Του Ν.Λυγερού
Η θεωρία του Διεθνούς Δικαίου βασίζεται πάνω στα θεμέλια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και κατά συνέπεια φλερτάρει εύκολα με την ουτοπία όταν αντιμετωπίζει γεωστρατηγικά προβλήματα. Αυτό το παράδοξο αν δεν γίνει κατανοητό από το μελετητή, τότε θα υποστεί το κόστος των στρατιωτικών τεχνασμάτων και δεν θα είναι ικανός να βοηθήσει τον άμαχο πληθυσμό από μία σύρραξη ή το λαό από μία γενοκτονία. Διότι, η πραγματικότητα είναι σκληρή στα πλαίσια της πολεμολογίας. Έτσι ακόμα και η δικαστική καταδίκη δίχως κυρώσεις δεν μπορεί να εξασφαλίσει μία μη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είμαστε, λοιπόν, αναγκασμένοι να σκεφτούμε τις αδυναμίες του Διεθνούς Δικαίου μέσα στο πλαίσιο της στρατηγικής. Κι ένα σοβαρό πρόβλημα είναι το εξής.
Εάν ένα κράτος γνωρίζει ότι θα πληγεί από ένα άλλο, αν δεν επιχειρήσει πρώτο την επίθεση, ακόμα και αν είναι παράνομη η κίνησή του για το Διεθνές Δίκαιο, θα πάρει την πρωτοβουλία της επιχείρησης, διότι δεν θα υπάρξουν όχι μόνο ουσιαστικές κυρώσεις αλλά ούτε τυπικές. Ακόμα και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ δεν επαρκούν για να επηρεάσουν το δεδομένο κράτος. Αυτό το νοητικό σχήμα υπάρχει στη γεωστρατηγική και δεν είναι καθόλου θεωρητικό όπως το απέδειξε η ιστορία του πολέμου. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να το παρακάμψουμε με μία ρητορική που δεν πείθει κανέναν πια. Μας υπενθυμίζει τα λεγόμενα του Clemenceau για τις διεθνείς Συνθήκες. Δεν αποτελούν αφετηρίες αλλά αφίξεις για το γεωστρατηγικό πλαίσιο. Επομένως, όλο το πρόβλημα έχει ως πυρήνα τις κυρώσεις. Δίχως κυρώσεις το δυνητικό πλαίσιο δεν επαρκεί για να ανατρέψει την κίνηση που μελετάμε. Στην πραγματικότητα, έχουμε ένα πολεμικό παίγνιο, όπου η ελαχιστοποίηση του κόστους δεν τείνει προς τη χρήση του Διεθνούς Δικαίου. Αντιθέτως, το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει ένα καλό πρόσχημα για μία νέα επίθεση. Βλέπουμε ότι λειτουργεί το σχήμα του Napoléon: η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση, και μόνο αν το συμπληρώσουμε με ένα νέο νοητικό σχήμα που μελετήσαμε: η καλύτερη επίθεση είναι η αντεπίθεση, μπορούμε να το εξετάσουμε πλέον ως μηχανή του Wiener που λειτουργεί με ανάδραση. Άρα, το δίκαιο του πολέμου δεν πρέπει να εξεταστεί ως στατικό εργαλείο αλλά ως δυναμικό πλαίσιο. Κι ο μόνος τρόπος να ανατρέψουμε τα δεδομένα και τις αδυναμίες του Διεθνούς Δικαίου είναι να ενσωματώσουμε νοητικά σχήματα που λειτουργούν με μία πολεμολογική βάση στο Διεθνές Δίκαιο. Η αντιμετώπιση μίας γενοκτονίας δεν μπορεί να μείνει μόνο νομική. Δίχως στρατηγική, το νομικό πλαίσιο δεν αναγνωρίζει την οντότητα της νομολογίας. Η νομική αντίληψη του κόσμου βρίσκεται στο μέλλον του προβλήματος, ενώ η στρατηγική στο παρελθόν του και μόνο εκεί ζει η μη ύπαρξή του!
Η θεωρία του Διεθνούς Δικαίου βασίζεται πάνω στα θεμέλια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και κατά συνέπεια φλερτάρει εύκολα με την ουτοπία όταν αντιμετωπίζει γεωστρατηγικά προβλήματα. Αυτό το παράδοξο αν δεν γίνει κατανοητό από το μελετητή, τότε θα υποστεί το κόστος των στρατιωτικών τεχνασμάτων και δεν θα είναι ικανός να βοηθήσει τον άμαχο πληθυσμό από μία σύρραξη ή το λαό από μία γενοκτονία. Διότι, η πραγματικότητα είναι σκληρή στα πλαίσια της πολεμολογίας. Έτσι ακόμα και η δικαστική καταδίκη δίχως κυρώσεις δεν μπορεί να εξασφαλίσει μία μη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είμαστε, λοιπόν, αναγκασμένοι να σκεφτούμε τις αδυναμίες του Διεθνούς Δικαίου μέσα στο πλαίσιο της στρατηγικής. Κι ένα σοβαρό πρόβλημα είναι το εξής.
Εάν ένα κράτος γνωρίζει ότι θα πληγεί από ένα άλλο, αν δεν επιχειρήσει πρώτο την επίθεση, ακόμα και αν είναι παράνομη η κίνησή του για το Διεθνές Δίκαιο, θα πάρει την πρωτοβουλία της επιχείρησης, διότι δεν θα υπάρξουν όχι μόνο ουσιαστικές κυρώσεις αλλά ούτε τυπικές. Ακόμα και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ δεν επαρκούν για να επηρεάσουν το δεδομένο κράτος. Αυτό το νοητικό σχήμα υπάρχει στη γεωστρατηγική και δεν είναι καθόλου θεωρητικό όπως το απέδειξε η ιστορία του πολέμου. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να το παρακάμψουμε με μία ρητορική που δεν πείθει κανέναν πια. Μας υπενθυμίζει τα λεγόμενα του Clemenceau για τις διεθνείς Συνθήκες. Δεν αποτελούν αφετηρίες αλλά αφίξεις για το γεωστρατηγικό πλαίσιο. Επομένως, όλο το πρόβλημα έχει ως πυρήνα τις κυρώσεις. Δίχως κυρώσεις το δυνητικό πλαίσιο δεν επαρκεί για να ανατρέψει την κίνηση που μελετάμε. Στην πραγματικότητα, έχουμε ένα πολεμικό παίγνιο, όπου η ελαχιστοποίηση του κόστους δεν τείνει προς τη χρήση του Διεθνούς Δικαίου. Αντιθέτως, το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει ένα καλό πρόσχημα για μία νέα επίθεση. Βλέπουμε ότι λειτουργεί το σχήμα του Napoléon: η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση, και μόνο αν το συμπληρώσουμε με ένα νέο νοητικό σχήμα που μελετήσαμε: η καλύτερη επίθεση είναι η αντεπίθεση, μπορούμε να το εξετάσουμε πλέον ως μηχανή του Wiener που λειτουργεί με ανάδραση. Άρα, το δίκαιο του πολέμου δεν πρέπει να εξεταστεί ως στατικό εργαλείο αλλά ως δυναμικό πλαίσιο. Κι ο μόνος τρόπος να ανατρέψουμε τα δεδομένα και τις αδυναμίες του Διεθνούς Δικαίου είναι να ενσωματώσουμε νοητικά σχήματα που λειτουργούν με μία πολεμολογική βάση στο Διεθνές Δίκαιο. Η αντιμετώπιση μίας γενοκτονίας δεν μπορεί να μείνει μόνο νομική. Δίχως στρατηγική, το νομικό πλαίσιο δεν αναγνωρίζει την οντότητα της νομολογίας. Η νομική αντίληψη του κόσμου βρίσκεται στο μέλλον του προβλήματος, ενώ η στρατηγική στο παρελθόν του και μόνο εκεί ζει η μη ύπαρξή του!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου