Δρ. Αθανάσιος Ε. Δρούγος
Τα πρόσφατα πλήγματα του Ισραήλ στη στρατιωτική υποδομή του Ιράν αποκάλυψαν την ευπάθεια της ιρανικής αεράμυνας. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Οκτωβρίου, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι είχε εξαπολύσει «ακριβείς και στοχευμένες επιδρομές σε στρατιωτικούς στόχους στο Ιράν», στο πλαίσιο της επιχείρησης «Ημέρες Μετάνοιας».
Οι Ισραηλινοί ενημέρωσαν ότι υπήρξαν τρία κύματα αεροπορικών επιδρομών, με τη συμμετοχή 100 αεροσκαφών (διαφόρων τύπων) και drones, τα οποία επέστρεψαν όλα με ασφάλεια στις αεροπορικές βάσεις Νεβατίμ και Χατζερίμ. Πλάνα που προβλήθηκαν στην ισραηλινή τηλεόραση δείχνουν ένα μίγμα αεροσκαφών F-15 και F-16 που ετοιμάζονται να δράσουν μαζί με ισραηλινά F-35I/ADIR. Δεν χρησιμοποιήθηκαν ισραηλινοί βαλλιστικοί πύραυλοι εδάφους-εδάφους. Η αξιολόγηση που διέρρευσε από τις ΗΠΑ (στο Διαδίκτυο) υποδηλώνει ότι οι βαλλιστικοί πύραυλοι που εκτοξεύτηκαν από αέρος ήταν έτοιμοι για χρήση από την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία/IAF. Εκτιμάται ότι χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση του Απριλίου κοντά στο Ισφαχάν και το βεληνεκές τους σημαίνει ότι εκτοξεύτηκαν πολύ έξω από τον ιρανικό εναέριο χώρο.
Η κλίμακα του χτυπήματος, καθώς και η (φαινομενική) αποφυγή στόχων στις περιοχές αμάχων, κάνει αυτό να φαίνεται πολύ πιο ακριβές από την αντίστοιχη ιρανική επίθεση, καθώς και να τη δικαιολογεί ως αμυντικό μέτρο. Φαίνεται, πλέον, πιθανό ότι η διαδρομή που χρησιμοποίησε η Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία (IAF) περιελάμβανε πτήση μέσω του συριακού εναέριου χώρου και εκτόξευση πυραύλων πάνω από το Ιράκ (εναέριος χώρος τον οποίο ελέγχουν οι Αμερικανοί), αν και λογικά θα υπήρχε ο κίνδυνος έγκαιρης προειδοποίησης στο Ιράν αν εντοπιζόταν από συριακά ραντάρ (ή ρωσικά ραντάρ με έδρα τη Συρία).
Τα χτυπήματα
Οι Ισραηλινοί ισχυρίζονται ότι έχουν πλήξει αεράμυνες, παραγωγή πυραύλων και πρόσθετες εναέριες δυνατότητες. Δεν υπάρχουν επί του παρόντος πυρηνικοί στόχοι στις περιοχές που έχουν πληγεί (εκτός από μία ερευνητική εγκατάσταση και έναν απαρχαιωμένο αντιδραστήρα στην Τεχεράνη) ούτε υπάρχουν αποδείξεις ότι οι εγκαταστάσεις διύλισης ή παραγωγής πετρελαίου χτυπήθηκαν. Νεότερες πληροφορίες δείχνουν ότι χτυπήθηκαν συστήματα αεράμυνας (S-300 που παρέχονται από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των ραντάρ), αλλά όχι τα συστήματα που προστατεύουν εγκαταστάσεις όπως το διυλιστήριο πετρελαίου Abadan και το πετροχημικό συγκρότημα Bandar Imam Khomeini.
Επιπλέον, εικόνες υποδηλώνουν ότι ορισμένες εγκαταστάσεις ανάπτυξης πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που λειτουργούσαν από το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) στο Khojir και στο Parchin (εντός και γύρω από την Τεχεράνη) χτυπήθηκαν από την IAF.
Το Ιράν είναι ευάλωτο. Αυτή η ισραηλινή επιχείρηση ήταν πολύ πιο εκτεταμένη από εκείνη του Απριλίου, στέλνοντας μήνυμα για τη στρατιωτική ανωτερότητα του Ισραήλ. Καταδεικνύει, επίσης, την ικανότητα του Ισραήλ να χτυπήσει την πρωτεύουσα του Ιράν. Οι εικόνες αποδεικνύουν ότι προκλήθηκε σημαντική ζημιά στην ιρανική αεράμυνα, καθώς και στις εγκαταστάσεις εκτόξευσης πυραύλων. Το Ισραήλ ήθελε να δείξει στους Ιρανούς ότι είναι ευάλωτοι σε περαιτέρω χτυπήματα αν επιχειρήσουν αντίποινα. Υπάρχουν κάποιες εικασίες ότι όλες οι συστοιχίες S-300PMU 2 του Ιράν έχουν χτυπηθεί και πιθανώς καταστραφεί. Οι συστοιχίες S-300PMU 2 δεν είχαν καλές επιδόσεις μέχρι σήμερα, αλλά, αν έχουν «απογυμνωθεί» εντελώς, αφήνοντας το Ιράν μόνο με συστήματα εγχώριας παραγωγής, τότε η αίσθηση ευπάθειας θα είναι ακόμη μεγαλύτερη για το καθεστώς.
Η φύση της επιχείρησης αποτελεί «νίκη» των ΗΠΑ, ενώ το Ισραήλ ενισχύθηκε με την ανάπτυξη του ισχυρού αντιπυραυλικού THAAD και 100 ατόμων που εδρεύουν στο Ισραήλ.
Επιπλέον, υπήρξε αίσθηση ανακούφισης μεταξύ των παραγωγών πετρελαίου του Κόλπου, καθώς ο μετρημένος χαρακτήρας της επίθεσης απέφυγε την πρόκληση διακοπών στις περιφερειακές αλυσίδες εφοδιασμού ενέργειας, οι οποίες προκαλούσαν αυξανόμενη ανησυχία κατά τη διάρκεια των εβδομάδων της έντονης κερδοσκοπίας.
Τα ιρανικά ΜΜΕ υποβάθμισαν την επίθεση
Τα ΜΜΕ του Ιράν προσπάθησαν να υποβαθμίσουν αμέσως τον αντίκτυπο, αλλά το καθεστώς πιθανώς εξακολουθεί να αξιολογεί τις επιθέσεις και ο ανώτατος ηγέτης, Αλί Χαμενεΐ (φωτό), εξέδωσε μια διφορούμενη δήλωση στις 27 Οκτωβρίου.
Ιρανοί αξιωματούχοι παραδέχθηκαν ότι υπήρξαν επιθέσεις σε συνοριακούς σταθμούς και ραντάρ στις επαρχίες της Τεχεράνης, του Ιλάμ και του Χουζεστάν, αλλά ισχυρίστηκαν ότι αυτές «αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς» και ότι οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς του Ισραήλ έφεραν πολύ ελαφριές κεφαλές (περίπου ενός πέμπτου από το μέγεθος των κεφαλών των ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων).
Το ιρανικό καθεστώς φαίνεται να προσπαθεί να περιορίσει τη δημόσια συζήτηση για στρατιωτικά αντίποινα κατά του Ισραήλ. Αλλά, ανεξάρτητα από το πόσο καλά μπορεί να κρύψει οποιαδήποτε ζημιά, αυτή ήταν η μεγαλύτερη άμεση συμβατική επίθεση σε ιρανικό έδαφος από τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ 1980-1988.
ΤΙ ΕΠΕΤΑΙ
Σε φάση ανασυγκρότησης Τεχεράνη και Χεζμπολάχ
Οι επιλογές απόκρισης και ισχυρής ενεργοποίησης ιρανικού πληρεξούσιου αντιπροσώπου έχουν περιοριστεί από τη ζημιά που ήδη προκλήθηκε τόσο στη Χαμάς όσο και στη Χεζμπολάχ, ενώ οι ΗΠΑ ενίσχυσαν την ισραηλινή αεράμυνα με την ανάπτυξη πρόσθετων αμυντικών βαλλιστικών πυραύλων.
Ωστόσο, πέρα από αυτό το σύνολο άμεσων ανταλλαγών, η πρόοδος των μαχών στη Γάζα και τον Λίβανο παραμένει ένα πιθανό έναυσμα για περαιτέρω αντιπαράθεση. Το Ιράν φέρεται να προσπαθεί να ενισχύσει τη Χεζμπολάχ να ανασυνταχθεί και εξακολουθεί να υπάρχει η πιθανότητα οι Ισραηλινοί να επιλέξουν να εξαπολύσουν επιθέσεις που σκοτώνουν (για παράδειγμα) το προσωπικό της Δύναμης Quds του IRGC στον Λίβανο ή στη Συρία.
Δίλημμα
Το Ιράν εξακολουθεί να βρίσκεται σε δίλημμα σχετικά με το πώς να απαντήσει. Οι επιθέσεις παρενόχλησης της Χεζμπολάχ ή των Χούθι θα μπορούσαν να προκαλέσουν απάντηση αν χτυπήσουν έναν ευαίσθητο στόχο ή προκαλέσουν υψηλού προφίλ απώλειες αμάχων. Τα τελευταία μηνύματα της Τεχεράνης υπαινίσσονται παύση για ανασυγκρότηση τώρα που τα αναμενόμενα αντίποινα του Ισραήλ έχουν πραγματοποιηθεί. Αυτό ενισχύεται από δηλώσεις του ιρανικού στρατού, οι οποίες επιβεβαίωσαν το «δικαίωμα της Τεχεράνης να αναλάβει νόμιμη δράση την κατάλληλη στιγμή», ενώ τονίζουν, επίσης, την ανάγκη για «διαρκή κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και τον Λίβανο».
Τα πλήγματα του Ισραήλ έχουν αποκαλύψει τα τρωτά σημεία του Ιράν, ιδιαίτερα την προφανή υποβάθμιση των συστημάτων αεράμυνάς του. Αυτό υπογραμμίζει, επίσης, τους περιορισμούς του δόγματος της «μπροστινής άμυνας» της Τεχεράνης, το οποίο βασίζεται σε πληρεξουσίους για την προστασία του Ιράν από την άμεση σύγκρουση. Δεδομένων αυτών των οπισθοδρομήσεων, το Ιράν είναι πιθανώς πρόθυμο να αποφύγει μια εκτεταμένη περίοδο άμεσης αντιπαράθεσης με το Ισραήλ. Αν και η Τεχεράνη δεν μπορεί να εγκαταλείψει πρακτικά την υποστήριξή της σε ομάδες όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς στο εγγύς μέλλον, είναι πιθανό να επαναβαθμονομήσει τη στρατηγική της για την ενίσχυση της εσωτερικής σταθερότητας και τη διασφάλιση των ευρύτερων περιφερειακών συμφερόντων της.
Πυρηνικά
Επιπλέον, η συζήτηση για το καθεστώς και τον ρόλο του πυρηνικού προγράμματός του θα συνεχίσει να κυριαρχεί το επόμενο διάστημα. Ως εκ τούτου, μια αρχική κρίση μπορεί να είναι ότι η επιχείρηση «Ημέρες Μετάνοιας» φαίνεται να έχει βάλει (προς το παρόν) ένα όριο στην αντιπαράθεση Ισραήλ-Ιράν, αλλά τα υποκείμενα σημεία τριβής παραμένουν. Αυτά είναι: Η εξέλιξη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, η κλίμακα της απειλής για το Ισραήλ, η δραστηριότητα πληρεξουσίων σε όλη την περιοχή (Μεσοποταμία, Γάζα, Νότιος Λίβανος, Υεμένη κ.λπ.) και το καθεστώς των εναπομεινάντων Ισραηλινών ομήρων στη Γάζα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου