Τεράστια αναστάτωση κατέλαβε τις διεθνείς αγορές και κυρίως τις εταιρείες-πελάτες της Ρωσικής Gazprom μετά την πρώτη ανακοίνωση του προέδρου Πούτιν στις 23 Μαρτίου, βάσει της οποίας οι εισαγωγές αερίου και πετρελαίου από τις μη φιλικά διακείμενες χώρες προς την Μόσχα θα πρέπει να πληρώνονται εφεξής σε ρούβλια, αντί σε ευρώ ή δολάρια, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Της αρχικής ανακοίνωσης επικράτησε η απόλυτη σύγχυση καθότι δεν διευκρινίζοντο οι όροι και οι προϋποθέσεις βάσει των οποίων οι σημερινοί πελάτες της Ρωσικής ενεργειακής - που είναι εταιρείες και όχι κράτη - θα εξακολουθούσαν να εισάγουν αέριο πληρώνοντας σε ρούβλια.
Άμεση ήταν η καταδίκη της απόφασης από όλα σχεδόν τα «μη φιλικά» κράτη και την ομάδα των G7, η οποία σε ανακοίνωση της είπε ότι δεν είναι δυνατόν να γίνουν αποδέκτες μονομερείς αλλαγές σε διεθνείς συμβάσεις χωρίς συνεννόηση και κοινή αποδοχή. Ακολούθησαν διάφορες διευκρινιστικές δηλώσεις από πλευράς Κρεμλίνου, ενώ στις 31/3 δημοσιεύτηκε το Προεδρικό Διάταγμα (εδώ) όπου περιγράφεται η όλη διαδικασία πληρωμής των τιμολογίων της Gazprom σε ρούβλια από τους ευρωπαίους πελάτες της.
Εάν διαβάσει κάποιος προσεκτικά το ανωτέρω Διάταγμα, εύκολα θα ανακαλέσει τους στίχους του William Shakespeare από τo εμβληματικό σατιρικό του έργο «Much ado about nothing» («Πολύ κακό για το τίποτα») καθότι στην πράξη δεν αλλάζει τίποτα στον τρόπο πληρωμής. Ευρώ ή δολάρια θα εξακολουθήσουν να εμβάζουν οι ευρωπαίοι πελάτες στην Gazprom και αυτή, βάσει της προβλεπόμενης νέας διαδικασίας, θα τα μετατρέπει σε ρούβλια τα οποία θα τα καταθέτει αυτομάτως σε λογαριασμούς ρουβλίων που θα έχουν εν τω μεταξύ ανοίξει οι ευρωπαϊκές εταιρείες στην Gazprombank. Και από αυτούς τους λογαριασμούς θα γίνεται η πληρωμή των τιμολογίων της Gazprom. Είναι προφανές ότι μέσα από την ανωτέρω διαδικασία εξασφαλίζεται ότι τα εμβάσματα σε ξένο συνάλλαγμα πηγαίνουν κατευθείαν στην Gazprombank στην Ρωσία και δεν καταλήγουν σε κάποιον «παγωμένο» λογαριασμό της Gazprom στην Γερμανία, στην Αγγλία ή το Λουξεμβούργο.
Επιπλέον, μέσω της ανωτέρω κίνησης Πούτιν αναβαθμίζεται και προβάλλεται το ρούβλι ως ένα σημαντικό διεθνές νόμισμα αφού στέλνεται ένα ισχυρό μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η Ρωσική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να το στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο. Ήδη η ισοτιμία ρουβλίου-δολαρίου έχει ενισχυθεί προς όφελος του Ρωσικού νομίσματος, αφού αυτό έχει σημειώσει άνοδο 45% έναντι του δολαρίου από τη πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου όταν το Αμερικανικό νόμισμα κυμαινόταν πάνω από τα 150 ρούβλια. Την Παρασκευή (2/4) η συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου- ρουβλίου κινείτο στα 83,30 προσεγγίζοντας στο επίπεδο που είχε φθάσει πριν από την εισβολή στην Ουκρανία. Όχι άσχετες με την ανωτέρω προβεβλημένη απόφαση του Ρώσου προέδρου για πληρωμές του αερίου σε ρούβλια είναι τα «έξυπνα μέτρα» της επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας κας Ελβίρα Ναμπιουλίνα η οποία αύξησε τα επιτόκια στο 20% και επέβαλε αυστηρούς ελέγχους κεφαλαίων (capital controls) σε όσους ήθελαν να ανταλλάξουν τα ρούβλια τους με δολάρια ή ευρώ.
Εν όψει των ανωτέρω, η απόφαση Πούτιν για την πληρωμή του αερίου σε ρούβλια αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου για την στήριξη του εθνικού νομίσματος της Ρωσίας σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η αναγνωρισιμότητα και η αποδοχή του σε διεθνές επίπεδο, την στιγμή που αυξάνονται οι διεθνείς πιέσεις για τη απομόνωση και περιθωριοποίηση της χώρας. Άρα, πέρα από τα προφανή οφέλη στήριξης των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας μέσω της απευθείας καταβολής χρημάτων σε τράπεζες εντός της Ρωσίας (εν προκειμένω Gazprombank και Sberbank που έχουν διατηρήσει τα swift accounts), η κίνησης Πούτιν κρύβει μια δυνατή σημειολογία η οποία θα αποκαλύπτεται σταδιακά καθώς η Μόσχα θα προσπαθεί να επαναπροσδιοριστεί στο νέο παγκόσμιο οικονομικό και ενεργειακό περιβάλλον που θα προκύψει μέσα από τα συντρίμμια της Ουκρανίας.
Συνοπτικά, για να εξηγήσουμε την σημειολογία της απόφασης Πούτιν για την πληρωμή των Ρωσικών εξαγωγών αερίου σήμερα - και αύριο του πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών - θα πρέπει να ανατρέξουμε στις νέες συνθήκες οικονομικού πολέμου που έχει ξεσπάσει εναντίον της Ρωσίας από την Δύση όπου η κάθε πλευρά χρησιμοποιεί όλα τα όπλα που έχει στην φαρέτρα της.
Πιο συγκεκριμένα η ανωτέρω απόφαση εμπεριέχει τρεις ενδιαφέρουσες παραμέτρους:
(α) Εμπίπτει στην ευρύτερη πολιτική της Ρωσίας να «στριμώξει» τους Ευρωπαίους εκεί που είναι σήμερα αδύναμοι, δηλ. στην εξάρτηση τους από το Ρωσικό αέριο, ώστε είτε εν τοις πράγμασι να δεχτούν περιορισμένη άρση των κυρώσεων ή μη επιβολή νέων. Η περιορισμένη άρση των κυρώσεων (πιθανότατα μη ομολογούμενη) αφορά στην ευρύτερη χρησιμοποίηση του ρουβλίου και της ενίσχυσης του ρόλου της Κεντρικής Τράπεζα της Ρωσίας στις διεθνείς συναλλαγές παρότι αυτό αποθαρρύνεται από τις κυρώσεις (εδώ).
(β) Αποβλέπει στην στήριξη του εθνικού νομίσματος της Ρωσίας έστω και σε βραχυχρόνιο διάστημα μέχρι την κατάληξη του πολέμου και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας πλέον μακροχρόνιας πολιτικής που στόχο έχει την βελτίωση της ισοτιμίας του ρουβλίου έναντι βασικών διεθνών αποθεματικών νομισμάτων.
(γ) Αποτελεί μέρος μια ευρύτερης παγκόσμιας προσπάθειας με βασικό εκφραστή την Κίνα για μια αποδολαροποίηση της αγοράς ενέργειας σε πρώτη φάση, και αργότερα πολλών άλλων προϊόντων και υπηρεσιών. Με την Κίνα να υποστηρίζεται από ορισμένες άλλες χώρες (δηλ. Ρωσία, Ινδία, Σ. Αραβία, Ιράν, Βραζιλία κ. ά.) που αντιλαμβάνονται τις επερχόμενες αλλαγές στην διεθνή κατανομή ισχύος, στην προσπάθεια της να καταστήσει το γουάν ένα νέο αποθεματικό νόμισμα.
ΠΗΓΗ energia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου