Γιατί η αποχώρηση του “απολογητή” Στόλτενμπεργκ από το ΝΑΤΟ είναι… ευτυχές γεγονός

Ευτυχώς, η θητεία του σημερινού γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Νορβηγού Γιενς Στόλτενμπεργκ, βαίνει προς το τέλος της. Παρότι η θητεία παρατάθηκε για ένα χρόνο συνεπεία των ειδικών συνθηκών που επικρατούν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για να απαλλαγεί η Συμμαχία από την παρουσία του. Μπορεί η αναφορά να μοιάζει απαξιωτική, αλλά υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις για τα πεπραγμένα του.

Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)

Η τελευταία του αστοχία καταγράφτηκε αμέσως μετά την τηλεφωνική συνδιάλεξη που είχε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, την οποία επεδίωξε με στόχο να αλλάξει την αρνητική στάση της

Τουρκίας στο ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Σε ανάρτησή του στο Tweeter ανέφερε τα ακόλουθα: «Η Τουρκία είναι πολύτιμος σύμμαχος και οι όποιες ανησυχίες (της) για την ασφάλεια πρέπει να αντιμετωπιστούν. Πρέπει να σταθούμε ενωμένοι αυτή την ιστορική στιγμή».

Τα ερωτήματα που εγείρονται από την τοποθέτησή του αυτή είναι πολλαπλά. Καταρχάς, όταν λέει ότι η Τουρκία είναι πολύτιμος σύμμαχος, αναρωτιέται κανείς εάν υπάρχουν μη πολύτιμοι ή λιγότερο πολύτιμοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ. Διότι αυτό εμμέσως συνεπάγεται ότι υπάρχουν κράτη-μέλη που απολαμβάνουν λιγότερων δικαιωμάτων διαφοροποίησης και γενικότερα ανοχής στη διατύπωση απόψεων που να αμφισβητούν τη «συμμαχική ορθοδοξία».

Είναι απορίας άξιον το πώς ο γενικός γραμματέας δεν αντιλαμβάνεται ότι με αυτή τη στάση του, επί της ουσίας νομιμοποιεί την τουρκική συμπεριφορά. Υιοθετώντας άκριτα τα περί «ανησυχιών ασφαλείας» της Άγκυρας, ουσιαστικά επιχειρεί να ανοίξει την πόρτα, ώστε να καταστούν οι Κούρδοι για μια ακόμη φορά θύμα της ανάγκης κατευνασμού της Τουρκίας. Τί λένε άραγε οι ΗΠΑ που τοποθέτησαν εκ νέου υπεύθυνο για την βόρεια Συρία τον Μπρετ Μακ Γκουρκ, τη σύλληψη του οποίου ζητούσαν Τούρκοι;

Δεν απασχόλησε ποτέ τον Στόλτενμπεργκ το ότι η τουρκική ρητορική ήταν πανομοιότυπη και στο μέτωπο της Συρίας; Διότι ήταν οι Κούρδοι ο πραγματικός στόχος της τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης κι όχι οι φανατικοί τζιχαντιστές, με τους οποίους η Άγκυρα διατηρούσε προνομιακές σχέσεις. Ξεχνά ο Στόλτενμπεργκ την Αλ Νούσρα; Λησμόνησε τον εξοπλισμό παρακλαδιών του ISIS, με την ευθεία εμπλοκή πρακτόρων της MIT;

Επιπρόσθετα, με την ανάρτησή του ο Στόλτενμπεργκ, δεν αντιλαμβάνεται ότι παρεμβαίνει έμμεσα στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο της Τουρκίας, πριμοδοτώντας τον Ερντογάν; Διότι αποκλείεται να μη γνωρίζει τις εκτιμήσεις ότι η στόχευση του «σουλτάνου» είναι και εσωτερική για να ενισχύσει το προφίλ ενός ηγέτη που δεν κάμπτεται κι ότι από την –υπό την ηγεσία του– Τουρκία εξαρτώνται όλοι.

Και κάτι τελευταίο αλλά ουχί λιγότερο σημαντικό. Σήμερα η Δύση επικαλείται με τον πιο εμφαντικό τρόπο το ιστορικό προηγούμενο της απόπειρας του τότε Βρετανού πρωθυπουργού Τσάμπερλεν να κατευνάσει τη ναζιστική Γερμανία. Και την επικαλείται για να δικαιολογήσει τη σκληρή στάση της έναντι της Ρωσίας του Πούτιν.

Πώς γίνεται, όμως, και η Τουρκία να αποτελεί μονίμως εξαίρεση; Πώς γίνεται η Δύση να πιέζει την Ελλάδα σε μία κατεύθυνση κατευνασμού της Άγκυρας; Τί άλλο πέραν κλασικού κατευνασμού απέναντι στην Τουρκία, συνιστά η συστηματική αποφυγή ακόμα και διατύπωσης εκ μέρους του ΝΑΤΟ ενστάσεων για τη συμπεριφορά της Άγκυρας;

Το ΝΑΤΟ αντιγράφει την ίδια στάση που υιοθετεί στα ελληνοτουρκικά. Ενώ σε όλους τονίζεται αυστηρά η ανάγκη για προσήλωση στην ενότητα της Συμμαχίας, απέναντι στην Τουρκία τηρείται άλλη στάση. Οι Δυτικοί όχι απλώς ανέχονται τις κραυγαλέες διαφοροποιήσεις της Άγκυρας (S-400, κυρώσεις ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας) αλλά και τρέχουν από πίσω της για να εξασφαλίσουν την έγκρισή, προσφέροντάς της ανταλλάγματα.

Τούτων λεχθέντων, το ζήτημα που τίθεται είναι εάν η ελληνική διπλωματία οφείλει να θέσει το θέμα, έστω και στο επίπεδο της δημόσιας ρητορικής. Διότι η εξευτελιστική στάση του Στόλτενμπεργκ απέναντι στην Τουρκία, πλήττει την αξιοπιστία της Συμμαχίας απέναντι στις κοινωνίες των κρατών-μελών. Άρα αντιστρατεύεται αυτόν καθ’ αυτόν τον διακηρυγμένο στόχο περί ενότητας…

ΠΗΓΗ defence-point