Του Κώστα Στούπα
Η απόφαση του Ecofin, την περασμένη εβδομάδα να εξαιρεθούν οι αμυντικές δαπάνες από τους στόχους και τους κανόνες για τα δημοσιονομικά ελλείματα αποτελεί κατ’ αρχήν ιστορικής σημασίας απόφαση για την Ε.Ε., με πιθανές θετικές επιπτώσεις για χώρες όπως η Ελλάδα.
Η απόφαση είναι ιστορικής σημασίας γιατί αποτελεί σημάδι αφύπνισης της Ε.Ε. από την ληθαργική κατάσταση του "Τέλους της Ιστορίας" που βιώνει τις τελευταίες δεκαετίες.
Τούτο γιατί, μετά το πόλεμο στην Ουκρανία, η Ε.Ε. αναγνωρίζει για πρώτη φορά στην ύπαρξή της την επιτακτική ανάγκη, έστω κάποιων μελών της προς το παρόν, να έχουν αυξημένες αμυντικές δαπάνες.
Για να χρειάζονται κάποιες χώρες αυξημένες αμυντικές δαπάνες και η Ε.Ε. να τις εξαιρεί από τα όρια των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, σημαίνει πως η Ε.Ε. παραδέχεται την ύπαρξη απειλών για αυτές τις χώρες.
Τούτο αποτελεί ένα βήμα προς την κατεύθυνση, κάποια στιγμή στο μέλλον, να παραδεχτεί την ύπαρξη απειλών για το σύνολο της Ε.Ε., άρα και την ανάγκη αύξησης των συνολικών αμυντικών δαπανών, ενδεχομένως στα πλαίσια μια ενιαίας αμυντικής στρατηγικής.
Φυσικά, από το σημείο αυτό απέχουμε ακόμη πολύ, αλλά η πρόσφατη απόφαση είναι ένα πρώτο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση.
Όταν η Ευρώπη καταλάβει πως η ιστορία δεν έχει τελειώσει και πως υπάρχουν δρώντες στη διεθνή σκηνή που επιβουλεύονται την οικονομική της ισχύ και ευημερία, θα πρέπει να αυξήσει συνδυαστικά, ως σύνολο κρατών, τις αμυντικές δαπάνες, περικόπτοντας άλλες που σήμερα στηρίζουν την υπόσταση του κράτους πρόνοιας. Αυτό δεν αναμένεται να γίνει χωρίς αντιδράσεις.
Πρακτικά, η προχθεσινή απόφαση σημαίνει πως χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία, η Πολωνία, η Ιταλία κ.λπ. με αυξημένες αμυντικές δαπάνες θα μπορούν να πληρούν ευκολότερα τα κριτήρια περί ελλείματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών αφήνει περιθώρια στις χώρες της Ε.Ε. να έχουν μεγαλύτερο έλλειμα χωρίς να παραβιάζουν το σύμφωνο σταθερότητας.
Αυτό δεν σημαίνει πως οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες δεν θα προστίθενται και θα αυξάνουν το χρέος. Απλά αυξάνουν τα περιθώρια χειρισμού της κατάστασης διά κάποιων μεθόδων δημιουργικής λογιστικής.
Όπως είπαμε, αργά ή γρήγορα οι χώρες που χρειάζεται να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες προκειμένου να μην υποστούν τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης αύξησης του χρέους, θα χρειαστεί να περικόψουν άλλες κρατικές δαπάνες προκειμένου να στηρίξουν τις αμυντικές.
Ενδεχομένως αποφάσεις σαν την προχθεσινή του Ecofin να βοηθήσουν χώρες, όπως η Ελλάδα, να επιταχύνουν αυτήν την περίοδο την υλοποίηση των εξοπλιστικών τους προγραμμάτων.
Η εξέλιξη αυτή συμβάλει στην ταχύτερη ολοκλήρωση του αμυντικού εξοπλισμού σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη γεωπολιτική ρευστότητα.
Η απόφαση λοιπόν είναι θετική και έχει διπλή σημασία. Από την μία αποτελεί δείγμα γεωπολιτική αφύπνισης της Ε.Ε. και από την άλλη επιτρέπει σε χώρες όπως η Ελλάδα να ολοκληρώσουν ταχύτερα τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων.
Η απόφαση δεν αποτελεί ακόμη την απάντηση στις γεωπολιτικές απειλές που αναδύονται αλλά είναι ένα θετικό βήμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου