Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2017

Περί βαθιάς ετυμολογίας της στρατηγικής

Των P. Gazzano, Ν. Λυγερού
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Με δεδομένο ότι μια λέξη μπορεί να είναι ένα σύμπαν σε διακλάδωση, η ετυμολογία της είναι αναγκαία έτσι ώστε να κατανοήσουμε το νόημά της και να βρούμε τις διαφορετικές συγγενικές της. Στις μελέτες στη στρατηγική, είναι κοινό να διαβάζουμε ότι η λέξη «stratégie » προέρχεται από την ελληνική στρατηγία, που συντίθεται από το « στρατός » και « ηγούμαι » που σημαίνει « οδηγώ ένα στρατό ». Η δύναμη αυτής της ελληνικής έννοιας έχει μία τέτοια επίδραση σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, ακόμα κι αν αυτές δεν ανήκουν στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια, που έχουν δανειστεί αυτή τη λέξη για να δείξουν τη σκέψη της σύγκρουσης. Για παράδειγμα, στη βάσκικη η στρατηγική γράφεται « Estrategia » στην ουγγρική « Stratégia », στη φιλανδική « Strategia ».
Τέλος στην αραβική إستراتيجية προφέρεται « el strategia» και στην εβραϊκή היגטרטסא προφέρεται « strategia ». Μόνο λίγοι αναρωτιούνται για το ζήτημα της ετυμολογίας αυτών των δύο ελληνικών λέξεων. Αυτό το ζήτημα μας υποχρεώνει να επιστρέψουμε στην πρωτο-ινδοευρωπαϊκή για να δούμε ότι το “στρατός” προέρχεται από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα «ster» που εκφράζει την ιδέα της επέκτασης και το «ηγούμαι» προέρχεται από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *ag- που εκφράζει την ιδέα της κατεύθυνσης και της κίνησης. Η ρίζα «ster» εμφανίζεται σε πολλά ριζικά συστήματα όπως για παράδειγμα *h2ster- που δίνει τη λέξη “αστέρι” στα ελληνικά, « star » στα Αγγλικά και « stern » στα Γερμανικά. Αλλά είναι αξιοσημείωτο να δούμε ότι το ster-1 εμφανίζεται επίσης ως *streu που είναι η ρίζα των λέξεων « structure (δομή) », « construire (κατασκευάζω)». Ως αποτέλεσμα η « structure » και η « stratégie » μοιράζονται την ίδια ινδοευρωπαϊκή ρίζα, γεγονός που δεν είναι απαραίτητα φανερό. Από γνωστική άποψη, μπορούμε να προσδιορίσουμε αυτές τις δύο έννοιες που είναι a priori ξεχωριστές. Γενικά θεωρείται ότι η structure είναι το αποτέλεσμα μιας στρατηγικής, ενώ στην πραγματικότητα αυτές οι δύο οντότητες εξαρτώνται από την ίδια έννοια.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου