“War is the realm of uncertainty; three quarters of the factors on which action in war is based are wrapped in a fog of greater or lesser uncertainty” – Carl von Clausewitz / Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Πρώσος Στρατηγός Carl von Clausewitz ξεκινάει να γράφει το περίφημο βιβλίο του «Περί Πολέμου» (γερμανικά: Vom Kriege, αγγλικά: On War), το οποίο θα αποτελέσει –μαζί με τα γραπτά του Θουκυδίδη και του Σουν Τζου– τη βάση της στρατηγικής σκέψης του 20ου και 21ου αιώνα. Μέσα στο βιβλίο του, ο Clausewitz κάνει αναφορά στην τυχαιότητα των στρατιωτικών επιχειρήσεων καθώς και στο χαοτικό περιβάλλον με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι οι στρατιωτικοί ηγέτες. Αν και στο βιβλίο δεν αναφέρεται πουθενά η φράση «ομίχλη του πολέμου» (αγγλικά: fog of war), αυτή περιγράφει με εξαιρετικά γλαφυρό και ξεκάθαρο τρόπο, την πραγματικότητα στα πεδία των μαχών, η οποία έμεινε αναλλοίωτη μέχρι τα τέλη του προηγούμενου αιώνα.
Του Σώζοντα Α. ΛΕΒΕΝΤΟΠΟΥΛΟΥ (MSc, PhDc)
Managing Director ZONOS SYSTEMS
Σχεδόν έναν αιώνα μετά θα γίνει κάτι που σχεδόν κανένας τότε δεν κατάλαβε τη σημασία του, αλλά και την επίδραση που θα είχε, συνδυαστικά με άλλα γεγονότα τα οποία «έτρεξαν» σχεδόν ταυτόχρονα την ίδια περίοδο, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, νόμιμης ή μη. Στα τέλη του 1969,
στάλθηκε το πρώτο μήνυμα μεταξύ δυο υπολογιστών με τη χρήση μια μεθόδου η οποία είναι γνωστή ως packet switching. Η τεχνολογία αυτή αποτελούσε μια από τις μεθόδους στις οποίες βασίστηκε η λειτουργία του ARPANET, του παππού του σημερινού INTERNET. Η λειτουργία αυτού του πρωτόλειου δικτύου έκανε δυνατή την άμεση πρόσβαση σε πληροφορία (οι πρώτοι κόμβοι του ARPANET ήταν αμερικάνικα πανεπιστήμια και δημόσιοι οργανισμοί, όπως η NASA) και τη δυνατότητα της ταχύτερης επεξεργασίας των δεδομένων.Η –ψηφιακή– ζωή μας σήμερα, κυριαρχείται από δύο βασικούς νόμους, ο πρώτος είναι ο νόμος του Moore, ο οποίος –εξαιρετικά απλοϊκά– αναφέρει ότι η επεξεργαστική ισχύς ενός ολοκληρωμένου κυκλώματος θα διπλασιάζεται κάθε δυο χρόνια, ο δεύτερος ο νόμος του Kryder, ο οποίος περιγράφει την ικανότητα αλλά και την αναγκαιότητα αποθήκευσης των συλλεγόμενων δεδομένων και των επεξεργασμένων πληροφοριών. Οι δυνατότητες που ανοίχθηκαν τα τελευταία χρόνια είναι πραγματικά άπειρες, δεν είναι όμως άμοιρες λαθών, παραλείψεων, ή κακόβουλης χρήσης και εκμετάλλευσης.
Όπως ήταν φυσικό, αυτές οι δυνατότητες εφαρμόστηκαν ταχύτατα και στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Πλέον οι στρατιωτικοί διοικητές μπορούσαν να δουν με εξαιρετική ευκρίνεια τα ίχνη κινούμενων δυνάμεων, να επικοινωνούν με ευκολία ανεξάρτητα καιρού ή χωρικής τοποθέτησης, ενώ τα υπολογιστικά συστήματα μετέτρεψαν πολύπλοκους υπολογισμούς σε απλές πράξεις.
Όμως, κάπου στις αρχές του 21ου αιώνα, διαπιστώθηκε κάτι περίεργο. Αν και τα πρωτογενή δεδομένα υπήρχαν, η επεξεργασία τους, η δημιουργία των κατάλληλων προϊόντων και η μετέπειτα αξιοποίηση, ήταν σχεδόν αδύνατη, ακόμα και με τη χρήση των πλέον «ισχυρών» και αποτελεσματικών τεχνολογιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι απαιτούνταν μέρες ή και εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η επεξεργασία πληροφοριών που συνέλεγαν εκατοντάδες πλατφόρμες στο Αφγανιστάν, χρόνος που ουσιαστικά καθιστούσε αυτές τις πληροφορίες άχρηστες.
Στην πράξη οι Ένοπλες Δυνάμεις βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωπες με κάτι που ήταν γνωστό ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, την «έκθεση» σε μια πλημμύρα πληροφοριών και δεδομένων, την οποία το υποκείμενο (είτε είναι άνθρωπος, είτε είναι διαδικασία, είτε είναι υπολογιστικό σύστημα) αδυνατεί να επεξεργαστεί και να αξιοποιήσει. Στα αγγλικά ο όρος που χρησιμοποιείται είναι το INFORMATION OVERLOAD. Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε μια τέτοια κατάσταση ποικίλουν, από εξαιρετικά μεγάλο όγκο δεδομένων, σε περιορισμένη γνωστική ικανότητα, σε περιορισμένη προσοχή στην ολοκλήρωση ενός σκοπού, κ,λπ.
Πολλές φορές στη Στρατιωτική Ιστορία έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου μια κρίσιμης σημασίας πληροφορία πέρασε απαρατήρητη, ή δεν έγινε γνωστή όταν έπρεπε. Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα, αποτελεί η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, πριν σχεδόν έναν μήνα. Είναι πλέον σαφές, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ, υπέστησαν έναν στρατηγικό και τακτικό αιφνιδιασμό. Αν και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τους λόγους αυτού του αιφνιδιασμού, η πιθανότητα να έχει συμβεί λόγω της «υπερ-προσφοράς» πληροφορίας (η οποία δεν αποκλείεται να γίνεται και με ηθελημένο και σχεδιασμένο τρόπο) δεν μπορεί να αποκλειστεί και θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά από όσους παρακολουθούν με προσοχή τα τεκταινόμενα. Τα πράγματα δεν πρόκειται να γίνουν πιο απλά κι ας το λάβουμε σοβαρά υπόψη…
ΠΗΓΗ defence-point
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου