείνα του περ. Απριλίου.
Παρήλθαν ήδη σχεδόν 20 μέρες και το Ιράν περιορίστηκε, πρώτον, να ανακοινώσει ότι η αντίδρασή του θα γίνει στον κατάλληλο χρόνο. Δεύτερον, θα διαρκέσει μερικές ημέρες και, τρίτον, μόλις την περ. Τετάρτη, η Τεχεράνη επισήμανε ότι τα αντίποινά της θα εξαρτηθούν από κατάπαυση διαρκείας του πυρός στη Γάζα. Η ουσία, όμως, βρίσκεται αλλού: Μετά τη δολοφονία Χανίγια, ισχυροί δρώντες με ηγέτιδα τις ΗΠΑ επιδόθηκαν σε έναν μαραθώνιο διαβουλεύσεων, προειδοποιήσεων, παρεμβάσεων με συγκέντρωση ισχυρών ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων στην περιοχή της Αν. Μεσογείου, όπως και στον Κόλπο του Ορμούζ, απέναντι από το Ιράν. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάιντεν προειδοποίησε την Τεχεράνη: «Μην το κάνετε»! Δηλαδή, μην τολμήσετε να επιτεθείτε κατά του Ισραήλ, που είναι ο ισχυρότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Η Τεχεράνη γνωρίζει τις δυνατότητές της. Δεν μπορεί ν’ αντιπαρατεθεί ούτε προς το Ισραήλ ούτε προς τις ΗΠΑ. Δεν την συμφέρει μια γενικότερη πολεμική σύρραξη, στην οποία δεν μπορεί ν’ αντέξει ούτε στρατιωτικά ούτε άλλως πως. Προτιμά την εύκολη οδό της υλοποίησης των νεο-ιμπεριαλιστικών φιλοδοξιών της, η οποία να γίνεται δι’ αντιπροσώπων: Της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, της Χαμάς στη Γάζα, των Χούθι στην Υεμένη, καθώς και από άλλες φιλοϊρανικές, τρομοκρατικές τζιχαντιστικές, ισλαμιστικές οργανώσεις στον Λίβανο, στη Συρία και στο Ιράκ. Πέραν των Αμερικανών, που εμπλέκονται στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, η Γαλλία, η Γερμανία, η Κίνα συνιστούν αυτοσυγκράτηση και καλούν σε εκεχειρία στη Γάζα, επειδή διαβλέπουν τους τρομακτικούς κινδύνους και τις ολέθριες επιπτώσεις στο διεθνές άναρχο σύστημα από μια γενικευμένη σύγκρουση στην πιο εύφλεκτη περιοχή του κόσμου.
Ποιος ελπίζει ή νομίζει ότι μπορεί να επωφεληθεί από τη δραματική κατάσταση στη Μέση Ανατολή; Ξανά ο τουρκικός γκρίζος λύκος! Από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου 2023, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ερντογάν, απέβαλε το προσωπείο του δήθεν ουδέτερου διαμεσολαβητή. Χαρακτήρισε τη σφαγή και την ομηρεία εκατοντάδων Ισραηλινών όχι ως τρομοκρατική, εγκληματική ενέργεια, αλλά ως αγωνιστική. Και επιτέθηκε στον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, Νετανιάχου, τον οποίο αποκαλεί «νέο Χίτλερ». Η Τουρκία φιλοξενεί εδώ και χρόνια γραφείο της Χαμάς και ηγέτες της. Πέρυσι τον Σεπτέμβριο, οι ισραηλινές Αρχές ανακάλυψαν σε λιμάνι της χώρας δεκάδες τόνους υλικού, που η Τουρκία έστειλε για την κατασκευή ρουκετών από τη Χαμάς.
Μετά το γνωστό επεισόδιο με το «Μαβί Μαρμαρά» (2010), οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ πέρασαν από σαράντα κύματα. Πριν από δύο χρόνια, ο Ισραηλινός Πρόεδρος, Χέρτζογκ, επισκέφθηκε επίσημα την Άγκυρα σε μια προσπάθεια βελτίωσης και εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών. Η 7η Οκτωβρίου 2023 επιβεβαίωσε ξανά την τουρκική στρεψοδικία. Η Άγκυρα τάχθηκε ανένδοτα στο πλευρό των Παλαιστινίων και ο Ερντογάν καθημερινά καταγγέλλει τη «γενοκτονία» των Ισραηλινών εναντίον τους. Δύο ημέρες μετά τη δολοφονία του Χανίγια, ο Τούρκος Πρόεδρος απείλησε ότι, όπως εισέβαλε στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το ίδιο θα έπραττε και κατά του Ισραήλ. Συνήθης πολεμική αλλά άσφαιρη ρητορική του Ερντογάν; Όχι!
Πρόκειται για αδίστακτη επιχείρηση εκμετάλλευσης και αυτής της σύγκρουσης από την Τουρκία, η οποία διεκδικεί περιφερειακό ή και παγκόσμιο ρόλο. Όμως, στην παρούσα συγκυρία αυτός ο ρόλος δεν της βγαίνει. Οι όποιες παρεμβάσεις της αντιμετωπίζονται με δυσπιστία και καχυποψία από συμμάχους και μη, διότι κανείς δεν ξεχνά, πρώτον, ότι η Τουρκία φιλοξενεί και ενισχύει πολλαπλώς τρομοκρατικές οργανώσεις που αντιμάχονται το Ισραήλ και Δυτικές χώρες. Δεύτερον, η χώρα του Αττίλα τύποις ανήκει στη Δύση, αφού ο Ερντογάν κατ’ επανάληψιν έχει δηλώσει ότι ο Δυτικός πολιτισμός εξεμέτρησε το ζην και τώρα είναι η ώρα του Ισλάμ να… εμβολιάσει τους άπιστους Δυτικούς.
Τρίτον, ο Ερντογάν δεν απέκρυψε ποτέ τις φιλοδοξίες του να ηγηθεί του ισλαμικού, μουσουλμανικού κόσμου. Σε αυτό το πλαίσιο οργάνωσε τα κράτη του Καυκάσου (Αζερμπαϊτζάν, Κιργιστάν, Καζακστάν) σε Συμβούλιο Τουρκοφώνων Κρατών. Προηγουμένως επιχείρησε να εκμεταλλευτεί την «αραβική άνοιξη». Τέταρτον, όλοι γνωρίζουν τις ισχυρές πολιτικές, οικονομικές, ενεργειακές και άλλες επωφελείς συνεργασίες της Τουρκίας με τη Ρωσία, το Ιράν, το Πακιστάν και την ξεκάθαρη στροφή της προς Ανατολάς, με καθύβριση και επιθέσεις προς το ΝΑΤΟ και τους Δυτικούς. Πέμπτον, όπως υπέβαλε προ ετών και ο μέντορας του Ερντογάν, Νταβούτογλου, για να αναδειχθεί σε ηγήτορα του ισλαμικού κόσμου η Τουρκία πρέπει να συγκρουστεί με το Ισραήλ. Ο Ερντογάν αυτό πράττει και σήμερα. Έκτον, η απειλή του ότι θα κάνει στο Ισραήλ ό,τι έπραξε στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν είναι ρητορικές αστειότητες. Είναι νεο-οθωμανική φιλοδοξία.
Παλαιότερα είχε διακηρύξει πως πρέπει να σχηματιστεί ένας ισλαμικός στρατός για να απελευθερώσει την Ιερουσαλήμ και το ιερό τέμενος των μουσουλμάνων, Αλ Άκσα. Έβδομον, η Τουρκία έχει ενοχληθεί σφόδρα από τις τριμερείς και τετραμερείς συνεργασίες Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, Ιορδανίας με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Θεωρεί ότι με αυτές και άλλες συμφωνίες μεσογειακών κρατών μένει εκτός του πολιτικού, ενεργειακού και περιφερειακού παιχνιδιού. Γι’ αυτό, συν τοις άλλοις, επιμένει στην προβολή της τουρκικής μυθολογίας περί της «Γαλάζιας Πατρίδας», με επεκτατικές διεκδικήσεις, ειδικά εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου.
Η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, προς το παρόν δι’ αντιπρόσωπων (Χεζμπολάχ, Χαμάς, Χούθι), η συνεχής κατατριβή των δύο χωρών σε αντίποινα, απειλές, συναγερμούς, πιθανότητα μεγαλύτερης ανάφλεξης, δίνουν την εντύπωση στην Τουρκία να νομίζει ότι της προσφέρουν την ευκαιρία για να διαδραματίσει περιφερειακό ή και άλλο παρεμβατικό ρόλο στην ευρασιατική σκακιέρα. Δεν την εμπιστεύεται κανείς και πρώτα οι ομόθρησκοί της και ειδικά τα αραβικά κράτη. Η Τουρκία είναι ένα αναθεωρητικό, αυτόχρημα επεκτατικό και επιθετικό κράτος, με νεο-οθωμανικές ονειρώξεις. Έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται από την Ελλάδα και την Κύπρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου