Γιώργος Καπόπουλος: Ένας δύστροπος σύμμαχος

 

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

Τι σηματοδοτεί η επίσκεψη Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή

Η περιοδεία του Μπάιντεν στην Μέση Ανατολή που αρχίζει αύριο από το Ισραήλ και την Δυτική Όχθη είναι επί της ουσίας μια συνάντηση κορυφής με την Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της.

Η έναρξη της περιοδείας από το Ισραήλ υπενθυμίζει ότι η στρατηγική σχέση των δύο χωρών είναι στο απυρόβλητο της εύλογης αμερικανικής δυσαρέσκειας για την απροθυμία του Ισραήλ να επενδύσει στην αναζήτηση λύσης στο Παλαιστινιακό.

Στο Ριάντ ο Μπάιντεν θα συναντηθεί με τους ηγέτες των κρατών-μελών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου συν την Αίγυπτο, την Ιορδανία και το Ιράκ.

Ο Μπάιντεν σε συμβολικό επίπεδο όπως πριν από λίγο καιρό ο Ερντογάν δίνει δείγμα γραφής έμπρακτης μετάνοιας απέναντι στον Διάδοχο του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας τον οποίο ο Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε κατηγορήσει ως εγκέφαλο της φρικτής δολοφονίας του Κασόγκι με τεμαχισμό και είχε δεσμευθεί ότι σε περίπτωση εκλογής του θα καταστήσει την χώρα κράτος-παρία.

Οι καιροί άλλαξαν με τις ΗΠΑ να έχουν εμπλακεί σε μια ταυτόχρονη σύγκρουση-ανταγωνισμό με την Ρωσία και την Κίνα και χωρίς ευκρινή στρατηγική για την Μέση Ανατολή.

Η άτακτη αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν πέρσι τον Αύγουστο, η απομάκρυνσή τους από το Ιράκ πιστοποιούν την έλλειψη βούλησης αλλά και δυνατότητας για παρατεταμένη επί τόπου εμπλοκή και έτσι εύλογά τίθεται το ερώτημα πως διασφαλίζεται η ζητούμενη από τις ΗΠΑ και την Δύση συνολικά συνολική περιφερειακή σταθεροποίηση.

Οι συνομιλίες των ΗΠΑ με το Ιράν αλλά και οι επαφές του Ριάντ και των συμμάχων του με την Τεχεράνη δείχνουν ότι η ζητούμενη περιφερειακή σταθερότητα είναι μια πολυπαραμετρική εξίσωση.

Εκτός από τις ΗΠΑ παρούσα και ευνοϊκά αποδεκτή είναι η Ρωσία στην Μέση Ανατολή, και είναι αδύνατον να υπάρξει περιφερειακή ισορροπία χωρίς το Ιράν και την Τουρκία.

Η παραπάνω Μεγάλη Εικόνα εξηγεί για ποιους λόγους αναβαθμίστηκε η Σαουδική Αραβία για τις ΗΠΑ χωρίς βέβαια να υποτιμηθεί και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Ριάντ στην διαμόρφωση της τιμής του πετρελαίου.

Με τον Πόλεμο στην Ουκρανία να μην έχει ορατή ημερομηνία λήξης και την ψυχροπολεμική αντιπαράθεση στον Ινδικό- Ειρηνικό να προβάλλει και αυτός ως μακράς διαρκείας οι ΗΠΑ προσπαθούν να οικοδομήσουν μια σταθερή και μακράς διαρκείας Ειδική Σχέση με το Ριάντ.

Τον Φεβρουάριο του 1945 επιστρέφοντας από την Γιάλτα στο Καιρώ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρούζβελτ επιβιβάστηκε σε πολεμικό πλοίο στην Ερυθρά θάλασσα όπου συναντήθηκε με τον Βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Ιμπν Σάουντ ένα μήνυμα ότι οι ΗΠΑ δίνουν στρατηγική προτεραιότητα στην Μέση Ανατολή που μέχρι τότε ήταν υπό την απολυτή κυριαρχία της Μεγάλης Βρετανίας.

Αυτό που οι ΗΠΑ αρνήθηκαν στον Ερντογάν το δίνουν από ότι φαίνεται στον διάδοχο του Σαουδαραβικού Θρόνου δηλαδή την αποδοχή του Ριάντ ως περιφερειακής δύναμης που μπορεί να προωθεί όπου αυτό το κρίνει απαραίτητο και την δικιά της Εθνική Ατζέντα.

(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος-διεθνολόγος)