Πολυτεχνείο 1973 – Οι Επιβεβαιωμένοι Νεκροί, οι Μύθοι και η Αλήθεια

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου 1973 παραμένει ένα από τα πιο ζωντανά σύμβολα της αντίστασης απέναντι στη δικτατορία. Μαζί της όμως, εδώ και δεκαετίες, συνοδεύεται και από ένα σύνθετο μίγμα μνήμης, αλήθειας και μύθων.
Ένα από τα συχνότερα ερωτήματα είναι ποιοι πραγματικά σκοτώθηκαν στα γεγονότα και ποια ονόματα ανήκουν στη σφαίρα της μεταγενέστερης λαϊκής αφήγησης.

Ακολουθεί μια πλήρης και καθαρή εικόνα, βασισμένη σε επίσημες πηγές, ιατροδικαστικά πορίσματα και ιστορική έρευνα.

🔥 Οι 24 Επιβεβαιωμένοι Νεκροί του Πολυτεχνείου

Το Ελληνικό Δημόσιο, με έρευνα που κράτησε χρόνια, έχει αναγνωρίσει 24 θύματα των γεγονότων. Πρόκειται για άτομα που σκοτώθηκαν είτε μέσα και γύρω από τον χώρο του Πολυτεχνείου είτε σε άλλες περιοχές της Αθήνας όπου κινήθηκαν άρματα και δυνάμεις ασφαλείας.

Νεκροί στον χώρο του Πολυτεχνείου ή πέριξ

• Μιχάλης Μυρογιάννης (20 ετών) – πυροβολήθηκε στην Πατησίων από τον συνταγματάρχη Ντερτιλή.

• Διομήδης Κομνηνός (17 ετών) – σκοτώθηκε από σφαίρα στον περιβάλλοντα χώρο.

• Σπύρος Κοντομάρης (57 ετών) – θανάσιμη κάκωση στο κεφάλι, Πατησίων.

• Αλέξανδρος Σπαρτίδης (16 ετών) – θανατηφόρος τραυματισμός κοντά στο Πολυτεχνείο.

• Στυλιανός Κουβαράς (22 ετών) – σκοτώθηκε στην περιοχή Πατησίων.

• Αικατερίνη Αργυροπούλου (76 ετών) – παρασύρθηκε από στρατιωτικό όχημα μπροστά στο Πολυτεχνείο.

• Κυριακή Κερασιώτη (22 ετών) – χτυπήθηκε θανάσιμα στην Πατησίων.

• Ιωάννης Μικρώνης (22 ετών) – θανάσιμος τραυματισμός στην Πατησίων.

Νεκροί σε άλλες περιοχές της Αθήνας

• Νίκος Μουστάκης (23 ετών) – Αμπελόκηποι.

• Σπύρος Μαρίνος (31 ετών) – Πεδίον του Άρεως.

• Γεώργιος Γεριτσίδης (43 ετών) – Πεδίον του Άρεως.

• Κυριάκος Παντελέρης (44 ετών) – Πατησίων.

• Ιωάννης Καραγιαννόπουλος (22 ετών) – Πεδίον του Άρεως.

• Δημήτρης Θεοδωρακόπουλος (16 ετών) – Λ. Αλεξάνδρας.

• Αναστάσιος Μεταξάς (21 ετών) – Ακαδημίας.

• Αριστείδης Δαγκλής (67 ετών) – Πατησίων.

• Ασημίνα Μπάλτα (48 ετών) – Αμπελόκηποι.

• Βασιλική Μανουσάκη (53 ετών) – Εξάρχεια.

• Χρήστος Κασίμης (23 ετών) – Εξάρχεια.

• Ιωάννης Λαζαρίδης (20 ετών) – Λ. Αλεξάνδρας.

• Δημήτρης Παπαευσταθίου (60 ετών) – Πατησίων.

• Σωτηρία Βιδάκη (59 ετών) – Πατησίων.

• Γρηγόρης Κουμής (23 ετών) – σκοτώθηκε από ρίψη δακρυγόνου στο κεφάλι.

• Σταματίνα Κανελλοπούλου (26 ετών) – επίσης από δακρυγόνο.

Αυτοί είναι οι μόνοι νεκροί που αποδεδειγμένα συνδέονται με τα γεγονότα.

🌫️ Η περίπτωση της “Ηλένιας” – Ένας μύθος που ρίζωσε

Ίσως το πιο γνωστό “όνομα” που ακούστηκε μετά τη μεταπολίτευση.
Σύμφωνα με τον μύθο, μια νεαρή κοπέλα ονόματι Ηλένια σκοτώθηκε στο Πολυτεχνείο. Η ιστορία αυτή όμως:

• δεν επιβεβαιώθηκε από καμία υπηρεσία,

• δεν υπάρχει στο ιατροδικαστικό αρχείο,

• δεν υπάρχει καταγεγραμμένο πρόσωπο με αυτό το όνομα,

• δεν υπήρξε σχετικό περιστατικό.

Η “Ηλένια” αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα λαϊκής αφήγησης που δημιουργήθηκε ως σύμβολο αθωότητας και νεότητας, χωρίς να αντιστοιχεί σε πραγματικό θύμα.

🟦 Δημήτρης Σαμούρης – Η Πατρινή ιστορία που έμεινε με ερωτηματικό

Στην Πάτρα συχνά αναφέρεται το όνομα Δημήτρης Σαμούρης ως θύμα των γεγονότων.
Ωστόσο:

• Δεν υπάρχει καμία καταγραφή του στην επίσημη λίστα των 24.

• Δεν υπάρχει ιατροδικαστικό πόρισμα σχετικό με το Πολυτεχνείο.

• Δεν εντοπίζεται σε δικογραφικά στοιχεία, ούτε σε τεκμηριωμένες έρευνες.

• Η ιστορία του φαίνεται να πέρασε στη δημόσια μνήμη μέσα από τοπική προφορική παράδοση, χωρίς επαλήθευση.

Δεν αποκλείεται ο Σαμούρης να υπήρξε πραγματικό πρόσωπο που πέθανε σε άλλη χρονική ή περιστασιακή συνθήκη, όμως δεν τεκμηριώνεται σύνδεση με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

🧭 Αλήθεια, Μνήμη και Μύθος

Το Πολυτεχνείο δεν χρειάζεται μύθους για να σταθεί.
Η δύναμή του βρίσκεται στην πραγματικότητα:

• στους φοιτητές που αντιστάθηκαν,

• στον λαό που βγήκε στους δρόμους,

• στους ανθρώπους που σκοτώθηκαν χωρίς να έχουν κάνει τίποτα περισσότερο από το να βρίσκονται εκεί.

Η επίσημη ιστορική έρευνα ξεκαθαρίζει με σεβασμό ποιοι ήταν οι πραγματικοί νεκροί και τι συνέβη, ενώ ταυτόχρονα εξηγεί πώς δημιουργήθηκαν μεταγενέστεροι μύθοι — συχνά από ανάγκη να δοθεί μορφή σε ένα συμβολικό αφήγημα.

✍️ Επίλογος

Πενήντα και πλέον χρόνια μετά, το Πολυτεχνείο παραμένει βαθιά χαραγμένο στην εθνική μνήμη.
Η αλήθεια των γεγονότων — όσο σκληρή κι αν είναι — είναι αυτή που τιμά πραγματικά τους νεκρούς και τη δημοκρατία.

Η μνήμη ανήκει σε όλους μας.
Το χρέος μας είναι να την κρατάμε καθαρή.

 

✅ Πηγές

1. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (EIE) — «Το ζήτημα των θυμάτων: Νεκροί και τραυματίες» (έκθεση-μελέτη). blog.itia.ntua.gr+1

   • Η μελέτη αναφέρει ότι βρίσκεται υπό έρευνα η ακριβής ταυτότητα των θυμάτων. blog.itia.ntua.gr

   • Παρέχει τη βάση για τους «24 πλήρως τεκμηριωμένους νεκρούς». Alfavita+1

   • Το υλικό είναι διαθέσιμο στο αποθετήριο «ΗΛΙΟΣ». enimerosi-news.gr+1

2. Αναφορά της ιστοσελίδας ΑlfaVita — «Αυτοί είναι οι νεκροί του Πολυτεχνείου». Alfavita

   • Περιγράφει ότι, σύμφωνα με το πόρισμα του εισαγγελέα Δημήτρης Τσεβάς (14 Οκτωβρίου 1974), ο αριθμός των νεκρών υπολογίστηκε σε 34 (18 επώνυμοι + 16 ανώνυμοι). ertnews.gr+2Alfavita+2

3. Άρθρο στο Sans Simera — «Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου – Αφιέρωμα». Σαν Σήμερα .gr

   • Δίνει πληροφορίες για τις συλλήψεις, τις ανακοινώσεις της αστυνομίας, και τους επίσημους νεκρούς (βασικά αποδεκτά στοιχεία). Σαν Σήμερα .gr

4. Άρθρο στο TVXS — «Ντοκουμέντα / Αυτοί ήταν οι νεκροί του Πολυτεχνείου». tvxs.gr

   • Παρουσιάζει λίστα με ονόματα και βασικά στοιχεία των θυμάτων, περιγράφοντας επίσης τις συνθήκες.

 

🗓️ Νοέμβριος 2025

✍️ Alexander-Hellas.blogspot.gr