«Οι Πόντιοι εζήτησαν άρτον και έλαβον πέτραν, εζήτησαν ιχθύν και έλαβον όφιν, εζήτησαν την ζωήν και έλαβον τον θάνατον, εζήτησαν την ελευθερίαν και έλαβον την δουλείαν». Τον επιμνημόσυνο αυτό λόγο εκφώνησε ο πολιτικός Λεωνίδας Ιασονίδης, για τους σφαγιασθέντες Ποντίους, στις 24 Απριλίου 1922 κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εντός του ναού του Αγίου Νικολάου στον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης.
Γεννημένος στον Πόντο το 1884, με σπουδές στην Κωνσταντινούπολη και στο Παρίσι, τον Σεπτέμβριο του 1922 έφτασε στη Θεσσαλονίκη και σύντομα διορίστηκε επιθεωρητής προσφύγων Μακεδονίας-Θράκης. Ο Λεωνίδας Ιασονίδης υπήρξε ένας από τους πρώτους πρόσφυγες βουλευτές.
Στις 27 Ιουνίου 1924, και ενώ η διαδικασία της ανταλλαγής των πληθυσμών δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί, σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο είχε εστιάσει στην απουσία σχεδίου για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων. Η έλλειψη σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών αποτελούσε ένα σοβαρό πρόβλημα καθώς, σύμφωνα με τον ίδιο, έθετε σε κίνδυνο την προσπάθεια αποκατάστασης μιας και οι οικογένειες αρνούνταν να μετακινηθούν σε αγροτικές περιοχές.
Η ομιλία Ιασονίδη«Παραπονούνται πολλοί ότι περί την Θεσσαλονίκην υπάρχουν πολλοί οι οποίοι, ενώ θα ηδύναντο να μεταβούν δι’ αυτόν εις την ύπαιθρον χώραν δια να επιδοθούν εις εργασίας αγροτικάς, δεν θέλουν να πάνε. Γνωρίζετε ποίος είναι ο λόγος;
»Συνηντήθην με πολλούς εξ αυτών και όταν τους συνεβούλευσα να μεταβούν και αυτοί εις Μακεδονίαν, διότι τους είπα και τους λέγω ότι μόνον δια των χωρίων θα δυνηθώμεν να επιστρέψωμεν άλκιμοι και ακμαίοι εις τας πόλεις, μού λέγουν: πού να πάμε; Τι να κάμωμεν τα παιδιά μας; Και προτιμούν να μείνουν εις μίαν γωνίαν της εκκλησίας, εις τους θαλάμους, εις μίαν τρώγλην. Τι θα κάμωμεν τα παιδιά μας; Σχολεία δεν υπάρχουν. Άνθρωποι οι οποίοι είχον στα χωριά τους τουλάχιστον ημιγυμνάσιον ήλθαν εις την Ελλάδα και δεν έχουν ούτε μονοτάξιον μικτόν δημοτικόν σχολείον.
»Είναι περιπέτεια, κύριοι, δια να δυνηθήτε να ιδρύσετε εν μικτόν μονοτάξιον δημοτικόν σχολείον. Έπρεπε να εκδοθή νομοθετικόν διάταγμα και επέρασαν 15 και 16 μήνες και εν τω μεταξύ ο συνοικισμός μένει χωρίς σχολείον. Δεν υπήρχον σχολεία, όχι μόνον κτίρια, αλλά δεν υπήρχον και διδάσκαλοι. Όσον αφορά το ζήτημα των κτιρίων, ημείς οι πρόσφυγες πληρεξούσιοι μέχρι σήμερον δεν ηδυνήθημεν να ανακαλύψωμεν το αρμόδιον τμήμα, το οποίον επιλαμβάνεται της κατασκευής σχολικών κτιρίων.
»Το Υπουργείον της Παιδείας μας παραπέμπει εις το Υπουργείον Προνοίας, το Υπουργείον Προνοίας εις το Ταμείον Περιθάλψεως, το Ταμείον Περιθάλψεως εις την Επιτροπήν Αποκαταστάσεως και η Επιτροπή Αποκαταστάσεως μας παραπέμπει εκ νέου εις το Υπουργείον της Παιδείας και ούτως επαναλαμβάνεται αυτός ο φαύλος κύκλος και μέχρι σήμερον δεν κατωρθώσαμεν να μάθωμεν που άραγε είναι το τμήμα εκείνο το αρμόδιον, το οποίον θα μας φτιάση χωρίς παζαρλίκια σχολικά κτίρια μιας και δύο τάξεων».
- Πηγή: Λεωνίδας Ιασονίδης, Η εγκατάσταση των προσφύγων (1924), [Νίκος Ανδριώτης εισαγωγή /ιστορικός σχολιασμός], έκδοση του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 2015, σ. 35-36.
ΦΩΤΟ Καρτ βιζίτ του Λεωνίδα Ιασονίδη (πηγή: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»)
ΠΗΓΗ pontosnews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου