Την ώρα που αναμένεται η απάντηση του Ισραήλ στην ιρανική πυραυλική επίθεση, έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες για το αν θα στοχεύσει τα ιρανικά κοιτάσματα πετρελαίου, επηρεάζοντας τις παγκόσμιες τιμές του μαύρου χρυσού.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ρωτήθηκε αν το Ισραήλ σχεδιάζει να χτυπήσει ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Απάντησε με την εξής φράση: «Το συζητάμε για να το αποφύγουμε…». Η απάντηση του Μπάιντεν ήταν πολύ λιγότερο οριστική σε σχέση με την κατηγορηματική απόρριψη της ιδέας για ισραηλινές επιθέσεις στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις (όπως και στην τελευταία τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό).
Μετά το σχόλιο του Μπάιντεν, οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν, με την τιμή του αργού πετρελαίου Brent (το παγκόσμιο σημείο αναφοράς τιμών) να αυξάνεται στα 80 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από το καλοκαίρι. Μέχρι στιγμής, οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή δεν φαίνεται να επηρεάζουν δραματικά τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, ακόμη και όταν οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν Χούθι έχουν «διαταράξει» την παγκόσμια ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων σε πολλά πετρελαιοφόρα.
Η Kata’ib Hezbollah/PMC με έδρα το Ιράκ, που υποστηρίζεται επίσης από το Ιράν, εξέδωσε δήλωση στις 3 Οκτωβρίου προειδοποιώντας: «Αν ξεκινήσει ο ενεργειακός πόλεμος, ο κόσμος θα χάσει 12 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα πετρελαίου. Και όπως είπε προηγουμένως η Kata’ib Hezbollah, είτε όλοι θα απολαμβάνουν το πετρέλαιο είτε όλοι θα το στερούνται».
Το Ιράν είναι σήμερα ο ένατος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, παράγοντας περίπου το 3% της παγκόσμιας παραγωγής. Ωστόσο, το Ιράν παράγει μόνο περίπου 3,2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Παρ’ όλα αυτά, είναι πιθανό τα χτυπήματα κατά των κοιτασμάτων πετρελαίου του Ιράν να μην έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά, καθώς τα μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) έχουν αρκετό αποθεματικό πετρέλαιο για να καλύψουν τα κενά. Ωστόσο, μια επίθεση στην ενεργειακή υποδομή θα μπορούσε να τρομάξει τους επενδυτές και να προκαλέσει αναταράξεις σε ολόκληρη την αγορά, ανάλογα με την έκταση της ζημίας.
Ανάλογα με τη στρατηγική του Ισραήλ, είναι πιθανά διάφορα σενάρια. Ο Μοχσέν Πακνετζιάντ, υπουργός Πετρελαίου του Ιράν, έφτασε στο νησί Kharg, τον κύριο εξαγωγικό τερματικό σταθμό του Ιράν, πριν από τρεις μέρες, εν μέσω ανησυχιών ότι το Ισραήλ μπορεί να επικεντρώσει την επίθεσή του εκεί. Αναλυτής μεσανατολικών ενεργειακών θεμάτων δήλωσε χθες ότι «ένα ολοκληρωτικό χτύπημα στο νησί Kharg θα έπληττε την ικανότητα του Ιράν να κερδίσει τα τόσο αναγκαία έσοδα από το μεγαλύτερο μέρος των 1,7 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως στις εξαγωγές πετρελαίου του». Εδώ μπορεί να γίνουν αισθητές επιπτώσεις εκτός του Ιράν, αν και άλλα μέλη του ΟΠΕΚ μπορεί να είναι σε θέση να παρέμβουν. Ωστόσο, πιο στοχευμένα χτυπήματα σε διυλιστήρια του Ιράν, για παράδειγμα, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη επίδραση στον ιρανικό λαό, όπως οι ελλείψεις βενζίνης.
Αν και το Ιράν είναι μεγάλη χώρα παραγωγής πετρελαίου, οι κυρώσεις που του έχουν επιβληθεί (επί χρόνια λόγω του πυρηνικού του προγράμματος) έχουν περιορίσει την εμβέλειά του στην αγορά. Μια ισραηλινή επίθεση στις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις μπορεί να είναι λιγότερο ανησυχητική για την παγκόσμια αγορά από την πιθανή απάντηση του Ιράν μετά από μια τέτοια επίθεση. Οι ειδικοί δηλώνουν ότι το χειρότερο σενάριο είναι το κλείσιμο του στενού του Ορμούζ, ένα στρατηγικό σημείο διέλευσης που έχει ήδη επηρεαστεί από τους Χούθι της Υεμένης. Το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού διέρχεται από το στενό, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Ιράκ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Αν αυτό το πετρέλαιο δεν μπορέσει να εξαχθεί, οι τιμές του πετρελαίου μπορεί να ξεπεράσουν τα 100 δολάρια το βαρέλι, προκαλώντας ενεργειακή κρίση. Επιπλέον, υπάρχει ανησυχία ότι αν το Ισραήλ χτυπήσει ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, το Ιράν μπορεί να ανταποδώσει επιτιθέμενο στις ισραηλινές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΩΝ ΗΠΑ
Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου λόγω των πιθανών εκατέρωθεν επιθέσεων μπορεί επίσης να προκαλέσει πολιτικό αντίκτυπο στις ΗΠΑ, ειδικά στην εκστρατεία της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις, καθώς πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές. Αν και ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν καθορίζει άμεσα τις τιμές της βενζίνης, αυτές συχνά επηρεάζουν τις δημοσκοπήσεις. Οποιαδήποτε επίθεση που θα καταστρέψει ενεργειακή υποδομή θα δώσει στους αντιπάλους της Χάρις την ευκαιρία να την επικρίνουν λίγο πριν τις εκλογές. Πάντως, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης του Λευκού Οίκου την περασμένη Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ σημείωσε ότι το Ισραήλ θα πρέπει «να εξετάσει άλλους εναλλακτικούς στόχους αντί να χτυπήσει πετρελαιοπηγές», ίσως για να αποτρέψει την πιθανότητα αύξησης των τιμών εν όψει των εκλογών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου