Από το dete
Στα Λεχαινά της
Ηλείας γεννήθηκε το 1866 ο Ελληνας συγγραφέας Ανδρέας Καρκαβίτσας, που πέθανε στο Μαρούσι Αττικής από φυματίωση το 1922. Το σπίτι του Καρκαβίτσα στα Λεχαινά, κοντά στην αγορά, υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι αξιοθέατο της πόλης.
Προτομή του Καρκαβίτσα υπάρχει στην πλατεία Αγίου Δημητρίου, όπου και ο ομώνυμος καθεδρικός ναός της πόλης. Η πλοκή του έργου του "Λυγερή" εκτυλίσσεται στα Λεχαινά -μια ζωηρή εικόνα της ζωής στη μικρή και ανεξέλικτη κοινωνία μιας ελληνικής επαρχίας. Τα ήθη, τα έθιμα, οι συνήθειες και οι παραδόσεις της ελληνικής επαρχίας»...
Το παραπάνω κείμενο αντιγράψαμε από την ιστοσελίδα του δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης. Μια ακριβής μαρτυρία για το πρόσωπο ενός μεγάλου συγγραφέα, τον τόπο και τον χρόνο. Εκεί ο Ανδρέας Καρκαβίτσας πέρασε τα παιδικά και νεανικά χρόνια του αλλά και πολλά καλοκαίρια της ζωής του.
Εκεί φιλοξένησε τον Γρηγόριο Ξενόπουλο. Εκεί συναντιόταν με τους λόγιους της εποχής του. Ολα παραμένουν ίδια και σήμερα εκτός από το «αξιοθέατο της πόλης», το σπίτι με τις πικροδάφνες του Ανδρέα Καρκαβίτσα. Αυτό το γκρέμισαν «σαν αυθαίρετο και εστία μόλυνσης» οι οικιστές των αυθαιρέτων της περιοχής.
«Με ποιο δικαίωμα γκρέμισαν το έμβλημα των Λεχαινών;»
«Αραγε, από πού αντλεί αυτή την εξουσία ο Σύλλογος των (αυθαίρετων) Οικιστών; Ποιος νόμος τούς δίνει το δικαίωμα να κατεδαφίζουν κτίσματα σε δημόσια παραλιακή έκταση, τα εκατοντάδες κτίσματα της οποίας έχουν από το 1997 χαρακτηρισθεί αυθαίρετα και παράνομα; Εδώ ας απαντήσουν οι αρμόδιες διοικητικές και δικαστικές αρχές.
Εγείρεται όμως και ένα άλλο θέμα μείζονος πολιτιστικής και κοινωνικής σημασίας. Με ποιο ηθικό δικαίωμα οι όποιοι (αυθαίρετοι εν προκειμένω) οικιστές μπορούν να αλλοιώνουν την ιστορική φυσιογνωμία ενός τόπου και στην περίπτωσή μας την παραλία του Αη-Θανάση - Αγίου Παντελεήμονος με την κατεδάφιση ενός έστω και ερειπωμένου σπιτιού που συνδέεται με το όνομα-έμβλημα των Λεχαινών ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ; Αντί να φροντίσουν να διασωθεί, το εξαφάνισαν. Με ποιο δικαίωμα; Εδώ ας απαντήσει η τοπική κοινωνία! Για όσους δεν ξέρουν ή και για όσους θέλουν να ξεχνούν, αυτό το παραλιακό σπίτι, το πνιγμένο στις πικροδάφνες, της οικογένειας του μεγάλου μας συγγραφέα Ανδρέα Καρκαβίτσα το έχτισε προ αμνημονεύτων χρόνων ο επίσης γνωστός συγγραφέας και αδελφός του Ανδρέα, ο Κώστας Καρκαβίτσας (ευεργέτης του δήμου Λεχαινών -ο δρόμος προς την παραλία φέρει το όνομά του), ο οποίος μέσα από το μοναδικό του βιβλίο "Ο Διαολής και άλλα διηγήματα" διασώζει στους αιώνες όσα ευκαιριακοί οικιστές προσπαθούν να ισοπεδώσουν με περισσή ευκολία... Διασώζει την Ιστορία, τον πολιτισμό και την αισθητική αυτού του τόπου!» τονίζουν σε κοινή ανακοίνωσή τους η Ενωση Πολιτών για την Οικολογία και το Περιβάλλον, η Πολιτιστική Ομάδα Φράγμα και η Μορφωτική Ενωση Λεχαινών «Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας».
Οι άνθρωποι του Συλλόγου Οικιστών, από την άλλη, με απόφαση της γενικής συνέλευσής τους, γκρέμισαν το σπίτι γιατί, όπως υποστηρίζουν, επρόκειτο για «ένα ερείπιο-εστία μόλυνσης για την περιοχή» και προσθέτουν: «Επρεπε να καθαριστεί ο χώρος από το ερειπωμένο σπίτι και στη θέση του να κατασκευαστεί πλατεία».
«Θα καταφύγουμε στη Δικαιοσύνη»
Οι εναπομείναντες συγγενείς και κληρονόμοι εκφράζουν αγανάκτηση: «Αυθαιρέτησαν και αυτοδίκησαν χωρίς καθόλου να μας ειδοποιήσουν. Το μάθαμε όταν είχαν απομακρύνει και τα μπάζα. Μόνον οι πικροδάφνες έμειναν. Θα καταφύγουμε στη Δικαιοσύνη» δηλώνει η κ. Ευγενία Αδαμοπούλου, το γένος Καρκαβίτσα. Οπως μας εξηγεί: «Οταν το 2001 έγινε μια προσπάθεια από το κράτος να κατεδαφιστούν τα αυθαίρετα της παραλίας, το σπίτι του Ανδρέα Καρκαβίτσα χρησιμοποιήθηκε ως όπλο από όσους είχαν αυθαιρετήσει στον αιγιαλό, για να χαρακτηριστεί οικισμός. Αργότεροι, οι ίδιοι άρχισαν πόλεμο. Κάθε φορά που θέλαμε να το επισκευάσουμε, μας έστελναν την Αστυνομία. Φέτος ήμουν αποφασισμένη να φτιάξω το σπίτι, όμως με πρόλαβαν τα γεγονότα».
Οπως αναφέρει σε ένα σύντομο ημερολόγιο ο κ. Διονύσης Κράγκαρης, μέλος της Ενωσης Πολιτών για την Οικολογία και το Περιβάλλον, και της Πολιτιστικής Ομάδας Φράγμα: «Το 1991 ιδρύεται Εταιρεία Φίλων Μουσείου "Ανδρέα Καρκαβίτσα" (αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία) με σκοπό τη δημιουργία Μουσείου Καρκαβίτσα στο ισόγειο του πατρικού σπιτιού του συγγραφέα ιδιοκτησίας των κληρονόμων της αδελφής του Ευγενίας. Η προσπάθεια δεν τελεσφόρησε λόγω διαφωνίας των κληρονόμων με το υπουργείο Πολιτισμού στο θέμα της αναπαλαίωσης του κτιρίου και των τοιχογραφιών του με έξοδα του υπουργείου».
Κάθε χρόνο γίνονται στα Λεχαινά εκδηλώσεις, τα Καρκαβίτσεια, στη μνήμη του συγγραφέα. Ο τάφος του βρίσκεται στο μικρό νεκροταφείο της πόλης. Το Α' Δημοτικό σχολείο Λεχαινών φέρει το όνομά του. Κι όμως...
Ο δήμαρχος Ανδραβίδας-Κυλλήνης Δημήτριος Αρβανίτης δηλώνει άγνοια. Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών στον δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης Χρήστος Παλαιολόγος, ο οποίος αμέσως μετά το γκρέμισμα του σπιτιού εμφανίστηκε να μαζεύει τα μπάζα από την παραλία, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και εξήγησε ότι ο δήμος δεν εμπλέκεται στην κατεδάφιση του σπιτιού, ενώ η παρουσία του στον καθαρισμό της παραλίας ήταν ιδιωτική.
«Με φώναξαν οι οικιστές να καθαρίσω την παραλία. Δεν γνώριζα ότι το ερείπιο ήταν το παραλιακό σπίτι του Καρκαβίτσα. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα αντιδρούσα διαφορετικά» υποστήριξε κατηγορηματικά και διευκρίνισε ότι η πρόεδρος των Οικιστών Ζωή Τσουράπα τον κάλεσε να πετάξει τα μπάζα ως ιδιώτης. «Ο δήμος σε συνεργασία με την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου παίρνει εντολές και τα πρωτόκολλα κατεδάφισης. Τώρα ο Σύλλογος με τι αρμοδιότητες προέβη σε αυτήν την ενέργεια δεν το γνωρίζω» ανέφερε.
Από την πλευρά της, η Ζωή Τσουράπα υποστηρίζει: «Ο χρόνος είχε κατεδαφίσει το σπίτι και είχε απομείνει μια μικρή γωνία -ένα μέτρο από τη μία και εκατοστά από την άλλη». Η ίδια δηλώνει: «Ο Σύλλογος Οικιστών σκοπεύει να φτιάξει μια τιμητική αναμνηστική πλακέτα για τον Ανδρέα Καρκαβίτσα».
- Πηγές και φωτογραφικό υλικό: Ενωση Πολιτών για την Οικολογία και το Περιβάλλον, Πολιτιστική Ομάδα Φράγμα και κ. Ευγενία Αδαμοπούλου, φιλόλογος, ιστορικός, απόγονος της οικογενείας Καρκαβίτσα.
Είχε αξία ύπαρξης
Θα μπορέσει, άραγε, αυτή η πλακέτα να διορθώσει την εξαφάνιση του οικήματος; Ο κ. Διονύσης Κράγκαρης μας δίνει την απάντηση: «Αυτό το σπιτάκι ήταν της οικογένειας Καρκαβίτσα.
Μικρό και παραθαλάσσιο στην παραλία των Λεχαινών. Εκεί παραθέριζαν το καλοκαίρι τα μέλη της οικογένειας. Θα μπορούσε ο δήμος όλο αυτό το διάστημα να έχει ενδιαφερθεί και να ζητήσει τη διατήρηση του οικήματος. Να ζητήσει την παραχώρηση από το Δημόσιο της χρήσης του χώρου αυτού και στη θέση του να κατασκευάσει πάλι ένα όμοιο σπιτάκι και να τιμηθεί και η μνήμη του Ανδρέα Καρκαβίτσα».
Να σημειώσουμε ότι σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν σπίτια όπου γεννήθηκαν ή έζησαν σπουδαίοι άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, και πολλά από αυτά παραμένουν ερείπια που κινδυνεύουν να έχουν την ίδια τύχη με το καλοκαιρινό σπιτάκι του Ανδρέα Καρκαβίτσα στα Λεχαινά.
Στα Λεχαινά της
Προτομή του Καρκαβίτσα υπάρχει στην πλατεία Αγίου Δημητρίου, όπου και ο ομώνυμος καθεδρικός ναός της πόλης. Η πλοκή του έργου του "Λυγερή" εκτυλίσσεται στα Λεχαινά -μια ζωηρή εικόνα της ζωής στη μικρή και ανεξέλικτη κοινωνία μιας ελληνικής επαρχίας. Τα ήθη, τα έθιμα, οι συνήθειες και οι παραδόσεις της ελληνικής επαρχίας»...
Το παραπάνω κείμενο αντιγράψαμε από την ιστοσελίδα του δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης. Μια ακριβής μαρτυρία για το πρόσωπο ενός μεγάλου συγγραφέα, τον τόπο και τον χρόνο. Εκεί ο Ανδρέας Καρκαβίτσας πέρασε τα παιδικά και νεανικά χρόνια του αλλά και πολλά καλοκαίρια της ζωής του.
Εκεί φιλοξένησε τον Γρηγόριο Ξενόπουλο. Εκεί συναντιόταν με τους λόγιους της εποχής του. Ολα παραμένουν ίδια και σήμερα εκτός από το «αξιοθέατο της πόλης», το σπίτι με τις πικροδάφνες του Ανδρέα Καρκαβίτσα. Αυτό το γκρέμισαν «σαν αυθαίρετο και εστία μόλυνσης» οι οικιστές των αυθαιρέτων της περιοχής.
«Με ποιο δικαίωμα γκρέμισαν το έμβλημα των Λεχαινών;»
«Αραγε, από πού αντλεί αυτή την εξουσία ο Σύλλογος των (αυθαίρετων) Οικιστών; Ποιος νόμος τούς δίνει το δικαίωμα να κατεδαφίζουν κτίσματα σε δημόσια παραλιακή έκταση, τα εκατοντάδες κτίσματα της οποίας έχουν από το 1997 χαρακτηρισθεί αυθαίρετα και παράνομα; Εδώ ας απαντήσουν οι αρμόδιες διοικητικές και δικαστικές αρχές.
Εγείρεται όμως και ένα άλλο θέμα μείζονος πολιτιστικής και κοινωνικής σημασίας. Με ποιο ηθικό δικαίωμα οι όποιοι (αυθαίρετοι εν προκειμένω) οικιστές μπορούν να αλλοιώνουν την ιστορική φυσιογνωμία ενός τόπου και στην περίπτωσή μας την παραλία του Αη-Θανάση - Αγίου Παντελεήμονος με την κατεδάφιση ενός έστω και ερειπωμένου σπιτιού που συνδέεται με το όνομα-έμβλημα των Λεχαινών ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ; Αντί να φροντίσουν να διασωθεί, το εξαφάνισαν. Με ποιο δικαίωμα; Εδώ ας απαντήσει η τοπική κοινωνία! Για όσους δεν ξέρουν ή και για όσους θέλουν να ξεχνούν, αυτό το παραλιακό σπίτι, το πνιγμένο στις πικροδάφνες, της οικογένειας του μεγάλου μας συγγραφέα Ανδρέα Καρκαβίτσα το έχτισε προ αμνημονεύτων χρόνων ο επίσης γνωστός συγγραφέας και αδελφός του Ανδρέα, ο Κώστας Καρκαβίτσας (ευεργέτης του δήμου Λεχαινών -ο δρόμος προς την παραλία φέρει το όνομά του), ο οποίος μέσα από το μοναδικό του βιβλίο "Ο Διαολής και άλλα διηγήματα" διασώζει στους αιώνες όσα ευκαιριακοί οικιστές προσπαθούν να ισοπεδώσουν με περισσή ευκολία... Διασώζει την Ιστορία, τον πολιτισμό και την αισθητική αυτού του τόπου!» τονίζουν σε κοινή ανακοίνωσή τους η Ενωση Πολιτών για την Οικολογία και το Περιβάλλον, η Πολιτιστική Ομάδα Φράγμα και η Μορφωτική Ενωση Λεχαινών «Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας».
Οι άνθρωποι του Συλλόγου Οικιστών, από την άλλη, με απόφαση της γενικής συνέλευσής τους, γκρέμισαν το σπίτι γιατί, όπως υποστηρίζουν, επρόκειτο για «ένα ερείπιο-εστία μόλυνσης για την περιοχή» και προσθέτουν: «Επρεπε να καθαριστεί ο χώρος από το ερειπωμένο σπίτι και στη θέση του να κατασκευαστεί πλατεία».
«Θα καταφύγουμε στη Δικαιοσύνη»
Οι εναπομείναντες συγγενείς και κληρονόμοι εκφράζουν αγανάκτηση: «Αυθαιρέτησαν και αυτοδίκησαν χωρίς καθόλου να μας ειδοποιήσουν. Το μάθαμε όταν είχαν απομακρύνει και τα μπάζα. Μόνον οι πικροδάφνες έμειναν. Θα καταφύγουμε στη Δικαιοσύνη» δηλώνει η κ. Ευγενία Αδαμοπούλου, το γένος Καρκαβίτσα. Οπως μας εξηγεί: «Οταν το 2001 έγινε μια προσπάθεια από το κράτος να κατεδαφιστούν τα αυθαίρετα της παραλίας, το σπίτι του Ανδρέα Καρκαβίτσα χρησιμοποιήθηκε ως όπλο από όσους είχαν αυθαιρετήσει στον αιγιαλό, για να χαρακτηριστεί οικισμός. Αργότεροι, οι ίδιοι άρχισαν πόλεμο. Κάθε φορά που θέλαμε να το επισκευάσουμε, μας έστελναν την Αστυνομία. Φέτος ήμουν αποφασισμένη να φτιάξω το σπίτι, όμως με πρόλαβαν τα γεγονότα».
Οπως αναφέρει σε ένα σύντομο ημερολόγιο ο κ. Διονύσης Κράγκαρης, μέλος της Ενωσης Πολιτών για την Οικολογία και το Περιβάλλον, και της Πολιτιστικής Ομάδας Φράγμα: «Το 1991 ιδρύεται Εταιρεία Φίλων Μουσείου "Ανδρέα Καρκαβίτσα" (αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία) με σκοπό τη δημιουργία Μουσείου Καρκαβίτσα στο ισόγειο του πατρικού σπιτιού του συγγραφέα ιδιοκτησίας των κληρονόμων της αδελφής του Ευγενίας. Η προσπάθεια δεν τελεσφόρησε λόγω διαφωνίας των κληρονόμων με το υπουργείο Πολιτισμού στο θέμα της αναπαλαίωσης του κτιρίου και των τοιχογραφιών του με έξοδα του υπουργείου».
Κάθε χρόνο γίνονται στα Λεχαινά εκδηλώσεις, τα Καρκαβίτσεια, στη μνήμη του συγγραφέα. Ο τάφος του βρίσκεται στο μικρό νεκροταφείο της πόλης. Το Α' Δημοτικό σχολείο Λεχαινών φέρει το όνομά του. Κι όμως...
Ο δήμαρχος Ανδραβίδας-Κυλλήνης Δημήτριος Αρβανίτης δηλώνει άγνοια. Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών στον δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης Χρήστος Παλαιολόγος, ο οποίος αμέσως μετά το γκρέμισμα του σπιτιού εμφανίστηκε να μαζεύει τα μπάζα από την παραλία, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και εξήγησε ότι ο δήμος δεν εμπλέκεται στην κατεδάφιση του σπιτιού, ενώ η παρουσία του στον καθαρισμό της παραλίας ήταν ιδιωτική.
«Με φώναξαν οι οικιστές να καθαρίσω την παραλία. Δεν γνώριζα ότι το ερείπιο ήταν το παραλιακό σπίτι του Καρκαβίτσα. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα αντιδρούσα διαφορετικά» υποστήριξε κατηγορηματικά και διευκρίνισε ότι η πρόεδρος των Οικιστών Ζωή Τσουράπα τον κάλεσε να πετάξει τα μπάζα ως ιδιώτης. «Ο δήμος σε συνεργασία με την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου παίρνει εντολές και τα πρωτόκολλα κατεδάφισης. Τώρα ο Σύλλογος με τι αρμοδιότητες προέβη σε αυτήν την ενέργεια δεν το γνωρίζω» ανέφερε.
Από την πλευρά της, η Ζωή Τσουράπα υποστηρίζει: «Ο χρόνος είχε κατεδαφίσει το σπίτι και είχε απομείνει μια μικρή γωνία -ένα μέτρο από τη μία και εκατοστά από την άλλη». Η ίδια δηλώνει: «Ο Σύλλογος Οικιστών σκοπεύει να φτιάξει μια τιμητική αναμνηστική πλακέτα για τον Ανδρέα Καρκαβίτσα».
- Πηγές και φωτογραφικό υλικό: Ενωση Πολιτών για την Οικολογία και το Περιβάλλον, Πολιτιστική Ομάδα Φράγμα και κ. Ευγενία Αδαμοπούλου, φιλόλογος, ιστορικός, απόγονος της οικογενείας Καρκαβίτσα.
Είχε αξία ύπαρξης
Θα μπορέσει, άραγε, αυτή η πλακέτα να διορθώσει την εξαφάνιση του οικήματος; Ο κ. Διονύσης Κράγκαρης μας δίνει την απάντηση: «Αυτό το σπιτάκι ήταν της οικογένειας Καρκαβίτσα.
Μικρό και παραθαλάσσιο στην παραλία των Λεχαινών. Εκεί παραθέριζαν το καλοκαίρι τα μέλη της οικογένειας. Θα μπορούσε ο δήμος όλο αυτό το διάστημα να έχει ενδιαφερθεί και να ζητήσει τη διατήρηση του οικήματος. Να ζητήσει την παραχώρηση από το Δημόσιο της χρήσης του χώρου αυτού και στη θέση του να κατασκευάσει πάλι ένα όμοιο σπιτάκι και να τιμηθεί και η μνήμη του Ανδρέα Καρκαβίτσα».
Να σημειώσουμε ότι σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν σπίτια όπου γεννήθηκαν ή έζησαν σπουδαίοι άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, και πολλά από αυτά παραμένουν ερείπια που κινδυνεύουν να έχουν την ίδια τύχη με το καλοκαιρινό σπιτάκι του Ανδρέα Καρκαβίτσα στα Λεχαινά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου