Γράφει ο Παντελής Σαββίδης
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε το επικίνδυνο έλλειμμα εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Αν και στη φυσική η ισορροπία τριών σωμάτων είναι αδύνατη, στην πολιτική όλα μπορούν –και πρέπει– να ισορροπούν.
Η κυβέρνηση έπρεπε να αναζητήσει μια ισορροπία μεταξύ της καταδίκης της ρωσικής εισβολής, την ανθρωπιστικής ευαισθητοποίησής της και των εθνικών συμφερόντων. Στα δύο πρώτα ανταποκρίθηκε. Στο τρίτο, η στάση της προβληματίζει.
Αποτελεί κοινό μυστικό πως η Ελλάδα δεν έχει εξωτερική πολιτική. Η απάντηση στο ερώτημα γιατί, ποικίλει.
Έλλειψη υποδομών διαμόρφωσής της, απουσία ικανών ανθρώπων που να γνωρίζουν σε βάθος το διεθνές περιβάλλον και όλα όσα απαιτούνται για τη συγκρότηση πολιτικής πρότασης, ανικανότητα χειρισμού, μειωμένο ειδικό βάρος της χώρας που να την κάνει δυνατή να ασκήσει τα δικαιώματά της, εθνογενετικές ρίζες εξάρτησης που δεν επιτρέπουν στοιχειώδη ανεξαρτησία, ροπή στην ευκολία ταύτισης με την πολιτική της ΕΕ και του NATO; Όλα μαζί μπορεί να αποτελούν τις συνιστώσες μιας επικίνδυνης έλλειψης. Το συνηθισμένο που ακούγεται στο υπουργείο εξωτερικών όταν απαιτείται η χώρα να πάρει θέση είναι τι υποστηρίζει η ΕΕ και το NATO. Και γίνεται αποδεκτή η θέση των δύο οργανισμών χωρίς άλλη σκέψη.
Και, όμως, κατά τις δημοσιογραφικές μας επισκέψεις στις Βρυξέλλες, τουλάχιστον σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης το μόνιμο παράπονο των αξιωματούχων που μας ενημέρωναν ήταν πως η Ελλάδα δεν συμμετέχει σε συναντήσεις διαμόρφωσης πολιτικής πέραν των στενών ενδιαφερόντων της.
Υπάρχουν εξελίξεις που άπτονται των εθνικών θεμάτων οι οποίες θα φέρουν τη χώρα σε δύσκολη θέση λόγω αδυναμίας διαμόρφωσης εξωτερικής πολιτικής.
Η Τουρκία θα πάρει F-16;
Το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ έστειλε επιστολή στο Κογκρέσο και ζητά να αποδεχθεί την πώληση F-16 στην Τουρκία παρά τα προβλήματα που υπάρχουν με τους S-400. Το αμερικανικό ΥΠΕΞ θεωρεί πως η πώληση όπλων στην Τουρκία είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ και του NATO.
Για να πείσει το Κογκρέσο ότι πρέπει να γίνει η πώληση, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνει στην επιστολή του ως θετικό γεγονός ότι η Τουρκία έχει θαλάσσια σύνορα με την Ουκρανία και τη Ρωσία, ότι διατηρεί καλές σχέσεις και με τις δύο χώρες (προσέξτε το αυτό), ότι φιλοξένησε τις διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη και άλλα παρόμοια. Αναφέρεται, ακόμη, στην επιστολή και το γεγονός ότι η Τουρκία δεν επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία. Δηλαδή, κάτι για το οποίο η Τουρκία έπρεπε να είναι υπόλογη λειτουργεί υπέρ της.
Έτσι η Τουρκία:
Δεν θα απενεργοποιήσει τους S-400. Θα πάρει F-16. Δεν επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία, με προφανή οφέλη για την οικονομία και τις ισορροπίες στην εξωτερική της πολιτική. Η Τουρκία κινήθηκε υπέρ των συμφερόντων της και σε αντίθεση με τα δυτικά συμφέροντα και επιβραβεύεται από τις ΗΠΑ.
Η Ελλάδα κινήθηκε αναφανδόν υπέρ της Δύσης και πιέζεται από τις ΗΠΑ τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και στις μονομερείς αξιώσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και την ελληνική ΑΟΖ.
Πως πιέζεται; Η υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ βρέθηκε την εβδομάδα που πέρασε στην Κύπρο. Η έλευση της Νούλαντ στην περιοχή δύσκολα θα προκαλέσει κάτι καλό. Η δήλωσή της «αμοιβαίες χειρονομίες από Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία, για το Κυπριακό», ήδη προκαλεί προβληματισμό. Πού αλλού να υποχωρήσει η Κύπρος;
Πάντως, εκεί που φαίνεται να εστίασε, ίσως, δεν είναι το Κυπριακό αυτό καθαυτό αλλά η εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων. Και εκεί ο όρος, με ουσία, που θα χρησιμοποιηθεί δεν είναι συνεκμετάλλευση. Αλλά συνδιαχείριση.
Συνεκμετάλλευση σημαίνει ότι κάτι έχει βρεθεί που ανήκει στις ΑΟΖ δύο κρατών και το συνεκμεταλλεύονται. Εδώ δεν πρόκειται περί αυτού. Εδώ η Τουρκία απαίτησε και, μάλλον, το παίρνει συνδιαχείρηση στην ΑΟΖ της κυπριακής δημοκρατίας. Στην οποία η ίδια δεν έχει δικαιώματα.
Η Βικτόρια Νούλαντ έδωσε συνέντευξη στη Χουριέτ και στην Καθημερινή. Στην μεν Χουριέτ επαίνεσε την Άγκυρα για τη στάση της στο Ουκρανικό. Έδειξε κατανόηση στη μη επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας και ζήτησε να έρθει σε συνεννόηση η Τουρκία με το Ισραήλ να δημιουργήσουν αγωγούς για να απεξαρτηθεί η Τουρκία από το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι που παραπέμπει στη δημιουργία αγωγού από την Ανατολική Μεσόγειο στην Τουρκία. Στη συνέντευξή της στην Καθημερινή «έθαψε» τον EastMed.
Θέλετε και το κερασάκι; Αξιόπιστες πληροφορίες υποστηρίζουν πως η ελληνική κυβέρνηση ήρθε σε συνεννόηση με την γερμανική για την εγκατάσταση υποδομών παραγωγής ενέργειας σε θαλάσσια περιοχή 6,5 μίλια ανοικτά του Λαυρίου. Συγκρατείστε τον αριθμό: 6,5 μίλια. Υπάρχει παρέμβαση της Τουρκίας που διατυπώνει την θέση πως πέραν των 6 μιλίων δεν μπορείτε να ενεργήσετε. Όπως αντιλαμβάνεστε, η Τουρκία επικαλείται το ότι δεν έχει οριοθετηθεί ΑΟΖ της Ελλάδας αν και τα 6,5 μίλια από τις ακτές είναι ευνόητο πως περιλαμβάνονται στην ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Παρατηρείται μια ανεξήγητη ολιγωρία του υπουργείου Εξωτερικών στο θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ της χώρας. Γιατί;
Η δι’ ολισθήσεως αποστρατιωτικοποίηση
Μια άλλη περίπτωση «φινλανδοποίησης» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από την Τουρκία είναι η απαίτηση της γειτονικής χώρας για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Η απαίτηση της Άγκυρας εκτελείται με αφορμή τον πόλεμο της Ουκρανίας.
Αξιόπιστη πηγή υποστηρίζει πως υπήρξε μετακίνηση οπλικών συστημάτων από τη Λέσβο. Από τη Λέσβο μετακινήθηκαν ή μετακινούνται OSA-K, αντιαρματικά και RM-70.
Υψηλή στρατιωτική πηγή δεν επιβεβαίωσε το σύνολο των προαναφερομένων για τα οποία η πηγή μου είναι απολύτως αξιόπιστη. Μίλησε για αντιαρματικά, μόνο.
Τώρα, ως προς το πού μεταφέρονται, η ίδια υψηλή στρατιωτική πηγή είπε πως μεταφέρονται στη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ στη Βουλγαρία. Αλλά ο Βούλγαρος υπουργός Άμυνας δήλωσε πως προωθούνται προς την Ουκρανία. Εκτιμάται ότι τα ρωσικής κατασκευής αυτά οπλικά συστήματα δεν θα επιστρέψουν στα νησιά. Πιθανώς, ούτε στην Ελλάδα.
Και το ερώτημα: θα αντικατασταθούν στα νησιά; Με τι; Και πότε; Μήπως αυτό είναι μέρος της αποστρατιωτικοποίησης διά διολισθήσεως, κατ’ εντολήν της Τουρκίας;
Η απέλαση Ρώσων διπλωματών
Μία άλλη κίνηση στην οποία υποχρεώθηκε η ελληνική κυβέρνηση την εβδομάδα που πέρασε είναι η απέλαση 12 Ρώσων διπλωματών. Όταν μια χώρα προβαίνει σε απελάσεις διπλωματών και, μάλιστα μιας μεγάλης δύναμης, ακόμη και η Ελλάδα, φαντάζομαι, έχει συνείδηση της πράξης της. Επί της ουσίας δεν μπορώ να σχολιάσω διότι δεν γνωρίζω το παρασκήνιο. Τι στοιχεία θα είχαν οι αρμόδιες υπηρεσίες.
Μπορεί να εκφρασθεί, όμως, η αγωνία για το που θα οδηγήσει η εκτράχυνση των ελληνορωσικών σχέσεων, οι οποίες αυτήν τη στιγμή, μάλλον, δεν θα υπάρχουν. Δεν βρίσκονται, απλώς, στο ναδίρ. Δεν υπάρχουν καθόλου.
Ένας ελάχιστος σεβασμός στην κοινή λογική από πλευράς κυβέρνησης δεν θα έβλαπτε.
Όταν έχουν γίνει απελάσεις την ίδια ημέρα, από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, το να υποστηρίζει η κυβέρνηση πως το κάνει επειδή οι μυστικές υπηρεσίες έχουν στοιχεία για τη δραστηριότητα Ρώσων διπλωματών και γι’ αυτό τους απέλασε, είναι σαν να μας κοροϊδεύει.
Είναι σαφές ότι υπήρξε εντολή για απελάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς καμιά συνεδρίαση για κοινή απόφαση.
Αφού συμμετέχουμε στην Ένωση και μάλιστα χωρίς καμιά αντίρρηση και πουθενά, λογικό είναι να συμμορφωθούμε. Είναι στην πολιτική φύση μας η υποταγή. Άλλωστε η διαμόρφωση εξωτερικής πολιτικής από τις υπηρεσίες ενός κράτους θέλει κόπο και ικανότητες. Στην Αθήνα δεν θέλουν να κοπιάσουν. Για τις ικανότητές τους δεν γνωρίζω. Όπως επισημάνθηκε και παραπάνω, η εξωτερική πολιτική της Αθήνας διαμορφώνεται γύρω από την απάντηση στο ερώτημα: τι θέση έχει η ΕΕ και το ΝΑΤΟ; Αυτή είναι και η αθηναϊκή πολιτική.
Το να αποδεχθεί η κυβέρνηση ότι προβαίνει στις απελάσεις επειδή αυτό είναι ευρωπαϊκή πολιτική δεν είναι κάτι εκτός λογικής. Εκτός λογικής είναι να θέλει να μας πείσει ότι Ρώσοι διπλωμάτες απελαύνονται επειδή εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα της χώρας τους με τρόπους συνηθισμένους πίσω από το παραβάν.
Οι πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων έχουν οδηγήσει την χώρα σε απόλυτη εξάρτηση από την Τουρκία. Η Τουρκία αναδεικνύεται από την κρίση ισχυρότερη και η Ελλάδα ασθενέστερη.
ΤΟ ΝΑΤΟ θεωρεί δεδομένη την Ελλάδα και προσπαθεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Τουρκίας γιατί τη θεωρεί σημαντική. Η ΕΕ θεωρεί, επίσης, δεδομένη και απολύτως εξαρτημένη την Αθήνα και προσπαθεί να διατηρήσει ισορροπίες με την Άγκυρα σε βάρος, πολλές φορές, των ελληνικών συμφερόντων.
Οι διπλωματικές κινήσεις της Αθήνας να υποστηρίξει τον ομογενειακό ελληνισμό είναι παιδαριώδεις, όπως φάνηκε στη Μαριούπολη και όπως διαχρονικά αποδεικνύεται στη Βόρειο Ήπειρο. Η Αθήνα δεν ασκεί τα δικαιώματά της διότι φοβάται να διαμορφώσει πολιτική.
Αν η πολιτική μας απέναντι στην Τουρκία δεν είναι πολιτική αποτροπής αλλά δορυφορικής εξάρτησης, δεν χρειάζεται να ξοδευόμαστε σε οπλικά συστήματα. Είναι πολύ ακριβά για παρελάσεις.
Σε όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και το φιάσκο της ομιλίας Ζελένσκι στην ελληνική και κυπριακή Βουλή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου