Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2011

Σύνταγμα: Ο Πρόεδρος μπορεί να διωχθεί ποινικά

Από το ιστολόγιο http://www.kathimerini.com.cy/
Η ευθύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας, είπε ο Πόλυς Πολυβίους, είναι θεσμική και προσωπική, σαφής και αυταπόδεικτη. Προκύπτει και ποινική ευθύνη; 
Της Μιράντας Λυσάνδρου
  Όπως ανέφερε ο κ. Πολυβίου μπορεί να διωχθεί ποινικά όποιος είναι ενήμερος μιας κατάστασης πραγμάτων η οποία εάν αφεθεί να συνεχίσει χωρίς θεραπεία, εγκυμονεί άμεσο κίνδυνο για την ασφάλεια τρίτων.
Ο Πόλυς Πολυβίου στο πόρισμά του ήταν σαφής σε ότι αφορά στην ευθύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας για την τραγωδία στο Μαρί η οποία στοίχησε τη ζωή σε 13 ανθρώπους. Σημειώνει επί λέξει ότι «η ευθύνη του Προέδρου της Δημοκρατίας, θεσμική και προσωπική, είναι σαφής και αυταπόδεικτη».

Το υπέρτατο καθήκον του Προέδρου της Δημοκρατίας αναφέρει μεταξύ άλλων, είναι «η ασφάλεια των πολιτών, και ιδιαίτερα εκείνων που υπηρετούν στο στράτευμα, εφόσον κατά κανόνα τα πρόσωπα αυτά στρατολογούνται και δεν έχουν επιλογή κατά πόσο να καταταγούν ή όχι στις στρατιωτικές δυνάμεις της Δημοκρατίας. Δεν υπάρχει οποιαδήποτε πολιτική που να επιτρέπει απόκλιση από το καθήκον αυτό. Ο Πρόεδρος έχει την ηθική, θεσμική και νομική ευθύνη να μην επιτρέψει σε οποιοδήποτε τμήμα ή αρχή της κυβέρνησης να παραγνωρίσει το υπέρτατο αυτό καθήκον. Σε περίπτωση που ο Πρόεδρος ολιγωρήσει ή αμελήσει να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την ασφάλεια των πολιτών της Δημοκρατίας και ιδιαίτερα των μελών του στρατεύματος, θα πρέπει να του αποδοθεί σοβαρότατη ευθύνη, και όχι μόνο θεσμική».

Και καταλήγει στο σημείο στο οποίο αναφέρεται ειδικά στον Πρόεδρο Χριστόφια: «… Το συμπέρασμα μου είναι ότι η κύρια ευθύνη για την τραγωδία και τα συνεπακόλουθα της βαρύνει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας».
Ο κ. Πολυβίου αφιερώνει αρκετές από τις σελίδες του πορίσματός του στο ζήτημα των ποινικών ευθυνών και ξεκαθαρίζει ότι η απόφαση για την ύπαρξή τους, η οποία να δικαιολογεί έναρξη ποινικής δίωξης ανήκει δυνάμει του άρθρου 113 του Συντάγματος στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Επομένως, σημειώνει, οποιαδήποτε διαπίστωση ή κρίση σε σχέση με τις ποινικές ευθύνες του θέματος θα πρέπει να διατυπωθεί με μεγάλη προσοχή και χωρίς οποιαδήποτε ονομαστική αναφορά.

Επισημαίνει, ωστόσο, ότι με βάση το υλικό και τη μαρτυρία που έχει ενώπιόν του έχει την άποψη ότι επιβάλλεται η υπό του Γενικού Εισαγγελέα μελέτη του ενδεχομένου να έχουν διαπραχθεί διάφορα ποινικά αδικήματα, μεταξύ αυτών και του ποινικού αδικήματος της πρόκλησης θανάτου λόγω αδικαιολόγητης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης κατά παράβαση του άρθρου 210 του Ποινικού Κώδικα, κεφάλαιο 154, καθώς και του ποινικού αδικήματος της ανθρωποκτονίας κατά παράβαση του άρθρου 205 του Ποινικού Κώδικα.

Ένα από τα ερωτήματα που προκύπτει αλλά αφήνεται αναπάντητο και στην κρίση του Γενικού Εισαγγελέα είναι κατά πόσο ο Πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας, εφόσον σύμφωνα με το πόρισμα έχει την κύρια ευθύνη για την τραγωδία πρέπει και μπορεί να διωχθεί ποινικά.

Τι λέει το ΣύνταγμαΣύμφωνα με το άρθρο 45 του Συντάγματος το οποίο αναφέρεται στις ασυλίες του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις, αυτό είναι δυνατόν μόνο κατά τη λήξη της θητείας του. Όπως αναφέρεται στο άρθρο 45, παράγραφος 1, ο Πρόεδρος ή Αντιπρόεδρος δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε δίωξη κατά τη διάρκεια της θητείας του, εκτός κι εάν το παράπτωμά του αφορά εσχάτη προδοσία και ύστερα από κατηγορία του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού του και μετά από ψήφισμα της Βουλής. Μπορεί επίσης να διωχθεί για οποιοδήποτε αδίκημα ατιμωτικό ή ηθικής αισχρότητας με άδεια του Προέδρου του Ανωτάτου.

Σύμφωνα όμως με την παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου, «ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας δεν διώκεται για οποιοδήποτε αδίκημα που διαπράχθηκε από αυτόν κατά την άσκηση του λειτουργήματός του, όμως μπορεί να διωχθεί μετά τη λήξη της θητείας του για οποιοδήποτε άλλο αδίκημα που διαπράχθηκε κατά τη διάρκειά της».
Ο Π. Πολυβίου αναλύει τα άρθρα 205 και 210 του Ποινικού ΚώδικαΟ κ. Πολυβίου αναφερόμενος σε προηγούμενες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου επισημαίνει ότι δικαιολογείται ποινική δίωξη με βάση το άρθρο 210 του ποινικού κώδικα ως εξής:

1. Αν ένας είναι ενήμερος μιας κατάστασης πραγμάτων η οποία εάν αφεθεί να συνεχισθεί χωρίς θεραπεία εγκυμονεί άμεσο κίνδυνο για την ασφάλεια τρίτων και είτε αδιαφορήσει είτε αποδεχτεί τη συνέχιση της, αυτό συνιστά αλόγιστη συμπεριφορά.

2. Η γνώση συνήθως συνεπάγεται ευθύνη υπό την έννοια ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζονται εμφανείς ή ορατοί κίνδυνοι, ιδιαίτερα όταν κάποιο πρόσωπο έχει τη δυνατότητα να ενεργήσει αποτρεπτικά ή να λάβει τα απαραίτητα μέτρα είτε για την εξουδετέρωση του κινδύνου, είτε για την καταστολή του από άλλους.

3. Έννοιες όπως το αλόγιστο και το απερίσκεπτο της συμπεριφοράς, καθώς και το επικίνδυνο κάποιας πράξης ή παράλειψης, αντιμετωπίζονται με βάση την κοινή λογική. Εμφανείς κίνδυνοι δεν πρέπει να παραβλέπονται ούτε και να επιδεικνύεται αδιαφορία για την ασφάλεια τρίτων.

4. Νομική κρίση σε σχέση με το υπό κρίση άρθρο δεν έχει μόνο το πρόσωπο που βρίσκεται στη δίνη των πραγμάτων ή πιο κοντά στο συμβάν που προκαλεί τον θάνατο, αλλά και τα πρόσωπα που μπορεί να θεωρηθούν συνεργοί, ιδιαίτερα πρόσωπα που λόγω της θέσης ή αξιώματος ή αρμοδιότητας ή καθήκοντος έχουν την κύρια ευθύνη αντιμετώπισης της κατάστασης που σαφώς εγκυμονεί κινδύνους.

Κι αναφέρει πιο κάτω: «Με βάση όλα τα πιο πάνω, είναι εμφανές ότι στην παρούσα περίπτωση υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο διάπραξης του αδικήματος που προβλέπεται από το άρθρο 210 του Ποινικού Κώδικα από διάφορα πρόσωπα τα οποία επέδειξαν «αλόγιστη, απερίσκεπτη ή επικίνδυνη συμπεριφορά». Αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ο κίνδυνος πρόκλησης θανάτου από τη μη αντιμετώπιση της κατάστασης που υπήρχε, δηλαδή την υπαίθρια παρουσία του τεράστιου φορτίου εκρηκτικών εντός στρατοπέδου της Εθνικής Φρουράς, ήταν όχι μόνο εύλογα προβλεπτός αλλά και πολύ πιθανός, με την πάροδο του χρόνου η οποία συνεπάγετο αλλοίωση του περιεχομένου των εμπορευματοκιβωτίων. Έκδηλοι και σοβαροί κίνδυνοι αγνοήθηκαν, και, γενικά, επεδείχθη πρωτοφανής αδιαφορία έναντι εμφανών κινδύνων».

Και πιο κάτω σημειώνει: «Δόθηκε, σε διάφορους εμπλεκόμενους, η ευκαιρία να προωθήσουν και/ή να συμβάλουν σε επίλυση του προβλήματος και σε εξουδετέρωση του κινδύνου. Η ευκαιρία αυτή παραγνωρίστηκε και αγνοήθηκε, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να μην επιλυθεί και να λάβει χώρα η έκρηξη που προκάλεσε το θάνατο σε 13 πρόσωπα. Για τους πιο πάνω λόγους, κρίνω ότι το υλικό ενώπιον μου αποκαλύπτει το σοβαρό ενδεχόμενο διάπραξης του ποινικού αδικήματος που προβλέπεται από το άρθρο 210 του Ποινικού Κώδικα από διάφορα εμπλεκόμενα πρόσωπα»…

Ευθύνη προκύπτει κι από το άρθρο 205 του Ποινικού Κώδικα, κεφ. 154, σύμφωνα με τον Πόλυ Πολυβίου.
www.kathimerini.com.cy

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου