Από το ιστολόγιο http://www.kathimerini.gr/
Ο επικεφαλής της τρόικας, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνέντευξη στην «Κ», αποσαφηνίζει πολλά ομιχλώδη σημεία
Συνέντευξη στον Βασιλη Zηρα
Η κυβέρνηση θα πρέπει τον επόμενο χρόνο να εστιάσει σε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα και όχι σε οριζόντιες περικοπές προσωπικού, σημειώνει ο επικεφαλής της τρόικας και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ματίας Μορς στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ».
Ο κ. Μορς υποστηρίζει επίσης ότι η τρόικα δεν ζήτησε την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Ωστόσο, επισημαίνει ότι δεδομένου του ότι οι κατώτατες αμοιβές στην Ελλάδα είναι υψηλότερες σε σχέση με άλλα κράτη της Ευρωζώνης που έχουν το ίδιο επίπεδο οικονομικής ευημερίας, οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να εξετάσουν αν αυτό δημιουργεί εμπόδια στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ειδικά για τους χαμηλών προσόντων εργαζόμενους που θα φύγουν από τον δημόσιο τομέα. Επίσης, ξεκαθαρίζει ότι το μείγμα των πολιτικών για τη μείωση του ελλείμματος είναι είναι επιλογή της κυβέρνησης.
Ωστόσο, ο ίδιος πιστεύσει ότι στα επόμενα χρόνια πρέπει να δοθεί έμφαση στην περιστολή των δημοσίων δαπανών. Επίσης, αναφέρει ότι θα έρθουν στην Αθήνα κι άλλα στελέχη της τρόικας για να παρακολουθήσουν την εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν με την κυβέρνηση. Εκτιμά ότι απαιτούνται πρόσθετα μέτρα 5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013 - 2014, τα οποία πρέπει να ανακοινώσει η κυβέρνηση εντός των επόμενων έξι μηνών. Σε ό,τι αφορά στο μείζον θέμα των ημερών περί τη βιωσιμότητα του χρέους, ο κ. Μορς φαίνεται μάλλον επιφυλακτικός, σημειώνοντας ότι δεν έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικό σε σύγκριση με την ανάλυση του περασμένου Ιουνίου, όταν η τρόικα είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι βιώσιμο. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η βιωσιμότητα του χρέους εκτιμάται πρωτίστως με βάση τη δυνατότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει μια συγκεκριμένη οικονομική πολιτική.
Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης καθορίζει τη βιωσιμότητα του χρέους
– Τι έχει αλλάξει από την προηγούμενη αξιολόγηση του Ιουνίου; Τίθεται και πάλι υπό αμφισβήτηση η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους;
– Θα έλεγα ότι από τότε έχουν αλλάξει δύο πράγματα:
Πρώτον, η ύφεση ήταν βαθύτερη απ’ όσο νομίζαμε. Ετσι, αναθεωρήσαμε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις μας για το ΑΕΠ.
Δεύτερον, υπήρξαν καθυστερήσεις στην εφαρμογή κάποιων από τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που είχαμε συμφωνήσει πριν από το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να είναι μεγαλύτερο. Κι αυτό ακριβώς συζητήσαμε τις τελευταίες εβδομάδες, δηλαδή τρόπους για να περιοριστεί η απόκλιση. Σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους, θα έλεγα ότι η κατάσταση δεν έχει αλλάξει θεμελιωδώς σε σύγκριση με την ανάλυσή μας, του Ιουνίου.
– Εκτιμάτε ότι απαιτείται ένα μεγαλύτερο «κούρεμα»;
– Είναι ξεκάθαρο ότι το επίπεδο του χρέους στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλό, υψηλότερο απ’ ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος της Ενωμένης Ευρώπης. Αλλά το ερώτημα της βιωσιμότητας δεν μπορεί να απαντηθεί με ένα απλό «ναι» ή με ένα απλό «όχι». Η βιωσιμότητα του χρέους εξαρτάται από τις εξελίξεις στο μέλλον, από το εάν η δημοσιονομική πολιτική θα παραμείνει εντός στόχων, ώστε να οδηγήσει σε δημοσιονομική εξυγίανση και στη διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων.
Εξαρτάται, επίσης, από τον ρυθμό ανάπτυξης στο μέλλον και συνεπώς από το εάν η κυβέρνηση θα εφαρμόσει περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές, ώστε να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα.
Ετσι, όταν συζητούμε για τη βιωσιμότητα του χρέους, κάνουμε εκτιμήσεις ως προς το εάν η κυβέρνηση μιας χώρας μπορεί να διατηρήσει μια συγκεκριμένη πορεία. Βέβαια, μπορεί κάποιος απλώς να «τρέξει» κάποιους αριθμούς, αλλά αυτή δεν είναι μια αντικειμενική αξιολόγηση για τη βιωσιμότητα του χρέους.
– Λέγεται πως επιμένετε σε μεγάλο αριθμό απολύσεων στον δημόσιο τομέα. Είναι έτσι;
– Είναι γεγονός πως συμφωνήσαμε με την κυβέρνηση ότι πρέπει να υπάρξει ουσιαστική μείωση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, αλλά αυτό θα γίνει σε βάθος πενταετίας. Συνεπώς, δεν λέμε ότι πρέπει να γίνουν απολύσεις ευρείας κλίμακας.
Ετσι, όπως το βλέπω εγώ, αυτό που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση τον επόμενο χρόνο είναι να εστιάσει πραγματικά σε μια μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, όχι να κάνει οριζόντιες περικοπές. Πρέπει να εντοπίσει τους τομείς και τις υπηρεσίες όπου υπάρχει πλεονάζον προσωπικό και να ανακατανείμει τους ανθρώπινους πόρους.
– Πόσα επιπλέον μέτρα απαιτούνται για να επιτευχθούν οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ);
– Το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής είναι το σημείο αφετηρίας και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό δεν εφαρμόστηκε πλήρως. Συνεπώς, άμεση προτεραιότητα είναι να εφαρμοστούν τα μέτρα που συμφωνήσαμε τον Ιούνιο. Σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα, υπάρχουν αβεβαιότητες. Το 2015 είναι ακόμα μακριά. Συνεπώς, δεν είμαι σίγουρος ότι θα είναι χρήσιμο να μιλήσουμε για συγκεκριμένα νούμερα τώρα.
Αυτό που συμφωνήσαμε με τις αρχές τώρα είναι επιπλέον μέτρα 5 δισ. ευρώ. Στους επόμενους έξι μήνες, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει ποια επιπλέον μέτρα απαιτούνται για να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους του 2013 και του 2014.
– Η επόμενη δόση θα είναι η έκτη του αρχικού προγράμματος ή η πρώτη του νέου;
– Νομίζω ότι θα είναι η έκτη του υφιστάμενου προγράμματος, γιατί το νέο δεν υπάρχει ακόμη και η δόση πρέπει να καταβληθεί εντός των επόμενων εβδομάδων.
– Νομίζετε ότι πρέπει να αυξηθεί ο στόχος για έσοδα από αποκρατικοποιήσεις;
– Κατά την άποψή μου, το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων δεν έχει μόνο εισπρακτική σημασία. Εχει μια σημαντική διάσταση οικονομικής μεταρρύθμισης. Πιστεύω ότι οι στόχοι που έθεσε η κυβέρνηση για τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις είναι πολύ φιλόδοξοι και δεν νομίζω ότι είναι ρεαλιστικό να αυξηθούν. Αλλά είναι αναγκαίο να επιτευχθούν. Ελπίζω ότι τώρα που συστήθηκε το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες.
Οι κατώτατοι μισθοί είναι υψηλοί
– Νομίζετε ότι πρέπει να μειωθούν οι κατώτατοι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα;
– Δημιουργήθηκε μεγάλος θόρυβος σε σχέση με αυτό και λυπάμαι γιατί δημιουργήθηκε πιθανόν εξαιτίας παραπληροφόρησης. Δεν είναι αλήθεια ότι ζητήσαμε ποτέ την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Κάποιες φορές, δηλώσεις που αποδίδονται στην τρόικα από κάποια μέσα ενημέρωσης είναι καθαρά εφευρήματα και μας παρουσιάζουν ως τέρατα. Αυτό που ζητήσαμε είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκινήσει συζητήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους για να δουν τι πρέπει να γίνει, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Ο κατώτατος μισθός είναι μια από τις παραμέτρους. Αλλά η ευρύτερη εικόνα είναι η εξής: η Ελλάδα έχει εξωτερικό έλλειμμα 9% του ΑΕΠ. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να συζητήσουν τι πρέπει να γίνει για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Προσωπικά, ανησυχώ για την ανεργία των ατόμων με μειωμένα προσόντα. Αυτοί οι άνθρωποι δυσκολεύονται να βρουν δουλειά. Η μείωση του δημόσιου τομέα θα οδηγήσει πολλά άτομα με μειωμένα προσόντα εκτός αγοράς εργασίας. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο κατώτατος μισθός, οι φόροι και οι επιβαρύνσεις δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο στο να βρουν αυτοί οι άνθρωποι δουλειά. Νομίζουμε ότι καλό θα ήταν οι κοινωνικοί εταίροι να τα συζητήσουν όλα αυτά.
– Εχετε κάποιο σημείο αναφοράς, όπως ο κατώτατος μισθός στην Πορτογαλία για παράδειγμα;
– Οχι. Θέλουμε η Ελλάδα να βρει το κατάλληλο επίπεδο με βάση την οικονομική κατάσταση. Η οικονομική κατάσταση εδώ είναι χειρότερη απ’ ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος. Η κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να δουν τι χρειάζεται ώστε να βγει η Ελλάδα από αυτή την κρίση. Οι κατώτατοι μισθοί στην Ελλάδα είναι υψηλότεροι σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη που έχουν τα ίδια επίπεδα οικονομικής ευημερίας και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να εξετάσουν εάν αυτό είναι εμπόδιο στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
– Υπήρξε μεγάλη αντίδραση στο γεγονός ότι παρενέβητε σε θέματα λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Πώς απαντάτε στην κριτική που ασκήθηκε;
– Εχουμε απόλυτο σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και δεν ζητήσαμε ποτέ κάτι που αντίκειται στο Σύνταγμα. Το θέμα είναι ότι υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός εκκρεμών υποθέσεων στα δικαστήρια, κυρίως φορολογικών. Εάν ο κόσμος πιστέψει ότι ο φορολογικός μηχανισμός δεν είναι ικανός να εισπράξει τα έσοδα ή εάν πιστέψει ότι δεν θα δικαστεί (σ.σ. για φορολογικές παραβάσεις), τότε δεν θα πληρώνει φόρους. Επίσης, οι επενδυτές πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη ότι το νομικό σύστημα είναι λειτουργικό και ότι μπορεί να προστατεύσει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Γι’ αυτούς τους λόγους έχει σημασία να τροποποιηθεί το δικαστικό σύστημα.
Δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένετε άμεσα φως στο τούνελ
– Πολλοί στην Ελλάδα πιστεύουν ότι η διακοπή της αποστολής της τρόικας, πριν από περίπου ένα μήνα, ήταν ένα σήμα αφύπνισης για την κυβέρνηση και υποστηρίζουν ότι εάν είχε γίνει νωρίτερα θα υπήρχε μεγαλύτερη πρόοδος στην υλοποίηση του προγράμματος. Μετανιώνετε που δεν το κάνατε νωρίτερα;
– Οταν βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση, πρέπει να ζυγίσουμε τις επιπτώσεις μιας διακοπής της αποστολής. Δημιουργεί αβεβαιότητα, έχει επιπτώσεις στις αγορές, στις τράπεζες. Αλλά είναι ξεκάθαρο ότι, εάν πιστεύουμε ότι η παρουσία μας εδώ δεν βοηθάει, επειδή οι Αρχές χρειάζονται περισσότερο χρόνο να αποφασίσουν τι πρέπει να κάνουν, τότε δεν διστάζουμε να διακόψουμε την αποστολή. Επιτρέψτε μου να σας πω, όμως, ότι την τελευταία φορά η απόφασή μας ήταν σε συμφωνία με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Βενιζέλο. Δεν υπήρξε κάποια διαφωνία.
– Στην αρχή αυτής της διαδικασίας φαινόταν ότι υπήρχε στην Ελλάδα μια συμμαχία «προθύμων» να υποστηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις. Τώρα φαίνεται να σχηματίζεται μια συμμαχία «απρόθυμων». Νομίζετε ότι πρόκειται για μια χαμένη υπόθεση;
– Εχω την αίσθηση ότι η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών αναγνωρίζει πως πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Γενικά, νομίζω ότι υπάρχει η βούληση οι πολίτες να υποστηρίξουν την εφαρμογή φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων. Νομίζω, όμως, ότι θα ήταν σημαντικό να καταλάβουν ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουν, άμεσα, το φως στην άκρη του τούνελ. Η Ελλάδα βρισκόταν σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση. Οι μεταρρυθμίσεις καθυστέρησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα και τώρα πρέπει να καλυφθεί το κενό σύντομα. Αυτό είναι πολύ δύσκολο, πολύ επώδυνο, και όλοι πρέπει να κάνουν αυτή την προσπάθεια.
– Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο να σχηματιστεί μια πλειοψηφία, που θα πει «δεν αντέχουμε να κάνουμε ό,τι απαιτείται για να μείνουμε στο ευρώ»;
– Αυτοί που σκέφτονται έτσι, θα πρέπει να αναλογιστούν ποια είναι η εναλλακτική λύση. Προσωπικά, δεν πιστεύω πως εάν, υποθετικά μιλώντας, φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη, οι συνθήκες θα είναι καλύτερες για τη χώρα. Ακόμη και εκτός Ευρωζώνης, δεν μπορείτε, για παράδειγμα, να συνεχίσει η ύπαρξη ενός αναποτελεσματικού φορολογικού συστήματος. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν.
– Ασκείται η κριτική στην Κομισιόν ότι στο παρελθόν δεν μπόρεσε να εντοπίσει έγκαιρα ότι η Ελλάδα ήταν ασυνεπής στις υποχρεώσεις της έναντι της Ε.Ε.
– Νομίζω ότι υπήρξε μια καθαρή αποτυχία του μηχανισμού παρακολούθησης της Ε.Ε. Αυτό έχει αναγνωριστεί και είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο έχουμε δημιουργήσει ένα νέο, που δεν παρακολουθεί μόνο τις δημοσιονομικές, αλλά και τις μακροοικονομικές ανισορροπίες. Αυτές οι πρωτοβουλίες αναλήφθηκαν ακριβώς για να μην επαναληφθούν οι αστοχίες στις οποίες αναφέρεστε. Είναι μια πρόκληση για όλους μας.
– Σας ανησυχούν οι καθυστερήσεις πληρωμών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα;
– Μας ανησυχούν πάρα πολύ, γιατί έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Βλέπω δύο προτεραιότητες. Πρώτη, να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα αυξηθούν περαιτέρω οι οφειλές. Γι’ αυτό είναι σημαντικές οι μεταρρυθμίσεις που γίνονται, για παράδειγμα, στον τομέα της δημόσιας υγείας, όπου υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών. Δεύτερη, να μειωθούν οι υφιστάμενες οφειλές. Συμφωνήσαμε με την κυβέρνηση να μειωθούν αυτές οι οφειλές με τους νέους πόρους. Επίσης, πρόσφατα εντάξαμε τη μείωση των καθυστερήσεων των πληρωμών ως «κριτήριο επίδοσης» (σ.σ. για την αξιολόγηση και την καταβολή των δόσεων). Ετσι έχουμε έναν μηχανισμό, που θα εξασφαλίσει στην κυβέρνηση ότι δεν θα υπάρχουν καθυστερήσεις πληρωμών στο μέλλον.
Η Αθήνα επιλέγει τους τρόπους μείωσης του ελλείμματος
– Είναι επαρκές το σύστημα των τριμηνιαίων αξιολογήσεων ή νομίζετε ότι πρέπει να ενισχυθεί η εποπτεία της τρόικας;
– Κατ’ αρχάς γίνονται και ενδιάμεσες αποστολές σε τεχνικό επίπεδο. Είμαστε εδώ κάθε μήνα ή κάθε δεύτερο μήνα. Επίσης, έχουμε τηλεφωνικές επαφές, ανταλλάσσουμε e-mails και πρακτικά είμαστε σε καθημερινή επαφή με τις ελληνικές αρχές. Εχουμε εδώ ένα γραφείο και έναν συνάδελφο που εργάζεται, μόνιμα, για το πρόγραμμα.
Επίσης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ένα γραφείο στην Αθήνα. Υπάρχει, επιπλέον, η Ομάδα Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Task Force), που έχει σαν ρόλο να παρέχει τεχνική βοήθεια. Θα έρθουν επίσης και άλλα στελέχη στην Ελλάδα για να βοηθήσουν στην εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν. Θα σκεφτούμε εάν χρειάζεται να είμαστε κι εμείς περισσότερο παρόντες στην Αθήνα.
– Νομίζετε ότι η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης συνιστά σημαντικό πρόβλημα;
– Η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης είναι πρόβλημα για εσωτερικούς λόγους και για διεθνείς λόγους. Στο εσωτερικό πεδίο έχει ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση να έχει περισσότερη δυσκολία στην εφαρμογή κάποιων μεταρρυθμίσεων. Υπάρχουν, επίσης, διαφορετικές απόψεις και στο εσωτερικό του κόμματός της. Επιπλέον, εάν δεν υπάρχει πολιτική συναίνεση είναι δυσκολότερο να αντιμετωπίσει τις ομάδες συμφερόντων. Θα ήταν ευκολότερο να ξεπεραστεί η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις εάν υπήρχε ένα ισχυρό πολιτικό μέτωπο.
Από τη διεθνή σκοπιά, το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι πολλά κράτη-μέλη αμφιβάλλουν εάν η Ελλάδα είναι σε θέση να εφαρμόσει το πρόγραμμα και αυτό προκαλεί μεγάλη ζημιά.
– Ενδεχόμενες εκλογές θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το πρόγραμμα;
– Δεν επιθυμώ να εμπλακώ σε εσωτερικά πολιτικά θέματα. Αυτό είναι θέμα του εθνικού δημοκρατικού συστήματος.
– Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το πρώτο Μνημόνιο και για το εάν έγιναν λάθη ως προς τη «συνταγή», καθώς επίσης και για το εάν η τρόικα άφησε στην ελληνική κυβέρνηση τη δυνατότητα να εστιάσει περισσότερο στους φόρους ή σε περικοπές δαπανών ή άλλα μέτρα.
– Πιστεύω ότι σε γενικές γραμμές δεν έγιναν λάθη στο αρχικό πρόγραμμα. Είναι αλήθεια ότι υποτιμήσαμε το βάθος της ύφεσης. Σε κάποιο βαθμό υπάρχουν εξελίξεις που ξεπερνούν την Ελλάδα και κανένας δεν θα μπορούσε να τις προβλέψει. Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας θα έλεγα ότι η κυβέρνηση έχει μεγάλα περιθώρια να επιλέξει τους τρόπους με τους οποίους θέλει να επιτύχει τους στόχους του προϋπολογισμού. Πρέπει να υπάρχουν πρωτοβουλίες, τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και στο σκέλος των δαπανών. Επίσης, πιστεύουμε ότι, κατά κάποιο τρόπο, τα επόμενα χρόνια πρέπει να γίνουν περισσότερα στο σκέλος των δαπανών. Αλλά το πώς ακριβώς θα γίνει αυτό είναι επιλογή της κυβέρνησης. Δεν επιβάλλουμε εμείς συγκεκριμένες επιλογές.
– Σας ανησυχεί το γεγονός ότι ίσως πολιτικά και κοινωνικά είναι δύσκολο να ληφθούν τόσα πολλά μέτρα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα;
– Είναι αλήθεια ότι εφαρμόζονται πολλά μέτρα ταυτόχρονα. Εχουμε επίγνωση των δυσκολιών που έχει αυτό για την κυβέρνηση αλλά και για τους πολίτες. Αντιμετωπίζουν τις συνέπειες και από την περιστολή των δαπανών και από την αύξηση των φόρων, των τελών κ.λπ. Εχουμε επίγνωση ότι αυτό είναι πολύ σκληρό. Αλλά θα έλεγα ότι βρισκόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή, κατά την οποία η Ελλάδα πρέπει να πείσει τη διεθνή κοινότητα και τα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ότι έχει τη θέληση και μπορεί να επιτύχει τους στόχους για τους οποίους η ίδια δεσμεύθηκε. Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να εφαρμοστούν αυτά τα μέτρα.
– Πώς εξηγείτε τις αστοχίες στην υλοποίηση; Οφείλονται στο ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη θέληση, στη «μεταρρυθμιστική κόπωση», στις αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης;
Είναι πολλοί παράγοντες. Τους τελευταίους 18 μήνες αναλήφθηκαν πολλές σημαντικές πρωτοβουλίες. Μια κάποια μεταρρυθμιστική κόπωση δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αλλά έχω την εντύπωση ότι η κυβέρνηση παραμένει αποφασισμένη να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Οπως όλοι γνωρίζουμε, υπάρχουν ισχυρά συμφέροντα που αντιστέκονται σε κάθε μέτρο, με αποτέλεσμα, κάποιες φορές, η υλοποίησή τους να μην προχωρεί όπως θα περίμενε κανείς. Επιπλέον, δεν είναι μυστικό ότι υπάρχει πρόβλημα στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ετσι, ακόμη και όταν νομοθετείται κάποιο μέτρο, στα χαμηλότερα επίπεδα δεν εφαρμόζεται όπως προβλεπόταν.
Η κυβέρνηση θα πρέπει τον επόμενο χρόνο να εστιάσει σε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα και όχι σε οριζόντιες περικοπές προσωπικού, σημειώνει ο επικεφαλής της τρόικας και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ματίας Μορς στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ».
Ο κ. Μορς υποστηρίζει επίσης ότι η τρόικα δεν ζήτησε την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Ωστόσο, επισημαίνει ότι δεδομένου του ότι οι κατώτατες αμοιβές στην Ελλάδα είναι υψηλότερες σε σχέση με άλλα κράτη της Ευρωζώνης που έχουν το ίδιο επίπεδο οικονομικής ευημερίας, οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να εξετάσουν αν αυτό δημιουργεί εμπόδια στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ειδικά για τους χαμηλών προσόντων εργαζόμενους που θα φύγουν από τον δημόσιο τομέα. Επίσης, ξεκαθαρίζει ότι το μείγμα των πολιτικών για τη μείωση του ελλείμματος είναι είναι επιλογή της κυβέρνησης.
Ωστόσο, ο ίδιος πιστεύσει ότι στα επόμενα χρόνια πρέπει να δοθεί έμφαση στην περιστολή των δημοσίων δαπανών. Επίσης, αναφέρει ότι θα έρθουν στην Αθήνα κι άλλα στελέχη της τρόικας για να παρακολουθήσουν την εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν με την κυβέρνηση. Εκτιμά ότι απαιτούνται πρόσθετα μέτρα 5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013 - 2014, τα οποία πρέπει να ανακοινώσει η κυβέρνηση εντός των επόμενων έξι μηνών. Σε ό,τι αφορά στο μείζον θέμα των ημερών περί τη βιωσιμότητα του χρέους, ο κ. Μορς φαίνεται μάλλον επιφυλακτικός, σημειώνοντας ότι δεν έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικό σε σύγκριση με την ανάλυση του περασμένου Ιουνίου, όταν η τρόικα είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι βιώσιμο. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η βιωσιμότητα του χρέους εκτιμάται πρωτίστως με βάση τη δυνατότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει μια συγκεκριμένη οικονομική πολιτική.
Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης καθορίζει τη βιωσιμότητα του χρέους
– Τι έχει αλλάξει από την προηγούμενη αξιολόγηση του Ιουνίου; Τίθεται και πάλι υπό αμφισβήτηση η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους;
– Θα έλεγα ότι από τότε έχουν αλλάξει δύο πράγματα:
Πρώτον, η ύφεση ήταν βαθύτερη απ’ όσο νομίζαμε. Ετσι, αναθεωρήσαμε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις μας για το ΑΕΠ.
Δεύτερον, υπήρξαν καθυστερήσεις στην εφαρμογή κάποιων από τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που είχαμε συμφωνήσει πριν από το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να είναι μεγαλύτερο. Κι αυτό ακριβώς συζητήσαμε τις τελευταίες εβδομάδες, δηλαδή τρόπους για να περιοριστεί η απόκλιση. Σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους, θα έλεγα ότι η κατάσταση δεν έχει αλλάξει θεμελιωδώς σε σύγκριση με την ανάλυσή μας, του Ιουνίου.
– Εκτιμάτε ότι απαιτείται ένα μεγαλύτερο «κούρεμα»;
– Είναι ξεκάθαρο ότι το επίπεδο του χρέους στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλό, υψηλότερο απ’ ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος της Ενωμένης Ευρώπης. Αλλά το ερώτημα της βιωσιμότητας δεν μπορεί να απαντηθεί με ένα απλό «ναι» ή με ένα απλό «όχι». Η βιωσιμότητα του χρέους εξαρτάται από τις εξελίξεις στο μέλλον, από το εάν η δημοσιονομική πολιτική θα παραμείνει εντός στόχων, ώστε να οδηγήσει σε δημοσιονομική εξυγίανση και στη διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων.
Εξαρτάται, επίσης, από τον ρυθμό ανάπτυξης στο μέλλον και συνεπώς από το εάν η κυβέρνηση θα εφαρμόσει περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές, ώστε να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα.
Ετσι, όταν συζητούμε για τη βιωσιμότητα του χρέους, κάνουμε εκτιμήσεις ως προς το εάν η κυβέρνηση μιας χώρας μπορεί να διατηρήσει μια συγκεκριμένη πορεία. Βέβαια, μπορεί κάποιος απλώς να «τρέξει» κάποιους αριθμούς, αλλά αυτή δεν είναι μια αντικειμενική αξιολόγηση για τη βιωσιμότητα του χρέους.
– Λέγεται πως επιμένετε σε μεγάλο αριθμό απολύσεων στον δημόσιο τομέα. Είναι έτσι;
– Είναι γεγονός πως συμφωνήσαμε με την κυβέρνηση ότι πρέπει να υπάρξει ουσιαστική μείωση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, αλλά αυτό θα γίνει σε βάθος πενταετίας. Συνεπώς, δεν λέμε ότι πρέπει να γίνουν απολύσεις ευρείας κλίμακας.
Ετσι, όπως το βλέπω εγώ, αυτό που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση τον επόμενο χρόνο είναι να εστιάσει πραγματικά σε μια μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, όχι να κάνει οριζόντιες περικοπές. Πρέπει να εντοπίσει τους τομείς και τις υπηρεσίες όπου υπάρχει πλεονάζον προσωπικό και να ανακατανείμει τους ανθρώπινους πόρους.
– Πόσα επιπλέον μέτρα απαιτούνται για να επιτευχθούν οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ);
– Το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής είναι το σημείο αφετηρίας και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό δεν εφαρμόστηκε πλήρως. Συνεπώς, άμεση προτεραιότητα είναι να εφαρμοστούν τα μέτρα που συμφωνήσαμε τον Ιούνιο. Σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα, υπάρχουν αβεβαιότητες. Το 2015 είναι ακόμα μακριά. Συνεπώς, δεν είμαι σίγουρος ότι θα είναι χρήσιμο να μιλήσουμε για συγκεκριμένα νούμερα τώρα.
Αυτό που συμφωνήσαμε με τις αρχές τώρα είναι επιπλέον μέτρα 5 δισ. ευρώ. Στους επόμενους έξι μήνες, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει ποια επιπλέον μέτρα απαιτούνται για να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους του 2013 και του 2014.
– Η επόμενη δόση θα είναι η έκτη του αρχικού προγράμματος ή η πρώτη του νέου;
– Νομίζω ότι θα είναι η έκτη του υφιστάμενου προγράμματος, γιατί το νέο δεν υπάρχει ακόμη και η δόση πρέπει να καταβληθεί εντός των επόμενων εβδομάδων.
– Νομίζετε ότι πρέπει να αυξηθεί ο στόχος για έσοδα από αποκρατικοποιήσεις;
– Κατά την άποψή μου, το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων δεν έχει μόνο εισπρακτική σημασία. Εχει μια σημαντική διάσταση οικονομικής μεταρρύθμισης. Πιστεύω ότι οι στόχοι που έθεσε η κυβέρνηση για τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις είναι πολύ φιλόδοξοι και δεν νομίζω ότι είναι ρεαλιστικό να αυξηθούν. Αλλά είναι αναγκαίο να επιτευχθούν. Ελπίζω ότι τώρα που συστήθηκε το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες.
Οι κατώτατοι μισθοί είναι υψηλοί
– Νομίζετε ότι πρέπει να μειωθούν οι κατώτατοι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα;
– Δημιουργήθηκε μεγάλος θόρυβος σε σχέση με αυτό και λυπάμαι γιατί δημιουργήθηκε πιθανόν εξαιτίας παραπληροφόρησης. Δεν είναι αλήθεια ότι ζητήσαμε ποτέ την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Κάποιες φορές, δηλώσεις που αποδίδονται στην τρόικα από κάποια μέσα ενημέρωσης είναι καθαρά εφευρήματα και μας παρουσιάζουν ως τέρατα. Αυτό που ζητήσαμε είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκινήσει συζητήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους για να δουν τι πρέπει να γίνει, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Ο κατώτατος μισθός είναι μια από τις παραμέτρους. Αλλά η ευρύτερη εικόνα είναι η εξής: η Ελλάδα έχει εξωτερικό έλλειμμα 9% του ΑΕΠ. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να συζητήσουν τι πρέπει να γίνει για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Προσωπικά, ανησυχώ για την ανεργία των ατόμων με μειωμένα προσόντα. Αυτοί οι άνθρωποι δυσκολεύονται να βρουν δουλειά. Η μείωση του δημόσιου τομέα θα οδηγήσει πολλά άτομα με μειωμένα προσόντα εκτός αγοράς εργασίας. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο κατώτατος μισθός, οι φόροι και οι επιβαρύνσεις δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο στο να βρουν αυτοί οι άνθρωποι δουλειά. Νομίζουμε ότι καλό θα ήταν οι κοινωνικοί εταίροι να τα συζητήσουν όλα αυτά.
– Εχετε κάποιο σημείο αναφοράς, όπως ο κατώτατος μισθός στην Πορτογαλία για παράδειγμα;
– Οχι. Θέλουμε η Ελλάδα να βρει το κατάλληλο επίπεδο με βάση την οικονομική κατάσταση. Η οικονομική κατάσταση εδώ είναι χειρότερη απ’ ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος. Η κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να δουν τι χρειάζεται ώστε να βγει η Ελλάδα από αυτή την κρίση. Οι κατώτατοι μισθοί στην Ελλάδα είναι υψηλότεροι σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη που έχουν τα ίδια επίπεδα οικονομικής ευημερίας και οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να εξετάσουν εάν αυτό είναι εμπόδιο στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
– Υπήρξε μεγάλη αντίδραση στο γεγονός ότι παρενέβητε σε θέματα λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Πώς απαντάτε στην κριτική που ασκήθηκε;
– Εχουμε απόλυτο σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και δεν ζητήσαμε ποτέ κάτι που αντίκειται στο Σύνταγμα. Το θέμα είναι ότι υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός εκκρεμών υποθέσεων στα δικαστήρια, κυρίως φορολογικών. Εάν ο κόσμος πιστέψει ότι ο φορολογικός μηχανισμός δεν είναι ικανός να εισπράξει τα έσοδα ή εάν πιστέψει ότι δεν θα δικαστεί (σ.σ. για φορολογικές παραβάσεις), τότε δεν θα πληρώνει φόρους. Επίσης, οι επενδυτές πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη ότι το νομικό σύστημα είναι λειτουργικό και ότι μπορεί να προστατεύσει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Γι’ αυτούς τους λόγους έχει σημασία να τροποποιηθεί το δικαστικό σύστημα.
Δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένετε άμεσα φως στο τούνελ
– Πολλοί στην Ελλάδα πιστεύουν ότι η διακοπή της αποστολής της τρόικας, πριν από περίπου ένα μήνα, ήταν ένα σήμα αφύπνισης για την κυβέρνηση και υποστηρίζουν ότι εάν είχε γίνει νωρίτερα θα υπήρχε μεγαλύτερη πρόοδος στην υλοποίηση του προγράμματος. Μετανιώνετε που δεν το κάνατε νωρίτερα;
– Οταν βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση, πρέπει να ζυγίσουμε τις επιπτώσεις μιας διακοπής της αποστολής. Δημιουργεί αβεβαιότητα, έχει επιπτώσεις στις αγορές, στις τράπεζες. Αλλά είναι ξεκάθαρο ότι, εάν πιστεύουμε ότι η παρουσία μας εδώ δεν βοηθάει, επειδή οι Αρχές χρειάζονται περισσότερο χρόνο να αποφασίσουν τι πρέπει να κάνουν, τότε δεν διστάζουμε να διακόψουμε την αποστολή. Επιτρέψτε μου να σας πω, όμως, ότι την τελευταία φορά η απόφασή μας ήταν σε συμφωνία με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Βενιζέλο. Δεν υπήρξε κάποια διαφωνία.
– Στην αρχή αυτής της διαδικασίας φαινόταν ότι υπήρχε στην Ελλάδα μια συμμαχία «προθύμων» να υποστηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις. Τώρα φαίνεται να σχηματίζεται μια συμμαχία «απρόθυμων». Νομίζετε ότι πρόκειται για μια χαμένη υπόθεση;
– Εχω την αίσθηση ότι η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών αναγνωρίζει πως πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Γενικά, νομίζω ότι υπάρχει η βούληση οι πολίτες να υποστηρίξουν την εφαρμογή φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων. Νομίζω, όμως, ότι θα ήταν σημαντικό να καταλάβουν ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουν, άμεσα, το φως στην άκρη του τούνελ. Η Ελλάδα βρισκόταν σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση. Οι μεταρρυθμίσεις καθυστέρησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα και τώρα πρέπει να καλυφθεί το κενό σύντομα. Αυτό είναι πολύ δύσκολο, πολύ επώδυνο, και όλοι πρέπει να κάνουν αυτή την προσπάθεια.
– Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο να σχηματιστεί μια πλειοψηφία, που θα πει «δεν αντέχουμε να κάνουμε ό,τι απαιτείται για να μείνουμε στο ευρώ»;
– Αυτοί που σκέφτονται έτσι, θα πρέπει να αναλογιστούν ποια είναι η εναλλακτική λύση. Προσωπικά, δεν πιστεύω πως εάν, υποθετικά μιλώντας, φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη, οι συνθήκες θα είναι καλύτερες για τη χώρα. Ακόμη και εκτός Ευρωζώνης, δεν μπορείτε, για παράδειγμα, να συνεχίσει η ύπαρξη ενός αναποτελεσματικού φορολογικού συστήματος. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν.
– Ασκείται η κριτική στην Κομισιόν ότι στο παρελθόν δεν μπόρεσε να εντοπίσει έγκαιρα ότι η Ελλάδα ήταν ασυνεπής στις υποχρεώσεις της έναντι της Ε.Ε.
– Νομίζω ότι υπήρξε μια καθαρή αποτυχία του μηχανισμού παρακολούθησης της Ε.Ε. Αυτό έχει αναγνωριστεί και είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο έχουμε δημιουργήσει ένα νέο, που δεν παρακολουθεί μόνο τις δημοσιονομικές, αλλά και τις μακροοικονομικές ανισορροπίες. Αυτές οι πρωτοβουλίες αναλήφθηκαν ακριβώς για να μην επαναληφθούν οι αστοχίες στις οποίες αναφέρεστε. Είναι μια πρόκληση για όλους μας.
– Σας ανησυχούν οι καθυστερήσεις πληρωμών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα;
– Μας ανησυχούν πάρα πολύ, γιατί έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Βλέπω δύο προτεραιότητες. Πρώτη, να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα αυξηθούν περαιτέρω οι οφειλές. Γι’ αυτό είναι σημαντικές οι μεταρρυθμίσεις που γίνονται, για παράδειγμα, στον τομέα της δημόσιας υγείας, όπου υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών. Δεύτερη, να μειωθούν οι υφιστάμενες οφειλές. Συμφωνήσαμε με την κυβέρνηση να μειωθούν αυτές οι οφειλές με τους νέους πόρους. Επίσης, πρόσφατα εντάξαμε τη μείωση των καθυστερήσεων των πληρωμών ως «κριτήριο επίδοσης» (σ.σ. για την αξιολόγηση και την καταβολή των δόσεων). Ετσι έχουμε έναν μηχανισμό, που θα εξασφαλίσει στην κυβέρνηση ότι δεν θα υπάρχουν καθυστερήσεις πληρωμών στο μέλλον.
Η Αθήνα επιλέγει τους τρόπους μείωσης του ελλείμματος
– Είναι επαρκές το σύστημα των τριμηνιαίων αξιολογήσεων ή νομίζετε ότι πρέπει να ενισχυθεί η εποπτεία της τρόικας;
– Κατ’ αρχάς γίνονται και ενδιάμεσες αποστολές σε τεχνικό επίπεδο. Είμαστε εδώ κάθε μήνα ή κάθε δεύτερο μήνα. Επίσης, έχουμε τηλεφωνικές επαφές, ανταλλάσσουμε e-mails και πρακτικά είμαστε σε καθημερινή επαφή με τις ελληνικές αρχές. Εχουμε εδώ ένα γραφείο και έναν συνάδελφο που εργάζεται, μόνιμα, για το πρόγραμμα.
Επίσης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ένα γραφείο στην Αθήνα. Υπάρχει, επιπλέον, η Ομάδα Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Task Force), που έχει σαν ρόλο να παρέχει τεχνική βοήθεια. Θα έρθουν επίσης και άλλα στελέχη στην Ελλάδα για να βοηθήσουν στην εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν. Θα σκεφτούμε εάν χρειάζεται να είμαστε κι εμείς περισσότερο παρόντες στην Αθήνα.
– Νομίζετε ότι η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης συνιστά σημαντικό πρόβλημα;
– Η έλλειψη πολιτικής συναίνεσης είναι πρόβλημα για εσωτερικούς λόγους και για διεθνείς λόγους. Στο εσωτερικό πεδίο έχει ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση να έχει περισσότερη δυσκολία στην εφαρμογή κάποιων μεταρρυθμίσεων. Υπάρχουν, επίσης, διαφορετικές απόψεις και στο εσωτερικό του κόμματός της. Επιπλέον, εάν δεν υπάρχει πολιτική συναίνεση είναι δυσκολότερο να αντιμετωπίσει τις ομάδες συμφερόντων. Θα ήταν ευκολότερο να ξεπεραστεί η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις εάν υπήρχε ένα ισχυρό πολιτικό μέτωπο.
Από τη διεθνή σκοπιά, το σημαντικότερο πρόβλημα είναι ότι πολλά κράτη-μέλη αμφιβάλλουν εάν η Ελλάδα είναι σε θέση να εφαρμόσει το πρόγραμμα και αυτό προκαλεί μεγάλη ζημιά.
– Ενδεχόμενες εκλογές θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το πρόγραμμα;
– Δεν επιθυμώ να εμπλακώ σε εσωτερικά πολιτικά θέματα. Αυτό είναι θέμα του εθνικού δημοκρατικού συστήματος.
– Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το πρώτο Μνημόνιο και για το εάν έγιναν λάθη ως προς τη «συνταγή», καθώς επίσης και για το εάν η τρόικα άφησε στην ελληνική κυβέρνηση τη δυνατότητα να εστιάσει περισσότερο στους φόρους ή σε περικοπές δαπανών ή άλλα μέτρα.
– Πιστεύω ότι σε γενικές γραμμές δεν έγιναν λάθη στο αρχικό πρόγραμμα. Είναι αλήθεια ότι υποτιμήσαμε το βάθος της ύφεσης. Σε κάποιο βαθμό υπάρχουν εξελίξεις που ξεπερνούν την Ελλάδα και κανένας δεν θα μπορούσε να τις προβλέψει. Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας θα έλεγα ότι η κυβέρνηση έχει μεγάλα περιθώρια να επιλέξει τους τρόπους με τους οποίους θέλει να επιτύχει τους στόχους του προϋπολογισμού. Πρέπει να υπάρχουν πρωτοβουλίες, τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και στο σκέλος των δαπανών. Επίσης, πιστεύουμε ότι, κατά κάποιο τρόπο, τα επόμενα χρόνια πρέπει να γίνουν περισσότερα στο σκέλος των δαπανών. Αλλά το πώς ακριβώς θα γίνει αυτό είναι επιλογή της κυβέρνησης. Δεν επιβάλλουμε εμείς συγκεκριμένες επιλογές.
– Σας ανησυχεί το γεγονός ότι ίσως πολιτικά και κοινωνικά είναι δύσκολο να ληφθούν τόσα πολλά μέτρα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα;
– Είναι αλήθεια ότι εφαρμόζονται πολλά μέτρα ταυτόχρονα. Εχουμε επίγνωση των δυσκολιών που έχει αυτό για την κυβέρνηση αλλά και για τους πολίτες. Αντιμετωπίζουν τις συνέπειες και από την περιστολή των δαπανών και από την αύξηση των φόρων, των τελών κ.λπ. Εχουμε επίγνωση ότι αυτό είναι πολύ σκληρό. Αλλά θα έλεγα ότι βρισκόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή, κατά την οποία η Ελλάδα πρέπει να πείσει τη διεθνή κοινότητα και τα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ότι έχει τη θέληση και μπορεί να επιτύχει τους στόχους για τους οποίους η ίδια δεσμεύθηκε. Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να εφαρμοστούν αυτά τα μέτρα.
– Πώς εξηγείτε τις αστοχίες στην υλοποίηση; Οφείλονται στο ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη θέληση, στη «μεταρρυθμιστική κόπωση», στις αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης;
Είναι πολλοί παράγοντες. Τους τελευταίους 18 μήνες αναλήφθηκαν πολλές σημαντικές πρωτοβουλίες. Μια κάποια μεταρρυθμιστική κόπωση δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αλλά έχω την εντύπωση ότι η κυβέρνηση παραμένει αποφασισμένη να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Οπως όλοι γνωρίζουμε, υπάρχουν ισχυρά συμφέροντα που αντιστέκονται σε κάθε μέτρο, με αποτέλεσμα, κάποιες φορές, η υλοποίησή τους να μην προχωρεί όπως θα περίμενε κανείς. Επιπλέον, δεν είναι μυστικό ότι υπάρχει πρόβλημα στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ετσι, ακόμη και όταν νομοθετείται κάποιο μέτρο, στα χαμηλότερα επίπεδα δεν εφαρμόζεται όπως προβλεπόταν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου