Σήμερα, περίπου 50 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 και 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή τον Αύγουστο του 1922 και την ανακήρυξη της Δημοκρατίας της Τουρκίας τον Οκτώβριο του 1923, η χώρα μας αντιμετωπίζει τον τουρκικό αναθεωρητισμό που βρίσκεται σε φάση παροξυσμού.
Άμεσες απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας και προσωπικές επιθέσεις κατά της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας καθώς και μία συνεχής και εντατική εκστρατεία παραπληροφόρησης στο εσωτερικό της Τουρκίας που αποσκοπεί στη καλλιέργεια πολεμικού κλίματος, βρίσκονται στην ημερησία διάταξη.
Του Περικλή Ζορζοβίλη
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η κατάσταση αυτή συνεπάγεται αυξημένο κόστος για την ελληνική πλευρά (μέγιστη επιφυλακή και ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων, διάθεση επιπλέον πιστώσεων για την εθνική άμυνα) αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μία ευκαιρία. Εφόσον η Τουρκία αποφασίσει να μετατοπιστεί από το λεκτικό επίπεδο στο πρακτικό, δηλαδή επί του πεδίου, μας παρέχει την ευκαιρία να… λυτρώσουμε τη νέα έκδοση του «μεγάλου ασθενή» από τις γεωπολιτικές φαντασιώσεις του.
Δηλαδή, να λήξουμε υπέρ υμών τον ακήρυχτο πεντηκονταετή «πόλεμο φθοράς» στον οποίο έχουμε εμπλακεί και όπου η μέχρι σήμερα «αυτοσυγκράτηση» / «στρατηγική ψυχραιμία» μας, αφενός καταναλώνει πόρους που σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να κατευθυνθούν σε άλλους τομείς ώστε να επιτευχθεί κοινωνική και οικονομική ευημερία και αφετέρου, όπως έχει πλέον αποδειχθεί στην πράξη, τροφοδοτεί τον τουρκικό αναθεωρητισμό.
Ας μην ξεχνάμε ότι εάν η Τουρκία ήταν βέβαιη ότι θα μπορούσε, με αποδεκτό για αυτή κόστος, να επιβάλλει τη θέληση της με στρατιωτικά μέσα, θα το είχε ήδη πράξει. Από το επίπεδο ικανότητας που σήμερα βρισκόμαστε μέχρι το απαιτητό για την εφαρμογή της προαναφερθείσας επιλογής, η απόσταση που μας χωρίζει είναι εφικτό να γεφυρωθεί. Αρκεί να πράξουμε τα «στοιχειώδη» και τα «αυτονόητα».
Τα «στοιχειώδη»
Αφορούν τους ανθρώπινους πόρους, την εκπαίδευση και την οργάνωση. Η φύση και η ένταση της απειλής, η παραχώρηση της πρωτοβουλίας (χρόνος, τόπος) στον αντίπαλο (αφού η εξαπόλυση προληπτικού κτυπήματος δεν έχει υιοθετηθεί από τη χώρα μας) και η γεωγραφία δημιουργούν δυσμενή δεδομένα για τον αμυντικό σχεδιασμό μας. Καθώς τα νησιά και οι νησίδες του Ανατολικού Αιγαίου βρίσκονται σε πολύ μικρότερη απόσταση από τις ακτές της Μικράς Ασίας από όσο απέχουν από την ηπειρωτική χώρα, η προτοποθέτηση επί αυτών, από την ειρηνική περίοδο, επαρκών αμυντικών δυνάμεων είναι μονόδρομος.
Η έννοια της επάρκειας είναι σχετική και καθοριζόμενη από το επίπεδο της απειλής αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχει το ελάχιστο όριο, δηλαδή αυτό που επιτρέπει σε κάθε μονάδα να επιχειρήσει τα κύρια οπλικά μέσα της. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, που λόγω των πληθυσμιακών δεδομένων, η τοπική εφεδρεία είναι αριθμητικά ανεπαρκής, επιβάλλεται η κάλυψη της υστέρησης με αυξημένα ποσοστά στελέχωσης των ενεργών μονάδων.
Κατά συνέπεια και παρά την επανέναρξη συστηματικών προσλήψεων στρατιωτικού προσωπικού μακρού χρόνου υπηρεσίας (μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί, επαγγελματίες οπλίτες), οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Ε.Δ.) και ιδιαίτερα ο Στρατός Ξηράς, θα συνεχίζουν να χρειάζονται τους στρατεύσιμους, όχι μόνο για να αυξήσουν το ποσοστό στελέχωσης των ενεργών δυνάμεων αλλά και για να έχουν τη δυνατότητα οι μονάδες, με άντληση προσωπικού από τη δεξαμενή της εφεδρείας, να αποκτήσουν την πολεμική τους σύνθεση.
Είναι αυτονόητο ότι η διάρκεια και η ποιότητα της θητείας είναι καθοριστικοί παράγοντες. Η τελευταία αύξηση της θητείας από εννέα σε 12 μήνες αλλά σε συνδυασμό με γεωγραφικές εξαιρέσεις, πρακτικά δεν απέφερε ουσιαστικό αποτέλεσμα. Σε συνδυασμό δε με την υπογεννητικότητα, που μειώνει συνεχώς των αριθμό των διαθέσιμων προς στράτευση, επιβάλλει την εκ νέου αύξηση της θητείας ώστε κάθε στρατεύσιμος να ολοκληρώνει τουλάχιστον δύο εξαμηνιαίους κύκλους εκπαίδευσης (θερινό – χειμερινό).
Οι δε υπηρετούντες τη θητεία τους σε γεωγραφικές περιοχές που δεν συμπεριλαμβάνονται στην ισχύουσα σήμερα ζώνη εξαίρεσης, θα μπορούσαν να υπέχουν υποχρέωση επιπλέον τριών μηνών θητείας. Πέραν της ποσοτικής, εξαιρετικά κρίσιμη είναι και η ποιοτική διάσταση της θητείας. Η θητεία θα πρέπει να αποσκοπεί πρωτίστως στην «παραγωγή» μαχητών, οι οποίοι θα έχουν επαρκή ατομική εκπαίδευση, ικανότητα διαβίωσης στο ύπαιθρο και τουλάχιστον αντίστοιχα επαρκές επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτεί η ειδικότητα τους.
Το ποιοτικό περιεχόμενο της θητείας καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την ποιότητα της εφεδρείας, που η ύπαρξη της είναι επίσης αναγκαία πρωτίστως για τον Στρατό Ξηράς αλλά και τους άλλους Κλάδους. Η ύπαρξη καλά εκπαιδευμένης εφεδρείας σε συνδυασμό με ένα εξατομικευμένο σύστημα κινητοποίησης και παροχής αντισταθμιστικών κινήτρων (ώστε να υποβάλλεται σε περιοδική εκπαίδευση), επιτρέπει την σε σύντομο χρόνο συμπλήρωση της δύναμης των ενεργών μονάδων, την αναπλήρωση των απωλειών και ταυτόχρονα αποτελεί στερεά βάση για τη δημιουργία και αναγέννηση δυνάμεων. Τα ρωσικά προβλήματα σε αυτούς τους τομείς θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο του έντονου ενδιαφέροντος μας ώστε να εξάγουμε συμπεράσματα και διδάγματα.
Κρίσιμο ρόλο κατέχει επίσης και η Εθνοφυλακή. Από το 2019 έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την αναβάθμιση του θεσμού, ενώ αναμένεται η κατάθεση και ψήφιση νέου νόμου που θα καθορίζει την οργάνωση και λειτουργία του (πιθανά συμπεριλαμβανομένης και της εθελοντικής συμμετοχής των γυναικών). Η Εθνοφυλακή αποτελεί μία υψηλού ηθικού δεξαμενή εθελοντικού προσωπικού που εφόσον είναι επαρκώς εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη, θα αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική στην τοπική άμυνα κρίσιμων περιοχών και για αυτό απαιτείται η περαιτέρω ενίσχυση της.
Η συστηματική και ρεαλιστική ατομική, τακτική και επιχειρησιακή εκπαίδευση του συνόλου του προσωπικού, μακρού χρόνου υπηρεσίας και θητείας, θα πρέπει να αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα για την ειρηνική περίοδο. Μάλιστα το συγκεκριμένο έργο διευκολύνεται από τις διαθέσιμες σήμερα τεχνολογίες που ενώ αυξάνουν το επίπεδο ποιότητας και ρεαλισμού της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ταυτόχρονα μειώνουν το κόστος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, επιτρέποντας και την καταγραφή μετρήσιμων αποτελεσμάτων.
Προφανώς βήματα γίνονται αλλά δεν περιποιεί τιμή στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις το γεγονός ότι περισσότερα από 20 χρόνια από τη σύνταξη των πρώτων μελετών για τη δημιουργία πεδίου ασκήσεων διπλής ενεργείας και πεδίου εκπαίδευσης στον Ηλεκτρονικό Πόλεμο (ΠΕΗΠ) ακόμα αυτές οι εκπαιδευτικές υποδομές δεν υφίστανται. Ακόμη και η γενικευμένη χρήση ΣΕΤΕ (Συστημάτων Εξομοίωσης Τακτικής Εμπλοκής) «αγκομαχά». Μόλις τον Αύγουστο του 2020 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για τη χρηματοδοτική μίσθωση Συστημάτων Εξομοίωσης Τακτικών Εμπλοκών (ΣΕΤΕ) αρμάτων LEO 2A4-LEO1A5 για διάστημα δύο ετών, αλλά είναι άγνωστο να τελικά κατέληξε.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την οργάνωση / συγκρότηση, επιβάλλεται η εκ βάθρων επανεξέταση των υφιστάμενων οργανωτικών δομών από το επίπεδο της ομάδας μέχρι και του σχηματισμού και η προσαρμογή τους στα τρέχοντα επιχειρησιακά και τεχνολογικά δεδομένα.
Τα «αυτονόητα»
Πρόκειται για επιχειρησιακές δυνατότητες οι οποίες είναι εκ των ων ουκ άνευ για να επιτευχθεί ο προαναφερθείς στόχος, η … «λύτρωση του ‘μεγάλου ασθενή’» και στις οποίες, με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά (αφού επίσημη ενημέρωση δεν υπάρχει), δεν φαίνεται να έχει αποδοθεί η απαιτούμενη προτεραιότητα στην απόκτηση τους. Στο παρόν σημείωμα θα περιοριστούμε σε μερικές από αυτές.
>Η δυνατότητα ακριβούς προσβολής του αντιπάλου από τα μικρότερα έως τα μεγαλύτερα βεληνεκή. Η ακρίβεια είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς συνεπάγεται τη διασφαλισμένη καταστροφή του στόχου με μικρότερη κατανάλωση πυρομαχικών, ενώ ταυτόχρονα μειώνει το αποτύπωμα της διοικητικής μέριμνας. Επίσης, τα μεγάλα βεληνεκή επιτρέπουν την προσβολή (σε βάθος) των στρατηγικών κέντρων βαρύτητας των αντιπάλου. Ταυτόχρονα με την ενσωμάτωση προηγμένων πυρομαχικών υψηλών επιδόσεων επιτυγχάνεται και η παράταση του επιχειρησιακού βίου πλατφορμών παλαιότερης γενεάς και αποφεύγεται η αντικατάσταση τους που σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω του αριθμού των μέσων, υπέχει αστρονομικά κόστη.
Ας σημειωθεί εδώ ότι μόλις την Τετάρτη 22 Ιουνίου, εγκρίθηκε από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή ένα πρόγραμμα που αντανακλά την ανωτέρω λογική, η αναβάθμιση του συνόλου σχεδόν των Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (ΠΕΠ) RM-70 και ικανής ποσότητας των ρουκετών που χρησιμοποιούν. Αντίθετα, για ένα παρόμοιο πρόγραμμα, τον εκσυγχρονισμό των ΠΕΠ MLRS M-270 και των πυρομαχικών τους (ρουκετών), που θα αναβαθμίσει σημαντικά τις δυνατότητες προσβολή ακριβείας σε μεγάλα βεληνεκή και το οποίο χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, η σχετική ελληνική επιστολή αιτήματος (LOR) για την υλοποίηση μέσω διακρατικής συμφωνίας, δεν έχει ακόμα αποσταλεί.
Επίσης, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει γνωστό αν υπάρχει ή σχεδιάζεται πρόγραμμα προμήθειας βλημάτων μακρού βεληνεκούς (40+ χιλιομέτρων), πυροσωλήνων διόρθωσης τροχιάς και σπονδυλωτών προωθητικών γεμισμάτων για το Πυροβολικό Μάχης. Και όμως η υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος σε συνδυασμό με την ενσωμάτωση αυτομάτου συστήματος προσανατολισμού και τάξης σε κάθε ένα από τα περίπου 450 αυτοκινούμενα (A/K) οβιδοβόλα διαμετρήματος των 155 χλστ. του Στρατού Ξηράς, θα αναβάθμιζε δραματικά τις επιχειρησιακές δυνατότητες τους έναντι λελογισμένου κόστους, παρά την τεχνολογική ηλικία των πλατφορμών.
Εξέλιξη δεν υπάρχει ούτε και στο πρόγραμμα των διαμετρήματος 155 χλστ. και βεληνεκούς 40 χλμ. πυρομαχικών RH-40 (Base Bleed: καιόμενης βάσης) / DM131A1, που η προμήθεια τους περιλαμβανόταν στη σύμβαση για την προμήθεια των 24 Α/Κ οβιδοβόλων PzH-2000GR. Περί τα 21 χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης των PzH-2000GR, τα πυρομαχικά… αγνοούνται!
Σύμφωνα με πληροφορίες, από το 2009 έχει μεν παραληφθεί μία ποσότητα τους, αλλά ακόμη και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί η πιστοποίηση τους, ούτε έχει κηρυχθεί έκπτωτος ο προμηθευτής, ούτε έχει συμφωνηθεί με τον ανάδοχο η αντικατάσταση τους από ιδίων επιδόσεων πυρομαχικά άλλου τύπου. Ούτε έχει διαφανεί η πρόθεση προμήθειας πρόσθετων ποσοτήτων πυρομαχικών πυροβολικού με δυνατότητα μεταφοράς υποπυρομαχικών για την προσβολή της οροφής τεθωρακισμένων στόχων που θα επεκτείνει τη χρήση τους στο σύνολο των σε υπηρεσία Α/Κ οβιδοβόλων.
Άραγε δεν θεωρείται πως είναι πιο πρόσφορο (ή για να το εκφράσουμε κυνικά, πιο οικονομικό σε αίμα) να εξουδετερωθούν οι εισβολείς σε βραχονησίδες και μικρονήσους με πυρά εξ αποστάσεως παρά με τον εκ του σύνεγγυς αγώνα μικρών τμημάτων που θα επιχειρήσουν την ανακατάληψη τους;
Αλλά ακόμη και στις περιπτώσεις προγραμμάτων που έχουν γίνει κάποια, προβλεπόμενα από το ισχύον νομικό και διαδικαστικό πλαίσιο, βήματα, οι σχετικές συμβάσεις δεν έχουν υπογραφεί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα βεληνεκούς τουλάχιστον 150 χλμ. κατευθυνόμενα βλήματα Rampage και οι συλλογές Spice (για τη μετατροπή απλών αεροπορικών βομβών σε «έξυπνα» όπλα) για τον εξοπλισμό των μαχητικών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, τα κατευθυνόμενα βλήματα Spike NLOS (και τα τρία συστήματα είναι ισραηλινής προέλευσης), παρά το γεγονός ότι εδώ και περίπου οκτώ μήνες έχει δοθεί η θετική γνωμοδότηση για την προμήθεια τους από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι μέχρι σήμερα τα περιφερόμενα πυρομαχικά (loitering munitions) δεν φαίνεται να έχουν προκαλέσει το ελληνικό ενδιαφέρον. Ενώ στις 22 Ιουνίου ανακοινώθηκε ότι ο Στρατός της Γαλλίας άρχισε τη διαδικασία ταχείας (εντός εξαμήνου) προμήθειας και εισαγωγής σε υπηρεσία περιφερόμενων πυρομαχικών Switchblade (χωρίς να διευκρινίζεται αν πρόκειται για τη μοναδιαίου κόστους 6.000 δολαρίων ΗΠΑ έκδοση Switchblade ή για τη μεγαλύτερη, με αντιαρματικές δυνατότητες, Switchblade 600) της αμερικανικής AeroVironment, μέχρι σήμερα δεν έχει διαφανεί ουδεμία πρόθεση.
Σε αντίθεση με τους Γάλλους που σπεύδουν να επωφεληθούν της παραγωγής σειράς του Switchblade, το οποίο αν και βρίσκεται σε υπηρεσία με τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ για περισσότερα από 10 χρόνια, ο πόλεμος στην Ουκρανία και συγκεκριμένα η παραχώρηση τους από τις ΗΠΑ του απέδωσε μεγάλη δημοσιότητα. Κι όμως, για την απειλή που αντιμετωπίζουμε σήμερα στο Αιγαίο οπλικά συστήματα αυτής της κατηγορίας θα επέτρεπαν ακόμη και σε μεμονωμένες, ολιγάριθμες φρουρές σε μικρονήσους να επιφέρουν συντριπτικά πλήγματα ιδιαίτερα αν η Τουρκία εφαρμόσει τις τεχνικές και τακτικές που επιδείχθηκαν στην πρόσφατη πολυεθνική, διακλαδική άσκηση «EFES 2022».
>Επιτήρηση, εντοπισμός, αναγνώριση και στοχοποίηση – Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα (ΜΕΑ). Η συγκεκριμένη δυνατότητα είναι άμεσα συνδεδεμένη και καθοριστική για την προαναφερθείσα προσβολή του αντιπάλου με ακρίβεια από τα μικρότερα έως τα μεγαλύτερα βεληνεκή. Δυστυχώς προς τα παρόν και παρά την επίδειξη δυνατοτήτων από την εγχώρια τεχνολογική και βιομηχανική βάση, που μπορεί να ικανοποιήσει σε τουλάχιστον ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες, η γενίκευση της χρήσης ΜΕΑ στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν έχει αρχίσει.
Πλέον η επιχειρησιακή αξιοποίηση των ΜΕΑ δεν μπορεί να περιορίζεται στα τάγματα επιτήρησης – πληροφορικής του Όπλου των Διαβιβάσεων αλλά ιδίως σε τακτικό επίπεδο θα πρέπει να διαχυθεί, με τη μορφή οργανικών ομάδων – διμοιριών, στις μονάδες ελιγμού (επιλαρχίες μέσων αρμάτων, τάγματα μηχανοκίνητου και μηχανοποιημένου πεζικού) και υποστήριξης μάχης (μοίρες μέσου πυροβολικού και πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων, μονάδες και υπομονάδες του Μηχανικού) για να αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.
>Επικοινωνίες. Περίπου μισό αιώνα (η σχετική σύμβαση υπεγράφη στις 7 Σεπτεμβρίου 1999) από την έναρξη της υλοποίησης της δεύτερης φάσης του Συστήματος Επικοινωνιών Ζώνης Μάχης (ΣΕΖΜ) «Ερμής ΙΙ», οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των στρατιωτικών χρηστών, καθιστούν αναγκαία την αναβάθμιση των επικοινωνιών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Τεχνολογίες όπως τα ασύρματα δίκτυα πέμπτης γενεάς (5G), που προσφέρουν πολύ υψηλές ταχύτητες μετάδοσης, δυνατότητα ταυτόχρονης σύνδεσης πολλών χρηστών (συσκευών) και εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση (latency), εφόσον πρωτίστως επιλυθούν τα προβλήματα κυβερνοασφάλειας, θα επιφέρουν επανάσταση στις στρατιωτικές επικοινωνίες και για αυτονόητους λόγους θα πρέπει από τώρα να εξετάζεται, σε εθνικό, διμερές ή πολυεθνικό πλαίσιο, η στρατιωτική χρήση τους.
Αντικείμενο ισχυρού ενδιαφέροντος θα πρέπει να αποτελέσει και το κατασκευής της αμερικανικής εταιρίας Space X (ιδιοκτησίας του μεγιστάνα Έλον Μασκ) δορυφορικό σύστημα Starlink που παρέχει υψηλής ταχύτητας και χαμηλής καθυστέρησης υπηρεσίες ευρυζωνικού διαδικτύου σε απομακρυσμένες και αγροτικές τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. Η χρήση του Starlink (περισσότερα από 11.000 τερματικά σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων) στην Ουκρανία ανέδειξε τις δυνατότητες του συστήματος σε στρατιωτικές εφαρμογές και τη μεγάλη αντοχή του σε παρεμβολές και ηλεκτρονική παρείσφρηση (hacking) αλλά και της κατασκευάστριας να ικανοποιήσει μία επείγουσα απαίτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου