Αποτελεσματικό παράδειγμα καινοτομίας
Όσοι πιστεύουν ότι η πατρίδα μας είναι πολύ μικρή για να μπορέσει να είναι ένας χώρος όπου μπορεί ν’ αναπτυχθεί η καινοτομία, ας εξετάσουν και ξένα παραδείγματα καινοτομίας. Έτσι η μελέτη όχι μόνο του νορβηγικού μοντέλου αλλά των περιπτώσεων της Ολλανδίας και της Ελβετίας αποδεικνύουν ότι το μέγεθος μιας χώρας δεν αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο για την αξιοποίηση της καινοτομίας. Βέβαια έχουμε συνηθίσει ν’ ακούμε μόνο και μόνο για τα μεγάλα παραδείγματα, όπως είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα. Μόνο που η συνήθεια σκοτώνει τη σκέψη και μετά δεν υπάρχει εξέλιξη. Αν επιπλέον προσέξουμε τα παραδείγματα της Ιαπωνίας, της Κορέας και της Ταϊβάν που είναι και αυτά μικρά σε σχέση με τα προηγούμενα μπορούμε να αντιληφθούμε ότι υπάρχει μια πρακτική. Η καινοτομία βασίζεται πρώτα από όλα σε ιδέες, θεωρητικές αρχικά και στη συνέχεια με πρακτικές εφαρμογές. Δεν είναι λοιπόν προαπαιτούμενο το μέγεθος της χώρας.
Η Ελλάδα μέσω της Ιστορίας μπορεί να αποδείξει ότι ξέρει τι σημαίνει καινοτομία. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα σε διάφορους τομείς: στρατηγική, μαθηματικά ακόμα και ιατρική π.χ. με το τεστ Παπ. Επίσης με το Βυζάντιο, βλέπουμε ότι ξέρει να διατηρεί μια ισχύ και σε βάθος χρόνου. Ο Ελληνικός λαός είναι ευρηματικός και πάντα αναζητά την ελευθερία. Έτσι ο τομέας της ναυτιλίας όπου κατέχουμε την πρώτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο με τον εμπορικό μας στόλο δεν είναι τυχαία. Κι εδώ δεν είναι στην ποσότητα αλλά στην ποιότητα. Όταν λοιπόν συνδυάζουμε αυτά τα παραδείγματα με τα ιστορικά δεδομένα μας, βλέπουμε ότι υπάρχει μια συμβατότητα. Κι επειδή στην πατρίδα μας υπάρχουν προϊόντα σαν το ελαιόλαδο που είναι ουσιαστικά ασυναγώνιστα σε επίπεδο ποιότητας, γιατί να μην επενδύσουμε σε αυτά για να τα αξιοποιήσουμε πιο ορθολογικά αντί να ξεπουλούμε την πρώτη μας ύλη και ν’ αναρωτιόμαστε στη συνέχεια γιατί έχουμε τόσες οικονομικές δυσκολίες. Η πατρίδα μας μπορεί να υποστηρίξει μια ζώνη καινοτομίας και θα το κάνει. Απλώς θα ήταν καλό να το μάθουν κι οι συμπατριώτες μας για να αλλάξει το ηθικό τους.
Η καινοτομία του Αρχιμήδη
Όποιος θεωρεί ότι ο Αρχιμήδης ήταν απλώς ένας μαθηματικός, δεν γνωρίζει μαθηματικά και δεν ξέρει για παραγωγή έργου. Το πνεύμα του Αρχιμήδη που ανακαλύπτουμε όταν μελετάμε τα Άπαντά του, δεν έχει καμιά σχέση με μία απλή και διαδικαστική μαθηματική σκέψη. Δεν αναζητά μόνο την επίλυση ενός προβλήματος. Είναι ικανός να σκεφτεί για πρώτη φορά το πρόβλημα και να δημιουργήσει τη λύση πριν γίνει η επινόηση του από τους μαθηματικούς και όχι μόνο της εποχής του. Ακόμα και μερικές από τις τεχνικές του ενώ είναι σωστές και κατανοητές εκ των υστέρων, παραμένουν με στοιχεία για τα οποία δεν ξέρουμε με σιγουριά πώς τα ανακάλυψε. Ένα απλό παράδειγμα είναι το εξής. Στην διαδικασία της προσέγγισης του αριθμού π, χρησιμοποιεί δύο ανισότητες για την ρίζα του 3, τις οποίες δεν εξηγεί. Κι αν έχουμε βρει υπολογισμούς που θα μπορούσε να είχε εκτελέσει εκείνη την εποχή, δεν μπορούμε να αποδείξουμε ότι είναι οι ίδιοι. Επίσης για το θέμα του τετραγωνισμού του κύκλου ο Αρχιμήδης δεν έκανε ποτέ το λάθος να θεωρήσει ότι τον έλυσε. Στην πραγματικότητα μάλιστα κατάφερε να αποδείξει μία αντιστοιχία πολυπλοκότητας, πράξη που είναι κυρίαρχη στην τωρινή θεωρία της πολυπλοκότητας. Όμως η καινοτομία του Αρχιμήδη είναι ακόμη πιο εμφανή στον τομέα της ογκομετρίας στη γεωμετρία. Η προσέγγιση του είναι τόσο ριζοσπαστική που μοιάζει με τον απειροστικό λογισμό ενώ αυτός θα εμφανιστεί μόνο πολλούς αιώνες μετά. Έτσι το παράδειγμα του υπολογισμού της σφαίρας σε σχέση με τον κύλινδρο όσον αφορά στον όγκο είναι χαρακτηριστικό. Διότι είναι ικανός να δει διαφορετικά τις τρεις διαστάσεις σε σχέση με την κλασική προσέγγιση των μαθηματικών της εποχής του. Μάλιστα η σκέψη του έχει περισσότερο το στίγμα του πολυμαθή παρά του μαθηματικού και γι’ αυτό το λόγο κατάφερε ν’ ανακαλύψει τόσο ουσιαστικές έννοιες και άφησε πίσω τους άλλους για αιώνες. Η καινοτομία του Αρχιμήδη είναι πρώτα από όλα το αποτέλεσμα της ιδιοφυΐας του που δεν είχε βέβαια μαθηματικά όρια αλλά ήταν ικανή να κατανοήσει τον κόσμο και να επινοήσει μια νοόσφαιρα τόσο αποτελεσματική που άφησε το στίγμα της στην Ανθρωπότητα. Και μάλλον είναι αυτός ο λόγος που ο Leonardo da Vinci τον θεωρούσε ως μοντέλο του.
Νοημοσύνη και Καινοτομία
Πολλοί μπερδεύουν ασύστολα την έννοια της νοημοσύνης με αυτή της διαίσθησης. Και βέβαια είναι οι ίδιοι που ταυτίζουν την πατέντα με την καινοτομία. Μάλιστα σε πιο τεχνικό επίπεδο υπάρχει και η ανάμειξη της ανακάλυψης με την απλή δημοσίευση. Με αυτήν την ισοπέδωση των εννοιών καταλήγουμε είτε στην υπερβολή είτε στην απαξίωση. Διότι όλοι έχουν την εντύπωση ότι κάνουν το ίδιο ενώ αγγίζουν μόνο μία από αυτές τις έννοιες. Σε επιστημονικό επίπεδο είμαστε πάντα υποχρεωμένοι να δικαιολογήσουμε τη διαφορά για να γίνει κατανοητό το επίτευγμα. Διότι μια καινοτομία σαν αυτές του Tesla δεν είναι μόνο μία πατέντα. Διότι μία νοημοσύνη σαν αυτή του Einstein δεν είναι απλώς διαίσθηση. Και μία ανακάλυψη σαν αυτή του Galois δεν είναι μόνο και μόνο μία δημοσίευση. Επίσης σε αυτό το πλαίσιο εμπλέκεται και το θέμα της εφευρετικότητας που δεν είναι απλή δημιουργικότητα. Γι’ αυτό το λόγο εξετάζουμε συγκεκριμένα τον συνδυασμό της νοημοσύνης με την καινοτομία. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό μεθοδολογικά να εντοπίσουμε την αξία της απαγωγής σε σχέση με την επαγωγή και την συνεπαγωγή. Το πρωτοποριακό σκέλος της απαγωγής που της δίνει και τον ριζοσπαστικό της χαρακτήρα, είναι η επικινδυνότητα του συμπεράσματος αφού βασίζεται αναπόφευκτα σε πολύ λιγότερα στοιχεία. Κατά συνέπεια χρειάζεται μια διαχείριση κρίσης με την θετική και αποτελεσματική της έννοια. Σε αυτό το πεδίο η νοημοσύνη είναι απαραίτητη για την επίλυση αλλά και για την προσέγγιση. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα του ίδιου τύπου όπως το βλέπουμε στο παράδειγμα του Hardy και του Ramanujan. Αλλά χρειάζεται γνώσεις για να περάσει το στάδιο της καινοτομίας, η οποία θα έχει εφαρμογές. Διότι και αυτές είναι σημαντικές αφού αλλιώς μπορεί να εκφυλιστεί η διαδικασία και να καταλήξουμε απλώς σε μια πατέντα. Όσοι πιστεύουν ότι αυτό το κριτήριο δεν είναι απαραίτητο, μπορούν να εξετάσουν την ιστορία και την καταγραφή αυτών των ιδεών που άλλαξαν τη θεώρηση του κόσμου. Έτσι η νοημοσύνη και η καινοτομία, μπορούν να παρουσιαστούν ως ένα συνδυασμό που παράγει έργο κι όχι μόνο σκέψη. Δεν είναι φιλοσοφία αλλά πράξη.
Γεωμετρική καινοτομία
Στον τομέα της κατάλυσης ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, προέρχεται από τη φθορά των στοιχείων που ενσωματώνουμε στους μεγάλους βιομηχανικούς αντιδραστήρες. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο μεγάλες τάσεις. Η μία χρησιμοποιεί ένα μονολιθικό στοιχείο που είναι εξολοκλήρου καταλύτης. Ενώ η άλλη βάζει στοιχεία ουδέτερα που έχουν μόνο μια επικάλυψη που δρα καταλυτικά. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε εκμεταλλευτεί διάφορες γεωμετρίες από τις πιο κλασικές που είναι οι σφαίρες και οι κύλινδροι έως τις πιο μη συμβατικές που χρησιμοποιούν μεταλλικούς ή κεραμικούς αφρούς. Υπάρχουν πολλά αποτελέσματα με διάφορες αποτελεσματικότητες. Και σε αυτό το πλαίσιο ερευνούμε νέες δομές που βασίζονται σε άλλες ιδέες. Μια γενική ιδέα είναι η διάτρηση των στοιχείων έτσι ώστε να αξιοποιηθεί μια μεγαλύτερη επιφάνεια για να υπάρξει μεγαλύτερη απόδοση. Απλώς τα πράγματα δεν είναι απλά αφού οι διαφορετικές διαδικασίες δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει μια παγκόσμια συνταγή για την παραγωγή αυτών των πολύτιμων στοιχείων. Αυτή η δυσκολία είναι δομική διότι ο χώρος των παραμέτρων που θέλουμε να βελτιστοποιήσουμε είναι πολλών διαστάσεων και η θεωρία έχει ελλείψεις σε τέτοιου τύπου εφαρμογών στο επίπεδο της χημείας. Από τη βιομηχανική πλευρά, έχουμε μία άλλη δυσκολία. Τα πειράματα είναι ακριβά και κανένας δεν θέλει ν΄ αλλάξει τόσο συχνά στους ογκωδέστατους αντιδραστήρες. Κατά συνέπεια, η μοντελοποίηση σε μικρότερο μέγεθος είναι απαραίτητη. Ο τομέας εκμεταλλεύεται εύκολα εμπειρικές λύσεις όταν προσφέρουν ένα σχετικά καλό αποτέλεσμα και δεν αλλάζει εύκολα μεθοδολογία. Όταν προσπερνούμε αυτά τα τεχνικά εμπόδια μπορούμε να εξετάσουμε εντελώς διαφορετικά τα προβλήματα, στα οποία αναφερθήκαμε. Έτσι εισάγουμε τη μορφοκλασματική ανάλυση για τον σχεδιασμό άλλων δομών πιο πολύπλοκων αλλά και πιο ανθεκτικών για τα καταλυτικά στοιχεία. Με αυτόν τον τρόπο καταθέσαμε μια πατέντα που έχει ως στόχο να αποδείξει την καινοτομία της προσέγγισης σε ερευνητικό επίπεδο. Αλλά μόνο τώρα περάσαμε στο στάδιο της γεωμετρικής καινοτομίας σε μοντέλα για βιομηχανικές εφαρμογές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου