Το ΝΑΤΟ πρέπει να εξετάσει την εκδοχή ενός διαζυγίου από την Τουρκία γιατί οι αυξανόμενες διαφορές μεταξύ της συμμαχίας και της Άγκυρας γίνονται ασυμβίβαστες, δηλώνει η Ελίζαμπεθ Σάκελφορντ, πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ.
Η Τουρκία δεν είναι σήμερα η χώρα που οδηγήθηκε στο ΝΑΤΟ πριν από 70 χρόνια και άλλα μέλη της Συμμαχίας «έχουν κουραστεί εδώ και πολύ καιρό από τη διπροσωπία και τα παιχνίδια της Τουρκίας», γράφει η Σάκελφορντ, η οποία είναι ανώτερη συνεργάτης στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στο Συμβούλιο του Σικάγου για τις Παγκόσμιες Υποθέσεις.
«Εάν η υπόλοιπη συμμαχία διαπιστώσει ότι η Τουρκία παραβιάζει συνεχώς τις αρχές του ΝΑΤΟ, μπορούν ομόφωνα να συμφωνήσουν να αποσύρουν τις προστασίες του Άρθρου 5 από την Τουρκία, αναστέλλοντας ουσιαστικά τη συμμετοχή της και οποιαδήποτε βοήθεια λαμβάνει από το ΝΑΤΟ», έγραψε σε άρθρο της για την Chicago Tribune.
“Αυτό είναι ίσως ό,τι πιο κοντινό σε διαζύγιο που μπορεί να υπάρξει” και τελικά εναπόκειται στη συμμαχία “να αποφασίσει εάν η Τουρκία αξίζει την επίσημη αμυντική δέσμευση”, υποστηρίζει η Σάκελφορντ.
Ακολουθεί το πλήρες άρθρο:
Αυτή την εβδομάδα, παντρεύομαι στη Γαλλία. Θα έπρεπε να γράφω τους όρκους μου, αλλά αντ’ αυτού γράφω αυτή τη στήλη, αν και η ιδέα του γάμου είναι ακόμα στο μυαλό μου.
Όντας σπασίκλας της εξωτερικής πολιτικής, σκέφτομαι ότι η πιο κοντινή προσέγγιση του γάμου στις διεθνείς υποθέσεις είναι μια συμμαχία.
Οι εταιρικές σχέσεις, μεταξύ ανθρώπων και εθνών, έχουν ένα ευρύ φάσμα πιθανών σημασιών και εμβέλειας. Αλλά οι συμμαχίες είναι επίσημες συμφωνίες που υποδεικνύουν ένα συγκεκριμένο είδος δέσμευσης, όπως ο γάμος. Μια συμμαχία είναι μια υπόσχεση μεταξύ των εθνών να υποστηρίζουν και να υπερασπίζονται το ένα το άλλο, σε καλές και κακές στιγμές, ασθένεια και υγεία, ή πιο συγκεκριμένα, σε καιρό ειρήνης ή πολέμου.
Οι συμμαχίες δεν πρέπει να συνάπτονται τυχαία, αλλά δεν πρέπει να είναι και αναλλοίωτες. Εάν μια συμμαχία γίνει εμπόδιο στην ικανότητα ενός έθνους να διασφαλίσει τις ανάγκες του, τα πρότυπα και ο δρόμος για την έξοδο θα πρέπει να είναι σαφείς και λογικοί.
Αυτό με φέρνει στην Τουρκία. Όπως θα έκανε οποιοσδήποτε πραγματικός φίλος του ΝΑΤΟ, πρέπει να ρωτήσω: είναι η Τουρκία σήμερα η Τουρκία την οποία προσελκύσατε ως εταίρος πριν από 70 χρόνια; Φοβάμαι ότι εσείς και η Τουρκία έχετε χωρίσει, πιο πρόσφατα με την απειλή της να εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Ανησυχώ ότι οι αυξανόμενες διαφορές γίνονται ασυμβίβαστες.
Στις πρώτες μέρες του ΝΑΤΟ, η Τουρκία βρισκόταν στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης. Όταν η διακοπή της σοβιετικής επέκτασης ήταν ο πρωταρχικός στόχος του ΝΑΤΟ, η γεωγραφία της Τουρκίας μπορεί να ήταν αρκετά επιτακτική για να ξεπεράσει άλλες αδυναμίες. Αυτό ήταν επίσης εύκολο να γίνει, δεδομένων των δυνατοτήτων της Τουρκίας εκείνη την εποχή. Φαινόταν να κινείται σταθερά προς μια δυτική ταυτότητα και να ασπάζεται τις φιλελεύθερες, δημοκρατικές αξίες που έβλεπε στο εσωτερικό του το ΝΑΤΟ.
Όπως συμβαίνει συχνά στις σχέσεις, αυτή η υπόσχεση δεν πραγματοποιήθηκε και η Τουρκία είδε πραξικοπήματα και αναταραχές τις επόμενες δεκαετίες. Το 2002, η Δύση πίστευε ότι αυτή τη φορά θα μπορούσε να είναι διαφορετική, με τη δημοκρατική εκλογή του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά η δέσμευση για δημοκρατία δεν ήταν ακόμα πραγματική και η Τουρκία έκανε μια σκληρή στροφή προς την ανελεύθερη, αυταρχική διακυβέρνηση .
Ο αντιδημοκρατικός χαρακτήρας της Τουρκίας δεν είναι απλώς μια κακή ματιά για μια συμμαχία που ισχυρίζεται ότι βασίζεται σε δημοκρατικές αρχές. Υπονομεύει επίσης την ασφάλεια του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία ασκεί το βέτο της εντός της συμμαχίας σαν κουκούλα, χτυπώντας τους συμμάχους της σε άσχετα ζητήματα για να τιμωρήσει το ΝΑΤΟ επειδή δεν επικύρωσΕ την εμμονή του Ερντογάν να τιμωρεί τους Κούρδους. Ο Ερντογάν τιμωρεί όποιον θέλει — και αυτό συχνά δεν ευθυγραμμίζεται με το συμφέρον και την ασφάλεια της συμμαχίας.
Ενώ συγκρούονται σε πολλά ζητήματα, ο Ερντογάν εξακολουθεί να είναι κοντά στον Πούτιν, καθώς προσπαθεί να παίξει και στις δύο πλευρές. Η αγορά από την Τουρκία ρωσικών συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας το 2019 ήταν ένα χαστούκι στο πρόσωπο του ΝΑΤΟ και άμεση παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων. Μπορεί να εξακολουθήσει να εμπιστεύεται το ΝΑΤΟ τα οπλικά του συστήματα στην Τουρκία ή μήπως η άνετη σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία θέτει σε κίνδυνο διαβαθμισμένες πληροφορίες για τα οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ;
ΝΑΤΟ, μπορείς καλύτερα. Η Φινλανδία και η Σουηδία σε φλερτάρουν τελικά. Όπως η Τουρκία, έχουν ικανούς, επαγγελματίες στρατιωτικούς και στρατηγική γεωγραφία, αλλά μοιράζονται επίσης τις αξίες σας, όπως η δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Δεν είναι πιθανό να δείτε τη Φινλανδία ή τη Σουηδία να φυλακίζει πολιτικούς αντιπάλους ή να απειλεί δημοσιογράφους. Και η αντίρρηση του Ερντογάν για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας εγείρει το ερώτημα σε ποιά πλευρά τελικά βρίσκεται ο Ερντογάν.
Άλλα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν βαρεθεί εδώ και καιρό τη διπροσωπία και τα παιχνίδια της Τουρκίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που η απομάκρυνση της Τουρκίας από τη συμμαχία αποτελεί θέμα συζήτησης . Η πιθανότητα προβλήθηκε μετά τη σκληρή καταστολή του Ερντογάν το 2016 μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, καθώς και μετά την εισβολή της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία το 2019. Όμως, δεδομένου ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει μηχανισμό για την αναστολή ή την αποβολή ενός συμμάχου, δεν είναι ξεκάθαρο το μονοπάτι.
Εάν η υπόλοιπη συμμαχία διαπιστώσει ότι η Τουρκία παραβιάζει συνεχώς τις αρχές του ΝΑΤΟ, μπορούν να συμφωνήσουν ομόφωνα να αποσύρουν τις προστασίες του Άρθρου 5 από την Τουρκία, αναστέλλοντας ουσιαστικά τη συμμετοχή της και οποιαδήποτε βοήθεια λαμβάνει από το ΝΑΤΟ.
Αυτό είναι ίσως ό,τι πιο κοντινό σε διαζύγιο μπορεί να υπάρξει, αλλά ακόμη και αυτή η αποφασιστικότητα θα απαιτούσε μια ξεκάθαρη αξιολόγηση των οφελών που φέρνει η Τουρκία στο τραπέζι και των κινδύνων επίσης. Ίσως η Τουρκία θα συμφωνούσε σε ένα διαζύγιο χωρίς υπαιτιότητα — μπορεί πάντα να επιλέξει να αποσυρθεί. Εάν όχι, μπορεί να είναι ενδεδειγμένη η παροχή συμβουλών γάμου.
Κανένας σύμμαχος δεν είναι ο τέλειος σύμμαχος και κανένας σύζυγος ο τέλειος σύζυγος. Κάποιος τρόπος συμβιβασμού και κατανόησης είναι πάντα απαραίτητος.
Εναπόκειται τελικά στο ΝΑΤΟ να αποφασίσει εάν η Τουρκία αξίζει την επίσημη αμυντική δέσμευση, αλλά είναι μια απόφαση που θα πρέπει να αισθάνονται ότι έχουν την εξουσία να λάβουν αντί να αποδεχτούν τη συμμαχία ως έχει. Η περιοδική επανεξέταση της αξίας και της νομιμότητας αυτών των δεσμεύσεων δεν είναι παράλογη. Στην πραγματικότητα, είναι ένας δείκτης μιας υγιούς σχέσης.
Καθώς επιστρέφω στους όρκους μου, σκέφτομαι τι είναι πιο σημαντικό για μένα στη δική μου προσωπική συμμαχία. ΝΑΤΟ, εσείς και η Τουρκία έχετε ένα κοινό όραμα για το μέλλον και τις συλλογικές σας προτεραιότητες; Μπορείς να εμπιστευτείς την Τουρκία να έχει την στήριξή σου;
Εάν όχι, εξετάστε τις επιλογές σας. Οι χωρισμοί είναι δύσκολοι και προκαλούν αναστάτωση, αλλά μπορεί να είστε καλύτερα μακροπρόθεσμα. Και η Φινλανδία και η Σουηδία ίσως μπορέσουν να βοηθήσουν στο ριμπάουντ.
* Η Elizabeth Shackelford είναι ανώτερη συνεργάτης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στο Συμβούλιο του Σικάγου για τις Παγκόσμιες Υποθέσεις. Ήταν προηγουμένως διπλωμάτης των ΗΠΑ και είναι συγγραφέας του “The Dissent Channel: American Diplomacy in a Ashonest Age”.
Πηγή: Chicago Tribune
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου